| Fout | Goed | Uitleg |
| cooperaties | coöperaties | Met ö |
| cooperatieve | coöperatieve | Met ö |
| cooperatieven | coöperatieven | Met ö |
| cooperator | coöperator | Met ö |
| cooperatoren | coöperatoren | Met ö |
| coopereerde | coöpereerde | Met ö |
| coopereren | coöpereren | Met ö |
| cooptatie | coöptatie | Met ö |
| cooptatiesysteem | coöptatiesysteem | Met ö |
| coopteerde | coöpteerde | Met ö |
| coopteren | coöpteren | Met ö |
| coordinaat | coördinaat | Met ö |
| coordinaten | coördinaten | Met ö |
| coordinatie | coördinatie | Met ö |
| coordinatiecentra | coördinatiecentra | Met ö |
| coordinatiecentrum | coördinatiecentrum | Met ö |
| coordinatiecentrums | coördinatiecentrums | Met ö |
| coordinatiecomité | coördinatiecomité | Met ö |
| coordinatiecomités | coördinatiecomités | Met ö |
| coordinatiecommissie | coördinatiecommissie | Met ö |
| coordinatieorgaan | coördinatieorgaan | Met ö |
| coordinaties | coördinaties | Met ö |
| coordinatieteam | coördinatieteam | Met ö |
| coordinator | coördinator | Met ö |
| coordinatoren | coördinatoren | Met ö |
| coordinatrice | coördinatrice | Met ö |
| coordinatrices | coördinatrices | Met ö |
| coordineren | coördineren | Vervoeging: coördineren, coördineert, coördineerde, gecoördineerd. |
| copie | kopie | Met k i.p.v. c. |
| copieën | kopieën | Met een k i.p.v. een c; met trema : -ieën. |
| copiëren | kopiëren | Met k. Vervoeging: kopiëren, kopieert, kopieerde, gekopieerd. |
| copiist | kopiist | Met een k. Geen trema op de tweede i . |
| copy right | copyright | Met c en y als één woord. |
| coq-au-vin | coq au vin | Zonder koppeltekens. Betekenis: kipgerecht met uitjes, sjalotjes en spek in wijn gestoofd. |
| coquille saint-jacques | coquille Saint-Jacques | Met hoofdletters. Betekenis: (culinair) jakobsschelp. |
| core business | corebusiness | Met c, s en dubbele s als één woord. |
| Corinthisch | Korinthisch | Was met c, nu met k |
| Corinthische | Korinthische | Corinthische' is geschreven volgens de regels van 1995, 'Korinthische' volgens de regels van 2005. |
| corned beef | cornedbeef | Eén woord. |
| cornet (blaasinstrument) | kornet (blaasinstrument) | Met een k |
| corona-virus | coronavirus | Eén woord. Betekenis: virus uit een geslacht van virussen die uiteenlopende aandoeningen veroorzaken, zoals verkoudheid en SARS. |
| corpschef | korpschef | Met k. Betekenis: leidinggevende politiefunctionaris. |
| correlatiecoefficient | correlatiecoëfficiënt | Met twee trema's. |
| corsotje | corsootje | Met c en dubbele o (verkleinwoord). |
| cortége | cortège | Met accent grave. Betekenis: stoet, optocht, gevolg het cortège van hoogleraren. |
| corticosteroiden | corticosteroïden | Met trema: ï |
| corveeen | corveeën | Met c en trema : -eeën. |
| corvet | korvet | Met een k. Betekenis: klein, snelzeilend oorlogsvaartuig met slechts één laag kanonnen, getuigd als licht oorlogsschip ter begeleiding van konvooien. |
| coryfeeen | coryfeeën | Met c en y en trema : -eeën. |
| cosanostra | cosa nostra | Twee woorden. Betekenis: Siciliaanse maffia. |
| cosmopoliet | kosmopoliet | Met k. Alle woorden die op het Griekse woord kosmos teruggaan, spellen we met k. Betekenis: iemand die de hele wereld als zijn vaderland beschouwt. |
| Costaricaan | Costa Ricaan | Twee woorden, twee hoofdletters. Betekenis: persoon uit Costa Rica, een republiek in Midden-Amerika. |
| cotelette | kotelet | Met k. Betekenis: karbonade. |
| cotelette suisse | côtelette suisse | Woordgroep dus zonder koppelteken, maar met accent circonflexe. |
| couli | coulis | Met een s. Betekenis: vloeibare massa van m.n. gepureerde groenten en vruchten als ingrediënt van o.m. sauzen en soepen. |
| coulissenlandschap | coulisselandschap | Geen tussen-n |
| count down | countdown | Eén woord. Meervoud: countdowns. |
| country and western | country-and-western | Met twee koppeltekens. |
| country-achtig | countryachtig | Een in het Nederlands gebruikelijke samenstelling van Engelse woorden schrijven we in één woord. |
| coup (ijsschaaltje) | coupe (ijsschaaltje) | Betekenis van 'coup' = staatsgreep; betekenis van 'coupe' = fruitschaaltje, ijsschaaltje, kapsel. |
| coup soleil | coupe soleil | Coupe met e (coup de soleil = zonneslag). Betekenis: met plukjes geblondeerd haar. |
| coupe (staatsgreep) | coup (staatsgreep) | Betekenis van 'coupe' = fruitschaaltje, ijsschaaltje, kapsel; betekenis van 'coup' = staatsgreep. |
| coupétje | coupeetje | Met ee i.p.v. é (verkleinwoord). |
