34 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ars`
- aan zijn eerste leugen niet gebarsten en voor zijn tweede niet opgehangen zijn (=een grote leugenaar zijn)
- alle molenaars zijn geen dieven (=scheer niet iedereen over dezelfde kam)
- als een nachtkaars uitgaan (=in een gestaag tempo minder worden en eindigen)
- ars longo vita brevis (=de kunst blijft lang en het leven is kort) (Latijn)
- de baars vergallen (=de zaak laten mislukken)
- de bom is gebarsten (=een langdurige spanning of conflict is tot een uitbarsting gekomen)
- de grote kaars gaat uit (=de zon gaat onder)
- de kraaienmars blazen (=dood gaan)
- de kruik gaat zo lang te water tot ze barst/breekt (=als men steeds risico`s blijft nemen, gaat het een keer mis)
- de kruik gaat zolang te water tot zij barst (=alles heeft zijn beperkingen)
- de laatste loodjes wegen het zwaarst (=het afwerken is vaak het lastigst)
- de voet dwars zetten (=iets verhinderen of bemoeilijken)
- een gewaarschuwd mens telt voor twee (=iemand die vooraf weet wat er fout kan gaan moet zich er maar op voorbereiden)
- een kaars voor de duivel branden (=slechte daden goedpraten omdat er je er voordeel uit kan halen)
- een laars aanhebben (=dronken zijn)
- er geen laars van weten (=er niets van afweten)
- geen heilige zo klein of hij wil zijn kaarsje hebben. (=mensen vertellen graag wat voor goeds ze hebben gedaan)
- geen zo kleine sant of hij wil zijn kaars hebben (=ook de mindere machten moet men gunstig stemmen)
- haarscherp (=(van een afbeelding) getrouw tot in fijne details)
- het wordt buigen of barsten (=het ergens op wagen)
- ieder meent dat zijn eigen pak het zwaarst is. (=mensen overdrijven hun eigen moeilijkheden in vergelijking met die van anderen)
- iedere heilige komt zijn kaarsje toe (=iedere medewerker moet delen in de eer)
- iemand de voet dwars zetten (=tegenwerken)
- iemand laten barsten (=iemand helemaal niet helpen, aan zijn lot overlaten)
- iets aan je laars lappen (=geen notitie nemen van regels, wet of voorschriften)
- je kaars aan twee kanten branden (=zijn krachten of mogelijkheden al te vroeg verspillen)
- op het zondaarsbankje zitten (=schuld bekennen)
- pimpelpaars met een goud randje (=met ondefinieerbare kleur)
- uitgaan als een nachtkaars (=langzaam doven, sterven)
- veel in zijn mars hebben (=veel aanleg hebben en veel weten)
- wat baten kaars en bril als de uil niet zien en lezen wil (=het is vruchteloos iemand te willen voorlichten als hij dat niet wil)
- wat baten kaars of bril, als de uil niet zien en wil. (=gezegd als een koppig iemand advies of hulp negeert)
- wat het zwaarst is moet het zwaarst wegen (=wat het belangrijkste is moet het eerste gebeuren)
- zich gedragen als een baars (=zeer onhandig zijn)
23 betekenissen bevatten `ars`
- als oude honden blaffen, is het tijd om uit te zien (=als ervaren mensen waarschuwen moet je luisteren)
- wie appelen vaart, die appelen eet (=als je handelt in bepaalde goederen, dan zul je deze zelf waarschijnlijk ook gebruiken. / Iemand die bepaalde werkzaamheden voor een ander moet verrichten, geniet daar doorgaans zelf ook van)
- lege kisten, maken twisten. (=bij schaarste onstaat ruzie)
- dat gaapt zo wijd als een oven (=dat is hoogst onwaarschijnlijk)
- dat gaapt als een oven (=dat is onwaarschijnlijk)
- iets op je lever hebben (=dat je nog iets wilt uiten, dat er iets is dat je heel erg dwars zit en dat gezegd moet worden)
- een goede haan kraait nog wel eens weer. (=een goede leider waarschuwt meer dan eens)
- iemand de wacht aanzeggen (=een laatste waarschuwing geven)
- de bom is gebarsten (=een langdurige spanning of conflict is tot een uitbarsting gekomen)
- aan de rem trekken (=een ontwikkeling proberen tegen te houden/ waarschuwen dat iets niet goed gaat)
- de lont in het kruit steken/werpen (=een uitbarsting veroorzaken)
- een schot voor de boeg (=een uitspraak of vraag als eerste aanzet tot een gesprek of discussie (eigenlijk: een waarschuwingsschot))
- teken aan de wand (=een waarschuwing dat er iets gaat gebeuren)
- iemand de wind uit de zeilen nemen (=iemand dwars zitten)
- een lange arm hebben (=iemand zelfs vanaf een grote afstand nog dwars kunnen zitten)
- sterker dan de dood (=iets onverwoestbaars)
- het gras in de knieën hebben (=lijden aan voorjaarsmoeheid)
- een roepende in de woestijn zijn (=niemand die naar je wil luisteren (bij raad/waarschuwingen))
- voor galg en rad opgroeien (=vanaf de jeugd een levenspad volgen dat later waarschijnlijk naar criminaliteit leidt)
- als je veel eet, dan ben je lelijk als je dood bent. (=waarschuwing tegen te veel eten.)
- wat heb ik nou aan mijn fiets hangen? (=wat gebeurt er nu voor iets raars?)
- zuivel op zuivel is voer voor de duivel (=werd gezegd als je te veel zuivel at terwijl het schaars was)
- stille waters/wateren hebben diepe gronden (=zij die weinig zeggen hebben vaak het onvoorspelbaarste karakter)
Eén dialectgezegde bevat `ars`
- tis iet ars (=het is niet anders) (Katwijks)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
