2 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `minder`
- mindere goden (=de wat minder sterke of slimme)
- waar meerderman komt moet minderman wijken (=als een machtig persoon iets zegt, moet de minder machtige zwijgen)
51 betekenissen bevatten `minder`
- waar meerderman komt moet minderman wijken (=als een machtig persoon iets zegt, moet de minder machtige zwijgen)
- hoe meer vis, hoe droever water (=als er meer mensen komen valt er minder te verdelen (erfenissen))
- als de boter duur wordt, leert men het brood droog eten. (=als het niet anders kan, is men ook met minder tevreden.)
- de pastoor gaat voor en de dominee loopt met hem mee (=altijd eerst de machtige mensen, dan de mindere mens)
- op een kratje zitten als dat nodig is (=bereid zijn om je aan te passen aan minder luxe)
- de kraan dichtdraaien (=de (financiële) hulp sterk verminderen of stopzetten)
- de rotte appels uit de mand halen (=de minder getalenteerde personen wegsturen, de minder goede dingen sorteren van de goede dingen)
- mindere goden (=de wat minder sterke of slimme)
- scherven brengen geluk. (=dit zeg je om iemand zich minder schuldig te laten voelen)
- tijd heelt alle wonden (=door het verloop van tijd worden herinneringen zwakker en de erge dingen minder erg)
- tijd slijt (=door het verloop van tijd worden herinneringen zwakker en de erge dingen minder erg)
- de teugels laten vieren (=een minder streng beleid voeren)
- een gehuurd paard en eigen sporen maken korte mijlen (=eigen bezit beschadigt men minder dan gekregen of gehuurd bezit)
- de soep wordt nooit zo heet gegeten, als zij wordt opgediend (=er worden meestal minder zware maatregelen toegepast dan was aangekondigd)
- er is onkruid onder de tarwe (=er zijn minderwaardige goederen (of personen) tussen de betere)
- er de angel uittrekken (=ervoor zorgen dat iets minder gevaarlijk wordt door het meest gevaarlijke deel onschadelijk te maken; iets minder pijnlijk maken)
- men wordt wel door een mestkar maar niet door een rijtuig overreden (=goed opgevoede mensen beledigen anderen minder)
- het touw wat vieren (=het iets minder streng aanpakken)
- kaf onder het koren (=het minder goede onder het goede)
- aal is geen paling (=het mindere is niet gelijk aan het meerdere)
- oude kerken hebben duistere glazen. (=het zicht wordt minder als je ouder wordt)
- klein is de rouwe, valt de oude koe dood. (=hoe ouder iemand sterft hoe minder het verdriet)
- een voetveeg zijn (=iemand zijn die voor minderwaardige klusjes gebruikt wordt)
- je neus voor iets ophalen (=iets minderwaardig achten)
- elke medaille heeft een keerzijde (=iets van twee kanten bekijken, aan iedere zaak zitten twee kanten, vaak een positieve en minder positieve kant)
- de scherpe kantjes er van afhalen. (=iets verzachten of minder extreem maken)
- als een nachtkaars uitgaan (=in een gestaag tempo minder worden en eindigen)
- geen profeet is in zijn (eigen) land geëerd (=in tegenstelling tot vreemden, zijn mensen uit je woonplaats minder bereid te luisteren)
- zonder mijn en dijn zou de wereld hemels zijn (=jaloezie en hebzucht maken de wereld een stuk minder fraai)
- vette en magere jaren (hebben) (=jaren met meer welvaart en minder werkloosheid en jaren met minder welvaart en meer werkloosheid)
- je kan wel dansen al is het niet met de bruid (=je kan ook wel tevreden zijn met iets minder dan het beste)
- een streepje voor hebben (=meer mogen dan een ander, minder gauw straf krijgen)
- hoe kaler, hoe royaler. (=mensen met minder geld zijn guller dan mensen met veel geld)
- een veer (moeten) laten (=met minder genoegen moeten nemen)
- eieren voor je geld kiezen (=met minder genoegen nemen dan men eerder wilde)
- de riem toehalen. (=minder eten.)