| coûte-que-coûte | coûte que coûte | Koste wat (het) kost. Drie woorden, geen koppeltekens. |
| Covid-19 | COVID-19 | Met 5 hoofdletters. Betekenis: door het coronavirus SARS-CoV-2 veroorzaakte virusziekte, o.a. gekenmerkt door (ernstige) klachten aan de luchtwegen en koorts. |
| cracelé | craquelé | Met que. Betekenis: kleine barstjes in verf- of vernislaag van schilderwerk of in het glazuur van keramische producten, of in stoffen. |
| crapaudtje | crapaudje | 'crapaudtje' is geschreven volgens de regels van 1995, 'crapaudje' volgens de regels van 2005. |
| creche | crèche | Met accent grave (è). |
| creeerde | creëerde | Drie e's na elkaar, met trema op de tweede e. |
| creëeren | creëren | Twee e's na elkaar, met trema op de tweede e. |
| creeren | creëren | Twee e's na elkaar, met trema op de tweede e. |
| creme | crème | Met accent grave (è). |
| crème brulée | crème brûlée | Met è, û en ée aan het eind. Betekenis: crèmedessert met een laagje gekaramelliseerde suiker. |
| Crème de Cacao | crème de cacao | Met è, geen hoofdletters : Betekenis : crèmedessert met gekaramelliseerd laagje. |
| crème fouetté | crème fouettée | Met dubbel e en accent aigu op eerste e - slagroom. |
| crème fraiche | crème fraîche | Fraîche met accent circonflexe. Betekenis: opgeklopte, dikke, zurige room; BE (spreektaal) slagroom. |
| crème-de-la-crème | crème de la crème | Met accent grave (crème); met spaties. |
| crèmpje | crèmepje | Crème met achtervoegsel pje. Betekenis: cosmetisch smeerseltje. |
| crêpe-de-chine | crêpe de Chine | Met hoofdletter. Betekenis: (stofnaam) licht zijden crêpeachtig weefsel. |
| crèpepapier | crêpepapier | Met accent circonflexe. Betekenis: dun papier met gerimpeld oppervlak. |
| cricketten (infinitief) | cricketen (infinitief) | Met één t. Betekenis: cricket spelen (zeker balspel in de openlucht). |
| crime passionel | crime passionnel | Met spatie. Let op : 'crime' met een c en 'passionnel' met dubbele s en dubbele n. |
| crips | crisps | Met s in het woordmidden. |
| critiek, critisch | kritiek, kritisch | Met k's. Maar: criticus, criticaster. |
| crocquembouche | croquembouche | Geen cq. Betekenis: kegelvormige toren van gevulde soesjes, vaak versierd met draden van karamel, als nagerecht. |
| crocus | krokus | Met een k i.p.v. een c |
| crocussen | krokussen | Met een k i.p.v. een c; dubbele s. |
| Croesussen | croesussen | 'Croesussen' is geschreven volgens de regels van 1995, 'croesussen' volgens de regels van 2005. |
| croissanterieen | croissanterieën | Met c en dubbele s en met trema : -ieën. |
| croissanteries | croissanterieën | Met trema: ë |
| cross over | cross-over | In samenstellingen: cross-overmuziek. |
| crosscountryskien | crosscountryskiën | Met dubbele s en trema : ë. |
| cruijfiaans | cruijffiaans | Kleine letter, dubbele f. Betekenis: zoals van, eigen aan de Nederlandse voetballer en trainer Johan Cruijff. |
| crusj | crush | Met sh i.p.v. sj. Betekenis : (jongerentaal) verliefdheid : een crush op iemand hebben. |
| cruyffiaans | cruijffiaans | Kleine letter, met ij, niet met y. Betekenis: zoals van, eigen aan de Nederlandse voetballer en trainer Johan Cruijff. |
| CT scan | CT-scan | CT met hoofdletters (CT = computertomogram) en koppelteken tussen beide delen. |
| cuba-libre | cuba libre | Met kleine letter, in twee woorden. Betekenis : rum-cola met citroen. |
| cubisme | kubisme | Met een k i.p.v. een c |
| cubistisch | kubistisch | Met een k i.p.v. een c |
| cubistische | kubistische | Met een k i.p.v. een c |
| cubus | kubus | Met een k i.p.v. een c |
| cubussen | kubussen | Met een k i.p.v. een c; dubbele s. |
| cumlaudestudent | cum-laudestudent | Een samenstelling met uitheemse woordgroep krijgt een koppelteken. Betekenis: een met lof geslaagde student. |
| cupidotje | cupidootje | Met een c en dubbele o (verkleinwoord). |
| Curaçaoenaar | Curaçaoënaar | Met trema: ë |
| Curaçaoenaars | Curaçaoënaars | Met trema: ë |
| curatèle | curatele | Geen accenten. |
| Curriculum Vitae | curriculum vitae | Met kleine letters : twee c's, dubbele r en -ae aan het eind. (Ook : cv). |
| CV | cv | Kleine letters in de betekenis van zowel curriculum vitae als centrale verwarming. |
| cyankali | cyaankali | Samenstelling met cyaan. |
| cycloide | cycloïde | Met trema: ï |
| cycloiden | cycloïden | Met trema: ï |
| cylinder | cilinder | Twee keer i ; één l. |
| cylinders | cilinders | Met een i i.p.v. y; één l. |
| cylindrisch | cilindrisch | Met een i i.p.v. y; één l. |
