26 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `leer`
- al doende leert men (=door iets vaak te doen, leert men hoe het moet.)
- als de boter duur wordt, leert men het brood droog eten. (=als het niet anders kan, is men ook met minder tevreden.)
- bij het scheiden van de markt leert men de kooplui kennen (=iemands ware karakter blijkt pas als het erop aankomt)
- bij kleine hapjes leert men een hond eten. (=geleidelijk aan kun je zelfs aan onmogelijke dingen wennen.)
- bij kleine lapjes leert men de hond leer eten. (=geleidelijk aan wen je zelfs aan de onmogelijkste dingen.)
- de breedste riemen worden uit andermans leer gesneden (=het is gemakkelijk met kwistige hand te beschikken over wat een ander toebehoort)
- de leer veroordelen maar de leraar sparen (=de wortel van het probleem niet aanpakken)
- de natuur gaat boven de leer (=men volgt eerder zijn karakter dan hetgeen men leert)
- de natuur is sterker dan de leer (=datgene wat aangeleerd is wordt gauw vergeten)
- denkt aleer gij doende zijt en doende denkt dan nog. (Guido Gezelle) (=maak een plan alvorens ergens aan te beginnen, en stel tijdens de activiteit het plan bij indien nodig)
- dun van leer en dik van smeer (=dunne boterham die dik gesmeerd is)
- er zonder kleerscheuren afkomen (=helemaal niets mankeren na een ongeluk)
- ervaring is de beste leermeester (=van datgene dat je zelf hebt meegemaakt leer je het meeste)
- het is goed riemen snijden uit andermans leer (=met andermans eigendom kan men gemakkelijk kwistig omgaan)
- hoe geleerder, hoe verkeerder (=wie te geleerd is mist soms eenvoudig gezond verstand)
- in nood leert men zijn vrienden kennen (=wanneer men in de problemen zit wordt duidelijk welke vrienden daadwerkelijk iets voor je willen betekenen)
- jong geleerd is oud gedaan (=hoe eerder men iets leert, des te langer de vaardigheid zal blijven)
- leer om leer zijn (=op gelijke manier straffen als de maner waarop iemand in de fout gegaan is)
- leergeld betalen (=fouten maken tijdens het leren)
- nood leert bidden (=in nood leert men anderen om hulp vragen)
- omwille van het smeer likt de kat de kandeleer (=omwille van het loon doet men een werk)
- ondervinding is de beste leermeester (=door iets zelf mee te maken of te oefenen leert men het snelst)
- van de behoudende leer zijn (=conservatief zijn)
- van leer trekken (=beginnen met vechten, duidelijk laten merken dat iets als vervelend ervaren wordt)
- wat hansje niet leert zal hans nooit weten (=je moet het eerst leren om het later te kunnen)
- zijn lesje wel geleerd hebben (=die fout niet opnieuw maken)
22 betekenissen bevatten `leer`
- de natuur is sterker dan de leer (=datgene wat aangeleerd is wordt gauw vergeten)
- de geest is uit de fles (=dit is niet meer controleerbaar)
- al doende leert men (=door iets vaak te doen, leert men hoe het moet.)
- ondervinding is de beste leermeester (=door iets zelf mee te maken of te oefenen leert men het snelst)
- een ridder van de el (=een kleermaker)
- door schade en schande wordt men wijs (=een mens leert het beste van z`n fouten)
- buig de boom als hij jong is (=goede gewoonten kunnen het beste al jong worden aangeleerd)
- het takje buigen als het nog jong is (=goede gewoonten leert men het beste op jonge leeftijd aan)
- jong geleerd is oud gedaan (=hoe eerder men iets leert, des te langer de vaardigheid zal blijven)
- willen vliegen eer men vleugels heeft (=iets willen doen nog voor men het geleerd heeft)
- iets in geuren en kleuren vertellen (=iets zeer uitvoerig en gedetailleerd vertellen)
- aan een balk, die uit het bos gehaald wordt, moet veel gehakt worden, voor hij in het huis past (=in een religieuze groep, vereniging, etc,: je kunt leden uit een gemeenschap winnen, maar hun moet wel geleerd worden zich aan te passen)
- nood leert bidden (=in nood leert men anderen om hulp vragen)
- als buurmans huis brand is het tijd om uit te zien. (=leer van andermans problemen)
- de natuur gaat boven de leer (=men volgt eerder zijn karakter dan hetgeen men leert)
- Rome is niet in één dag gebouwd (=relativeren: leer geduld te hebben, overhaast niets)
- een snijder heeft maar een darm. (=spotternij van boeren, die veel meer eten dan de kleermaker.)
- ervaring is de beste leermeester (=van datgene dat je zelf hebt meegemaakt leer je het meeste)
- met de moedermelk ingezogen hebben (=van jongs af zo geleerd hebben)
- heel wat in zijn mandje hebben (=veel geleerd hebben, veel weten)
- een ongeletterde boer (=weinig geleerd persoon)
- hoe geleerder, hoe verkeerder (=wie te geleerd is mist soms eenvoudig gezond verstand)
15 dialectgezegden bevatten `leer`
- aal doende leert men (=door te oefenen leer je het wel) (Westerkwartiers)
- achtr uus trekkn ze de lèèr up (=we moeten profiteren van het leven) (Kortemarks)
- deur vroag'n wor je wies (=vraag maar, daar leer je van) (Westerkwartiers)
- deur vroag'n word'n je wies (=vraag maar gerust, daar leer je van) (Westerkwartiers)
- doë konste noges n pin on zauke (=leer daar maar eens van!) (Bilzers)
- ie jes tend'n, z'n leer es of (=hij is aan 't einde van zijn krachten) (Waregems)
- iemant in zijn leer snêën (=iemand schade berokkenen) (Kaprijks)
- ik zet heur noar mien haand (=ik leer haar op mijn manier te werken) (Westerkwartiers)
- in zijn leer snijen (=iemand schade berokkenen) (Gents)
- Kaelje wah ligde toh te hujen mit die leer (=Jongen wat ben je toch onhandig bezig met de ladder) (Ewijk (Euiwwiks))
- leer mij mensen kennen (=Mensen maken mij niets wijs..) (Utrechts)
- op nën aaë vulo moestë leire vaorë (=een oudere vrouw leer een jongere man wel de knepen van 'het vak') (Munsterbilzen - Minsters)
- portomonee van jung leer (=een lege portomonee) (helmonds)
- Van kiehs lierste fleete! (=Van kaas leer je fluiten!) (Genker)
- zó téj as rie.m (=zo taai als leer) (Genneps)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