- een toontje lager zingen (=minder opscheppen, minder grote mond hebben)
- geen zo kleine sant of hij wil zijn kaars hebben (=ook de mindere machten moet men gunstig stemmen)
- bitter in de mond maakt het hart gezond (=ook wat minder aangenaam is, kan gezond of goed zijn)
- in de luwte vallen (=op minder luide toon verder praten)
- hou ouder, hoe gekker. (=ouderen maken zich minder druk om wat anderen van hen denken)
- ook een raspaard schijt als een karhengst. (=rangen en standen maken mensen niet meer of minder waard)
- katjes die muizen miauwen niet (=tijdens het eten wordt er veel minder gesproken)
- bakzeil halen (=toegeven dat je ongelijk hebt / aanzienlijk minder hoge eisen stellen dan je eerder deed)
- geen koren zonder kaf (=tussen al het goeie zit altijd ook wel iets minder goeds)
- geen licht zonder schaduw (=tussen al het goeie zit altijd ook wel iets minder goeds)
- een roze bril op hebben (=verliefd op iemand zijn en hierdoor zijn/haar mindere kanten niet zien)
- beter een goede buur dan een verre vriend (=vriendschap op afstand is minder waardevol)
- in het veen kijkt/ziet men niet op een turfje (=wie rijk is let niet op een euro meer of minder)
- wie zich aan een ander spiegelt spiegelt zich zacht (=wie uit het ongeluk van anderen lering trekt, zal minder ongeluk hebben)
50 dialectgezegden bevatten `minder`
- 't is betaalt me e Deiremonds miljoen (=Het heeft minder waarde dan het lijkt) (Dendermonds)
- 't is niet altied rozegeur en moaneschien (=er zijn ook wel eens dagen dat het wat minder gaat) (Westerkwartiers)
- 't keurtn van de daugen (=in het najaar worden de dagen minder lang) (Meers)
- 't kon minder (='t gaat goed) (Westerkwartiers)
- 't Kun minder (=Het gaat goed) (Drents)
- 't moet eerst minner word'n veurdat 't beder wordt (=het moet eerst minder mooi worden voordat het fraaier wordt) (Westerkwartiers)
- ‘t és een bétje geminjert mé règeren (=het regent wat minder) (Meers)
- ' t kun een stuk minder (=het gaat heel goed) (Drents)
- A-j zo ,krek kieken ku-j gien bok olln (=minder secuur bekijken) (Giethoorns)
- A-j zo krek kieken ku-j gien bok olln (=het minder secuur bekijken) (Giethoorns)
- A'j zo krek kieken ku-j gien bok olln. (=Het minder sikuur bekijken) (Giethoorns)
- Alles mit maote,zee de snieder en sleug zien vrouwe mit de ellestok (=Een ellestok is dun en geeft minder pijn maar straft wel) (Giethoorns)
- amaai, dasoek giëne vette (=dat slaat tegen minder dan verwacht) (Antwerps)
- an d' achterste tette leggen (=minder goed bedeeld zijn) (Veurns)
- aste zon sjaajnt kump iedereen baute, mér assët raengert zieste niemes mei (=supporters genoeg als het goed gaat met de ploeg, maar je ziet of hoort niemand meer als het minder goed gaat) (Munsterbilzen - Minsters)
- Ba de poeters no de mis goen (=Iets minder goed doen) (Hals)
- da schil ne jas mee giestere (=vandaag is het een stuk minder koud dan gisteren) (Oudenbosch)
- da's 'n pak van mien haart (=dat is een zorg minder) (Westerkwartiers)
- daaj zal hërre kieëtel wol nog moete èntrèkke! (=zij zal het nog wel eens met minder moeten stellen) (Munsterbilzen - Minsters)
- dae zal zën kieëtëlë nog moeten èntrèkkë (=hij zal voortaan met minder moeten rondkomen) (Munsterbilzen - Minsters)
- Das oeëk gieëne vètte (=Dat is minder dan verwacht) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- dasse pak van men hat (=één zorg minder) (Munsterbilzen - Minsters)
- de zos vër minnër janke (=je zou voor minder gaan huilen) (Munsterbilzen - Minsters)
- der ès a op slegter papier geschreevn (=er zijn er minder mooie) (Brakels)
- det waertj waal kaod zónger te blaoze (=dat wordt vanzelf wel minder (vooral gezegd als er twee (nog) vreselijk verliefd zijn)) (Heitsers)
- det weurtj kaod songer te blaoze (=het wordt vanzelf wel minder) (Weerts)
- dièn trekt zènne zèèk in (=die heeft heel wat minder praats) (Heusdens)
- door is ok een hoeksken af (=iemand die een beetje minder begaafd is) (Ransts)
- ë tauntsje leiger zinge (=wat minder uitpakken) (Munsterbilzen - Minsters)
- Een kladde (=minder dan een hompe) (Steenwiekerwolds)
- emes ein veurke aaftrèkke (=iemand minder te eten geven (omdat hij te dik is)) (Heitsers)
- én minder dan ne zûg zoeëpter zich lazerus (=hij dronk zich zat in minder dan geen tijd) (Bilzers)
- ët geld was mich nie op mënë règ (=geef eens wat minder uit !) (Munsterbilzen - Minsters)
- gaef mich vendaog me daogl (=kan het wat minder) (Munsterbilzen - Minsters)
- het kos minder zien (=het kon nog slechter) (Munsterbilzen - Minsters)
- hij koos eier veur zien geld (=hij nam genoegen met minder) (Westerkwartiers)
- hij mos 'n veer loat'n (=hij moest met minder genoegen nemen) (Westerkwartiers)
- hij rakt an leger waal (=het gaat hem steeds minder goed) (Westerkwartiers)
- Houdt je groate slaoi-emmer nou eens dicht ! / minder negatief , maar niet aardig en vaak grappig bedoeld: uuuh bekkie hè? / Hou je smoel ! (=hou je grote mond nou eens dicht !) (Utrechts)
- iemëd zënë vaule was authangë (=de minder fraaie kant van iemand publiekelijk maken) (Munsterbilzen - Minsters)
- min koak is al ont 't ontzinken (=mijn kaak zwelt al minder) (Sint-Niklaas)
- noa reeg'n komt zunneschien (=na minder goede jaren komt weer een betere periode) (Westerkwartiers)
- oetrèkke, det zuut eine boor lever van zien kuuj den van zien luuj (=een koe die zich uitrekt, voelt zich op haar gemak en geeft veel melk, maar een knecht die zich uitrekt, is lui of moe en werkt dus minder hard) (Heitsers)
- Of 't get minder kint! (=Mag het wat minder?) (Roermonds)
- ouch good, zag de pater, d’r toen kraeg braodworst (=blij zijn met wat je krijgt ook als het wat tegenvalt. pastoor kreeg vaak de eerste proef: een lekker stuk karbonade, terwijl de lageren in rang (paters) het met kwalitatief minder goed vlees moesten doen)) (Heitsers)
- sjabbetuuch van de richel (=volk van minder allooi) (Roermonds)
- Tes minder as niks (=Graag gedaan) (Opvelps)
- Tes oont minamiseire (=Het regent al minder) (tervurens)
- tkump nie zoe na, ast mér zjus és (=het mag ook wat minder) (Bilzers)
- toepéi (=itske minder as stoeffe en itske miër as blaggéire) (Dendermonds)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