| cylindrische | cilindrische | Met een i i.p.v. y; één l. |
| cynoloog | kynoloog | Met k. Betekenis: hondenkenner; hondenliefhebber. |
| Cyperse kat | cyperse kat | Zonder hoofdletter, met i-grec. Betekenis: kat met bep. tekening in de vacht (met strepen of lijnen, stippen of verborgen patronen). |
| cypres | cipres | Met een c en een i i.p.v. een y. |
| cypressen | cipressen | Met een c en een i i.p.v. een y. |
| Cyrillisch | cyrillisch | Met kleine letter. Betekenis: (in verbinding) cyrillisch schrift, alfabet schrift dat gebruikt wordt in het Russisch, Bulgaars, Servisch en een aantal andere Slavische talen. |
| czardas | csardas | Met cs (ook ‘tsardas’ is correct.) Betekenis: Hongaarse volksdans. |
| d/t-fout | dt-fout | Geen schuine streep, wel koppelteken na dt. Betekenis: fout bij het vervoegen van werkwoorden. |
| daar ginds | daarginds | Aaneengeschreven : versterking van 'ginds'. |
| daar tegenover | daartegenover | Eén woord. Betekenis: tegenover het genoemde daartegenover staat dat dit systeem duurder is. |
| daarbijbehorend | daarbij behorend | Met spatie. |
| daarintegen | daarentegen | Met e, geen i. |
| dadaisme | dadaïsme | Met trema: ï |
| dadaist | dadaïst | Met trema: ï |
| dadaisten | dadaïsten | Met trema: ï |
| dadaistisch | dadaïstisch | Met trema: ï |
| dadaistische | dadaïstische | Met trema: ï |
| dagenraad | dageraad | Dit is een versteende samenstelling en die krijgt geen tussen-n. |
| daglelien | dagleliën | Met trema : ë. |
| daguerrotypie | daguerreotypie | Met e voor de o. Betekenis: fotografie volgens het procedé van Daguerre, op zilveren platen. |
| Daiquiri | daiquiri | Kleine letter, met -qui. Betekenis : cocktail van citroen, vruchtensuiker, rum en geklopt ijs. |
| dalai-lama | dalai lama | Twee woorden. Betekenis: geestelijk en wereldlijk hoofd van de lamaïsten afkomstig uit Tibet door wie de Boeddha zijn verlossingswerk voortzet. |
| dalia | dahlia | Met -hl; meervoud : dahlia's ; verkleinwoord : dahliaatje (met dubbele a, want : verkleinwoord). |
| daliakwekerij | dahliakwekerij | Met hl i.p.v. l. |
| dalisnor | dalísnor | Met í |
| dalmatier | dalmatiër | Met trema: ë |
| dalmatiers | dalmatiërs | Met trema: ë |
| damslaper | Damslaper | Een aardrijkskundige naam schrijven we met een hoofdletter. Samenstellingen en afleidingen op basis van een aardrijkskundige naam behouden de hoofdletter. |
| damslapers | Damslapers | 'damslapers' is geschreven volgens de regels van 1995, 'Damslapers' volgens de regels van 2005. |
| danaide | danaïde | Met trema: ï |
| dandy-achtig | dandyachtig | Een in het Nederlands gebruikelijke samenstelling van Engelse woorden schrijven we in één woord. |
| dansmarikes | dansmariekes | Met ie. Betekenis: (regionaal) majorettes. |
| danwel | dan wel | Met spatie. |
| darmbacterien | darmbacteriën | Met trema: ë |
| darwins nandoe | Darwins nandoe | Bij dierennamen die beginnen met de bezitsvorm van de naam van de ontdekker schrijven we met een hoofdletter. Betekenis: drietenige loopvogel. |
| Darwinvink | darwinvink | Met kleine letter. Betekenis: zangvogel op de Galapagoseilanden; ook: galapagosvink. |
| dashbord | dashboard | Met oa i.p.v. o. Betekenis : instrumentenbord in een auto of vliegtuig. |
| dat is moeilijk te vermeiden | dat is moeilijk te vermijden | Met ij, betekenis : mijden, ontwijken, schuwen. |
| data processing | dataprocessing | Eén woord. Maar: data-uitwisseling (vanwege de klinkerbotsing). |
| datcha | datsja | Met tsj in plaats van tch. Betekenis: buitenverblijf van Russische welgestelden. |
| Davidster | davidster | Met kleine letter en één s. Betekenis : Jodenster (met hoofdletter). |
| Davis cup | Daviscup | Met hoofdletter : eigennaam. |
| de akropolis (Athene) | de Akropolis (Athene) | Met k en hoofdletter : eigennaam. |
| de Amish | de amish | Met kleine letter. Betekenis: sekte van mennonieten in de VS met een streng geloof, die leven van de landbouw. |
| De Arctische cirkel | De arctische cirkel | Samenstellingen en afleidingen op basis van een aardrijkskundige naam behouden de hoofdletter. De arctische cirkel is echter niet afgeleid van een plaatsnaam maar van een begrip uit de geografie. (net als evenaar, nulmeridiaan en noorderkeerkring.) |
| de begrootte kosten | de begrote kosten | Voltooid deelwoord bijvoeglijk gebruikt, begrootte is de verl.tijd van het werkwoord begroten. Betekenis: de geraamde kosten. |
| de Berlijnse muur | de Berlijnse Muur | Met twee hoofdletters. Betekenis: ruim 45 km lange muur in Berlijn, die de afscheiding vormde tussen de twee Duitslanden toen (gebouwd in 1961, gevallen in 1989). |
| de bovenstebeste | de bovenste beste | Van elkaar geschreven. Betekenis: de allerbeste. |
| De datum staat boven aan de brief. | De datum staat bovenaan de brief. | Eén woord : 'bovenaan' = voorzetsel. In twee woorden : 'boven aan' = bijwoord + voorzetsel. |
| de dikke Van Dale | de Dikke Van Dale | Met drie hoofdletters. Synoniem : de Grote Van Dale. |
| de doorsnee Belg | de doorsnee-Belg | Met koppelteken : 'Belg' is met hoofdletter. Betekenis : de modale Belg. |
| de Engelse groet (Ave Maria) | de engelse groet (Ave Maria) | Een groet van engelen, niet uit Engeland. |
| dé facto | de facto | Dit komt van het Latijn en krijgt daardoor geen accenttekens. |
| de fifty's (jaren 50) | de fifties (jaren 50) | Met ie. Betekenis: de vijftiger jaren, de jaren 50, jaren 50-59 (van de bedoelde eeuw). |
| de fitnes | de fitness | Met dubbele s; in samenstellingen : fitnesscentrum, fitnessprogramma, fitnessruimte. MAAR : als werkwoord één s : fitnes, fitneste, gefitnest. |
| de gemeente de bilt | de gemeente De Bilt | Aardrijkskundige namen krijgen hoofdletters. Aardrijkskundige namen met een koppelteken krijgen na dit teken nog een hoofdletter. |
| de grote beer (sterrenbeeld) | de Grote Beer (sterrenbeeld) | Namen van hemellichamen worden als aardrijkskundige namen beschouwd en krijgen dus een hoofdletter. |
| de heer jan jansen | de heer Jan Jansen | Een voornaam, voorletter of familienaam krijgt altijd een hoofdletter. |
| de heilige schrift | de Heilige Schrift | Religieuze teksten krijgen een hoofdletter, tenzij het om een soortaanduiding gaat. |
| de huid volschelden | de huid vol schelden | Van elkaar geschreven. Betekenis: met scheldwoorden overladen. |
| de IJzertijd | de ijzertijd | Met kleine beginletters (geologische periode). Betekenis: prehistorische cultuurperiode na de bronstijd, waarin de mens leerde metalen (vooral ijzer) uit moeilijk te zuiveren ertsen te winnen (laatste periode van de prehistorie). |
| de jarige Job | de jarige job | Met kleine j. Betekenis: iemand, m.n. jongen of man die zijn verjaardag viert. |
| de kruik barste | de kruik barstte | o.v.t. = stam + te : barst + te, dus dubbele t. |
| de laatste mulisch | de laatste Mulisch | Persoonsnamen als aanduidingen voor een kunstwerk of een merk zijn geen soortnamen en krijgen dus wel een hoofdletter. |
| de linker-ziekenhuisvleugel | de linker ziekenhuisvleugel | Als linker (of rechter) als een eenheid aangevoeld wordt met het volgende zelfstandig naamwoord, wordt de combinatie als een samenstelling beschouwd en als één woord gespeld. Dat doet zich onder meer voor bij posities op een sportveld... |
| de meest directbetrokkenen | de meest direct betrokkenen | Met meer of meest ervoor wordt direct betrokkenen altijd als twee woorden geschreven. |
| de mensenzoon (heilig) | de Mensenzoon (heilig) | Een persoon of zaak die als heilig wordt beschouwd, krijgt een hoofdletter. Dit geldt niet voor het lidwoord. |
| dé mien dobbelsteen | dé Mien Dobbelsteen | Met hoofdletters. Betekenis: prototype van de hulp in de huishouding. |
| de Minister van ... | de minister van ... | Het woord minister wordt klein gespeld, de bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden in de naam van het departement krijgen een hoofdletter. |
| de Minister van Onderwijs | de minister van Onderwijs | Met kleine m : 'minister' en 'van' (verbindingswoord). Met hoofdletter : het departement dat beheerd wordt. |
| de pan uitrijzen | de pan uit rijzen | Telkens een spatie. Betekenis : te erg, te bar zijn of worden; de spuigaten uitlopen. |
| de Paus | de paus | Titulatuuraanduidingen en functiebenamingen krijgen een kleine letter. |
| de President | de president | Titulatuuraanduidingen en functiebenamingen krijgen een kleine letter. |
| de provincie noord-holland | de provincie Noord-Holland | Aardrijkskundige namen krijgen hoofdletters. Aardrijkskundige namen met een koppelteken krijgen na dit teken nog een hoofdletter. |
| de rechtstreeksbetrokkene | de rechtstreeks betrokkene | Met spaties. |
| de Sluisse gemeenteraad | de Sluise gemeenteraad | Met één s. Een aardrijkskundige naam die eindigt op een sisklank, krijgt in het achtervoegsel geen s of st. Betekenis: gemeenteraad van Sluis. |
| de vrienden van brabantse kastelen | de Vrienden van Brabantse Kastelen | Bij namen van instanties en instellingen krijgt het eerste woord een hoofdletter, en verder elk bijvoeglijk en zelfstandig naamwoord. |
| de ware Jakob | de ware jakob | Met kleine letter (en met een k). Betekenis: de volmaakt geschikte mannelijke liefdespartner; de geschiktste persoon (cfr.: de ware adam). |
| de Weledelgeleerde Heer Jansen | de weledelgeleerde heer Jansen | Titulatuuraanduidingen en functiebenamingen krijgen een kleine letter. |
| de-briefen | debriefen | Vervoeging: debriefen, debrieft, debriefte/debriefde, gedebrieft/gedebriefd. |
| debacels | debacles | Met cle i.p.v. cel. |
| débâcle | debacle | Geen accenten. Meervoud: debacles. |
| debateren | debatteren | Twee t's. Vervoeging: debatteren, debatteert, debatteerde, gedebatteerd. |
| debitteren | debiteren | Eén t. Vervoeging: debiteren, debiteert, debiteerde, gedebiteerd. |
| decafeiné | decafeïné | Met trema op de i; géén accent aigu (é) op de eerste e, wel op de laatste. |
| decathlon | decatlon | Met c en met t i.p.v. th. |
| decennien | decenniën | Met c en met trema. |
| decollete | decolleté | Geen accent aigu (é) op de eerste e, wel op de laatste |
| decolletétje | decolleteetje | Met -ee i.p.v. é (verkleinwoord). |
| decresendo | decrescendo | Meervoud: decrescendi, decrescendo's. |
| dédain | dedain | 'dédain' is geschreven volgens de regels van 1995, 'dedain' volgens de regels van 2005. |
| deëscalatie | de-escalatie | Een afleiding met een voorvoegsel van Griekse of Latijnse oorsprong behandelen we als een samenstelling. We schrijven het voorvoegsel aan het grondwoord vast. Bij klinkerbotsing krijgt de afleiding een koppelteken. |
| deëscalaties | de-escalaties | Met koppelteken i.p.v. trema : het is een samenstelling. |
| deëscaleerde | de-escaleerde | Met koppelteken i.p.v. trema : het is een samenstelling. |
| deëscaleren | de-escaleren | Een afleiding met een voorvoegsel van Griekse of Latijnse oorsprong behandelen we als een samenstelling. We schrijven het voorvoegsel aan het grondwoord vast. Bij klinkerbotsing krijgt de afleiding een koppelteken. |
| defibrilator | defibrillator | Met dubbele l. Betekenis: apparaat dat door een elektrische schok een hartstilstand kan opheffen, syn. hartstarter. |
| defibrileren | defibrilleren | Afgeleid van het woord defibrillatie |
| deficient | deficiënt | Verbuiging: deficiënte, deficiënter, meest deficiënt. |
| deficiente | deficiënte | Met trema: ë |
| deficientie | deficiëntie | Met trema: ë |
| deficienties | deficiënties | Met trema: ë |
| deficientieziekte | deficiëntieziekte | Met trema: ë |
| deficientieziekten | deficiëntieziekten | Met trema: ë |
| deficientieziektes | deficiëntieziektes | Met trema: ë |
| defile | defilé | Met accent aigu (é) enkel op de laatste e. |
| defilétje | defileetje | Met -ee i.p.v. -é (verkleinwoord). |
| definieren | definiëren | Met trema: ë |
| definiering | definiëring | Met trema: ë |
| definieringen | definiëringen | Met trema: ë |
| dégénérétje | dégénéreetje | Met -ee- i.p.v. é |
| dégoûtant | degoutant | Zonder accenten. Betekenis : onsmakelijk, walgelijk. |
| deisme | deïsme | Met trema: ï |
| deisten | deïsten | Met trema: ï |
| déjà vugevoel | déjà-vugevoel | Met accent aigu op de e en accent grave op de a. en een streepje (i.v.m uitheemse woordgroep in samenstelling). |
| déjà vutje | déjà vuutje | Met dubbele u |
| dejeuneetje | dejeunertje | Verkleinwoord = grondwoord + tje eraan vast. |
| dekaan | decaan | Met een c; meervoud : decanen. |
| deklasseren | declasseren | Met c. Vervoeging: declasseren, declasseert, declasseerde, gedeclasseerd. |
| dekord | decor | Met c. Meervoud: decors. In samenstellingen: decorbouwer, decorafdeling. |
| dekreet | decreet | Met c. Meervoud: decreten. |
| deleguee | déléguée | Met 3 accents aigus. Betekenis: vr. gedelegeerde; vr. vakbondsafgevaardigde. |
| déléguétje | délégueetje | Met -ee- i.p.v. é |
| delierium | delirium | Eén l. Betekenis: psychische stoornis, ook delier genoemd. |
| delinkwent | delinquent | Met -que; meervoud : delinquenten. |
| demarage | demarrage | Met dubbele r. Betekenis: het demarreren: (bij wielersport) snel wegsprinten uit het peloton om een voorsprong te nemen. |
| demareren | demarreren | Twee r's. Vervoeging: demarreren, demarreert, demarreerde, gedemarreerd. |
| demarkeren | demarqueren | Met qu in plaats van k. Betekenis: begrenzen, afbakenen. |
| demensie | dementie | Met t. |
| demensie | dimensie | Met i. |
| demi monde | demi-monde | Een samenkoppeling schrijven we met koppeltekens. Samenkoppelingen die we uit andere talen overnemen, behouden de koppeltekens of de spaties die ze in de vreemde taal hebben. |
| demitje | demietje | OP -ietje i.p.v. -itje (verkleinwoord). |
| democratieen | democratieën | Met trema : -ieën. |
| democratisch-socialist | democratisch socialist | Een woordgroep schrijven we met spaties tussen de woorden. |
| demotje | demootje | Met dubbele o (verkleinwoord). |
| denuncieren | denunciëren | Met een c en trema. |
| dependence | dependance | Zonder accent en met a. Betekenis: bijbehorend gebouw. |
| dependentien | dependentiën | Met trema: ë |
| depootje | depotje | Verkleinwoord = grondwoord + -je : geen dubbele o. |
| depositien | depositiën | Met trema: ë |
| deprecieren | depreciëren | Met trema: ë |
| deputétje | deputeetje | Met ee i.p.v. é (verkleinwoord). |
| dérailleur | derailleur | Zonder accent aigu. Betekenis: versnellingsmechanisme in de kettingoverbrenging van een fiets. |
| derde wereldlanden | derdewereldlanden | Eén woord. Betekenis: ontwikkelingslanden. |
| derdedaags | derdendaags | Bij samenstellingen met een naamvals '-n' blijft de 'n' behouden. |
| derdewereld | derde wereld | Twee woorden, kleine letters. Samenstelling = aaneen : derdewereldlanden. |
| des gewenst | desgewenst | Aaneengeschreven. |
| des ondanks | desondanks | Aaneengeschreven. Betekenis : ondanks dat; niettegenstaande dat. |
| DES-dochter | desdochter | 'DES-dochter' is geschreven volgens de regels van 1995, 'desdochter' volgens de regels van 2005. |
| DES-dochters | desdochters | 'DES-dochters' is geschreven volgens de regels van 1995, 'desdochters' volgens de regels van 2005. |
| DES-hormoon | deshormoon | 'DES-hormoon' is geschreven volgens de regels van 1995, 'deshormoon' volgens de regels van 2005. |
| DES-moeder | desmoeder | 'DES-moeder' is geschreven volgens de regels van 1995, 'desmoeder' volgens de regels van 2005. |
| DES-moeders | desmoeders | 'DES-moeders' is geschreven volgens de regels van 1995, 'desmoeders' volgens de regels van 2005. |
| desastreuse gevolgen | desastreuze gevolgen | Met z geen s. Betekenis: rampspoedig; rampzalig. |
| deskundigeschap | deskundigenschap | Enkele afleidingen zoals -achtig, -dom en -schap zijn een uitzondering op de regel dat de tussen -n regel alleen voor samenstellingen geldt. |
| desorientatie | desoriëntatie | Met trema: ë |
| desorienteren | desoriënteren | Met trema: ë |
| dessillusie | desillusie | Eén s, twee l's. Meervoud: desillusies. |
| DEUS | dEUS | Als een naamgever een bepaalde schrijfwijze heeft vastgesteld, moet men zich daaraan houden. |
| deuvenkater | deuvekater | Dit is een versteende samenstelling en krijgt daarom geen tussen '-n'. |
| deux pieces | deux-pièces | Met 'deux', zoals in het Frans; koppelteken; 'pièces' is meervoud en heeft een accent grave (è). |
| deux-cheveautje | deux-chevauxtje | Met 'deux', zoals in het Frans; koppelteken; 'chevaux' is meervoud', gevolgd door -tje (verkleiningsvorm). |
| Deventerkoek | deventerkoek | Soortnaam, dus kleine letter. Betekenis: lange smalle kruidkoek uit Deventer. Ook Deventer koek (twee woorden). |
| devieren | deviëren | Met trema: ë |
| Devoon (tijdperk) | devoon (tijdperk) | Het woord waarmee we een historische periode benoemen of waarmee we de tijd indelen, krijgt een kleine letter. |
| dezerdagen | dezer dagen | Met spatie. |
| diabolotje | diabolootje | Met dubbele o (verkleinwoord). |
| diaconieen | diaconieën | Met trema: ë |
| diacritisch | diakritisch | |
| diagnostiseren | diagnosticeren | Met c i.p.v. s |
| diarhee | diarree | Met dubbele r i.p.v. rh. |
| diarrhee | diarree | Met dubbele r i.p.v. rh. |
| Diaspora | diaspora | Met kleine letter. |
| diastheem | diasteem | Met een t. Betekenis: spleetje tussen de voortanden. |
| diatomeeen | diatomeeën | Met trema: ë |
| dicht bevolkt | dichtbevolkt | Eén woord, maar : dichter bevolkt; dichtst bevolkt. |
| dicht slibben | dichtslibben | Vervoeging: dichtslibben, slibt dicht, slibde dicht, dichtgeslibd. |
| dichtbij gelegen | dichtbijgelegen | Aaneengeschreven. Synoniem = nabijgelegen. |
| dichtbij het huis gelegen | dicht bij het huis gelegen | Zodra er een zelfstandig naamwoord na een samengesteld bijwoord komt (bijwoord + voorzetsel eraangeplakt), worden deze gesplitst, want voor een zelfstandig naamwoord kan alleen een voorzetsel komen, geen bijwoord. |
| dichtgeslipt | dichtgeslibd | Met een b. |
| dichtsbijzijnd | dichtstbijzijnd | Vergeet de t niet van de superlatief 'dichtst'. |
| dichtsbijzijnde | dichtstbijzijnde | Vergeet de t niet van de superlatief 'dichtst'. |
| dichtst bijzijnde | dichtstbijzijnde | Eén woord, vergeet de t niet van de superlatief 'dichtst'. |
| dichtstbevolkt | dichtst bevolkt | Met spatie, maar : 'dichtbevolkt'. |
| dichtstbij zijnd | dichtstbijzijnd | Aaneengeschreven. Let op de opvolging van de medeklinkers : -tst. |
| dideaupunt | didotpunt | Met o en t. Betekenis: (boekdrukkerij) zekere typografische maat. |
| die-hard | diehard | Eén woord, mv. : diehards. |
| dieët | dieet | Geen trema, wel dubbele e. |
| dieeten | diëten | Met trema; één e. |
| dieetpatient | dieetpatiënt | Met dubbele e, zonder trema. Wel trema op de e van 'patiënt'. |
| dieetpatienten | dieetpatiënten | Met dubbele e, zonder trema. Wel trema op de e van 'patiënt'. |
| dien ten gevolge | dientengevolge | Aaneengeschreven. Betekenis : als gevolg van die zaak. Synoniem : daardoor. |
| Dienst Public Relations | dienst Public Relations | Soortaanduidingen van instaties en instellingen die niet bij de naam horen, worden met een kleine letter geschreven. |
| diensvolgens | dienvolgens | Zonder tussen-s. |
| diepzeeen | diepzeeën | Met trema : -eeën. |
| Dierendag | dierendag | Met kleine letter. Betekenis: verkorting van Werelddierendag. |
| Dieselmotor | dieselmotor | Persoonsnamen in een samenstelling of afleiding krijgen een kleine letter. |
| dieten | diëten | Vervoeging: diëten, dieet, dieette, gedieet. |
| dietiek | diëtiek | Met trema : ë, met t i.p.v. th. |
| dietist | diëtist | Met trema: ë |
| dietiste | diëtiste | Met trema: ë |
| dietisten | diëtisten | Met trema: ë |
| dietistes | diëtistes | Met trema: ë |
| difamatie | diffamatie | Met dubbele f. Betekenis: eerroof, laster. |
| differentiele | differentiële | Met dubbele f, een t en trema : ë |
| differentielen | differentiëlen | Met dubbele f, een t en trema : ë |
| differentieren | differentiëren | Met dubbele f, een t en trema : ë |
| diffuze foto's | diffuse foto's | Met een s. Betekenis: onscherp, vaag. |
| dijning | deining | Met ei i.p.v. ij. |
| dijonaise | dijonnaise | Dubbele n, maar: mayonaise. Betekenis: bepaald type mosterd uit de Franse stad Dijon. |
| dikkedarm | dikke darm | Met spatie. Maar: blindedarm (aaneengeschreven). |
| diletant | dilettant | Met dubbele t. Betekenis: liefhebber in de kunst, die een kunst of wetenschap uit liefhebberij beoefent. Synoniem: amateur. |
| dillensaus | dillesaus | Samenstellingen met een zelfstandig naamwoord dat geen meervoud kent, krijgen geen tussen-n. |
| dineetje | dinertje | Verkleinwoord = grondwoord + -tje als verkleiningsuitgang. |
| ding-dong | dingdong | Sommige combinaties behandelen we als een samenstelling. Ze krijgen een koppelteken als gelijkwaardige delen met elkaar worden gekoppeld. Uitzondering : in geval van (bijna)reduplicatie schrijven we het woord aaneen. |
| dinosaurier | dinosauriër | Met trema: ë |
| dinosauriers | dinosauriërs | Met trema: ë |
| Dionysisch | dionysisch | Een afleiding van een persoonsnaam krijgt een kleine letter. |
| Dionysische | dionysische | 'Dionysische' is geschreven volgens de regels van 1995, 'dionysische' volgens de regels van 2005. |
| dioptrieen | dioptrieën | Met trema: ë |
| dioxyde | dioxide | Met aan woordeinde i i.p.v. y. |
| diploide | diploïde | Met trema: ï |
| diplomatje | diplomaatje | Met dubbele a (verkleinwoord). |
| diplomauitreiking | diploma-uitreiking | Met koppelteken i.v.m. klinkerbotsing. Betekenis: de overhandiging van een diploma. |
| directeurs-generaals | directeurs-generaal | Generaal is hier een bijvoeglijk naamwoord. Alleen het kernwoord krijgt hier de meervoudsvorm. |
| Directie Politie | directie Politie | Soortaanduidingen van instanties en instellingen die niet bij de naam horen, worden met kleine letter geschreven (directie); met hoofdletter : Politie. |
| directoirtje | directoiretje | 'directoirtje' is geschreven volgens de regels van 1995, 'directoiretje' volgens de regels van 2005. |
| directories | directory’s | Met y’s. Betekenis: lijst met alle programma’s en bestanden die op (een deel van) een schijfgeheugen aanwezig zijn. |
| direkt | direct | Met een c. Verbuiging : directer, meest direct. |
| direkteur | directeur | Met een c. Meervoud : directeurs en directeuren. |
| direktie | directie | Met c i.p.v. k |
| direktor | director | Met c i.p.v. k |
| discjockey | diskjockey | Met k i.p.v. c. Maar : compact disc = cd; discman (met een c). |
| discografieen | discografieën | Met trema : -ieën. |
| discontinuiteit | discontinuïteit | Met trema: ï |
| discontinuiteiten | discontinuïteiten | Met trema: ï |
| discoteek | discotheek | Met th i.p.v. t. Synoniem : disco. |
| discoteken | discotheken | Met th i.p.v. t. Synoniem : disco. |
| discrediet | diskrediet | Met een k. |
| discusie | discussie | Twee s'en. Meervoud: discussies. In samenstellingen: discussienota, discussieronde. |
| discusies | discussies | Met dubbele s. |
| discusseren | discussiëren | Eindigt op -iëren i.p.v. -eren. |
| discussieren | discussiëren | Met trema: ë |
| disenterie | dysenterie | Met y. Betekenis: hevige, bloederige diaree, veroorzaakt door bacteriën of amoeben. |
| disident | dissident | Twee s'en. Meervoud: dissidenten. In samenstellingen: dissidentenbeweging. |
| diskman | discman | Met c i.p.v. k. |
| diskrediteren | discrediteren | Met een c. Betekenis: in diskrediet brengen, achting doen verliezen; (financiën) krediet doen verliezen. |
| dislectie | dyslexie | Niet dis- (voorzetsel ter aanduiding van het tegenovergestelde van het grondwoord), maar dys- (Grieks : slecht). Eindigt op -exie i.p.v. -ectie. |
| dislectisch | dyslectisch | Met y, c en isch. |
| dislexie | dyslexie | Met y. |
| disperaat | desperaat | Met e. Betekenis: (formeel) wanhopig, hopeloos, radeloos. |
| disqualificeren | diskwalificeren | Met kw i.p.v. qu. Vervoeging : diskwalificeren, dikwalificeert, diskwalificeerde, gediskwalificeerd. |
| dissipel | discipel | Met sc. Meervoud : discipels en discipelen. |
| dissiplinair | disciplinair | Met sc i.p.v. dubbele s. |
| dissipline | discipline | Met sc. |
| dissocieren | dissociëren | Met dubbele s, een c en trema : ë. |
| distansie | distantie | Twee keer met t. |
| distansieerde | distantieerde | Twee keer met een t. |
| distansieerden | distantieerden | Twee keer met een t. |
| distansieert | distantieert | Twee keer met een t. |
| distansiëren | distantiëren | Met t na de n. Vervoeging: distantiëren, distantieert, distantieerde, gedistantieerd. |
| distantieren | distantiëren | Twee keer met een t en een trema : e. |
| distantiering | distantiëring | Twee keer met een t en een trema : e. |
| distantieringen | distantiëringen | Twee keer met een t en een trema : ë. |
| distrikt | district | Met c i.p.v. k. |
| dit maal | ditmaal | Aaneengeschreven. Maar : 'dit keer'. |
| ditjes-en-datjes | ditjes en datjes | Geen koppeltekens. Betekenis: allerlei verschillende zaken. |
| ditkeer | dit keer | Met spatie. Maar 'ditmaal'. |
| diversiferen | diversifiëren | Met trema. Vervoeging: diversifiëren, diversifieert, diversifieerde, gediversifieerd. |
| diversifieren | diversifiëren | Met trema: ë |
| DJ (diskjockey) | dj (diskjockey) | Met kleine letters, geen afkortingsteken. Meervoud : dj's. |
| djingle | jingle | Meervoud: jingles. Verkleinwoord: jingletje. |
| dna | DNA | Hoofdletters, geen puntjes. In samenstellingen: DNA-profiel. |
| do's and don'ts | do's-and-don'ts | Met koppeltekens en apostrofs (Engelse 'and'), maar : do's en don'ts (Nederlandse 'en') : zonder koppeltekens. |
| do's-and-dont's | do's-and-don'ts | Met koppeltekens (Engelse 'and') en apostrofs. Let op de plaats van de apostrof : -don'ts-, niet -dont's-. |
| doberman | dobermann | Met één b en dubbele n. (cfr. : dobermannpincher). |
| docentencorps | docentenkorps | Met een k : 'korps' = Nederlandse uitspraak. Betekenis : de gezamenlijke docenten bij middelbaar of hoger onderwijs. |
| doddegras | doddengras | Met tussen-n |
| doddijnen | dodijnen | Met één d. Betekenis: een kind zacht wiegen (op de arm of in de wieg) en in slaap zingen. |
| dodecaeder | dodecaëder | Met trema: ë |
| dodecaeders | dodecaëders | Met trema: ë |
| dodezeerollen | Dode Zeerollen | Met hoofdletters en spatie. Betekenis: in het Hebreeuws, Aramees en Grieks geschreven manuscripten, gevonden ten westen van de Dode Zee, daterend begin van onze jaartelling. |
| doé dat niet! | dóé dat niet! | Met twee accenttekens. Als een klank met meer dan één letter wordt weergegeven krijgen de eerste twee letters een klemtoonteken: níéuw, óúd, schrééuw. Uitzondering: ij. Wegens technische beperkingen enkel klemtoonteken op de i, niet op de j: blijf. |
| doe het zelfzaak | doe-het-zelfzaak | Met koppeltekens. Meervoud : doe-het-zelfzaken. Afleiding : doe-het-zelver. |
| doeane, doeanier | douane, douanier | Met ou i.p.v. oe. |
| doel bewust | doelbewust | Eén woord. |
