790 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `or`
- het in de gort jagen (=in het honderd sturen)
- het in Keulen horen donderen (=met stomheid geslagen zijn)
- het is een kwade wind die niemand voordeel brengt (=er is altijd wel iemand die van de omstandigheden weet te profiteren)
- het is een Spaans bordeel. (=het is een chaotische wanorde)
- het is Joris en Trijn (=ze wisselen ruzie en grote liefde voortdurend af)
- het is niet voor de ganzen gemaakt (=we kunnen het maar beter uitdrinken)
- het is op een oor na gevild (=het is bijna klaar. Het is bijna achter de rug)
- het kaf van het koren scheiden (=het waardevolle van het waardeloze scheiden)
- het kainsmerk aan zijn voorhoofd dragen (=het is op zijn gezicht te lezen dat hij een schurk is)
- het kan er mee door (=het gaat wel, het is aanvaardbaar)
- het komt voor de bakker (=het komt in orde; het wordt geregeld)
- het koren van de molen zenden (=de klanten wegjagen - zichzelf benadelen)
- het laatste woord willen hebben (=de baas willen zijn)
- het laken door het oog van de schaar halen. (=een deel voor jezelf houden.)
- het loopt storm. (=het is heel druk)
- het oor lenen (=luisteren)
- het oor scherpen/spitsen (=aandachtig luisteren)
- het oor strelen (=aangenaam in de oren klinken)
- het op een akkoordje gooien (=met elkaar afspreken iets op een bepaalde manier aan te pakken)
- het staal wordt in de wind gehard. (=moeilijkheden en tegenslagen kunnen je sterker maken)
- het tafellaken doorsnijden (=alle bindingen met iemand verbreken)
- het varken is door de buik gestoken (=de zaak is vooraf bedisseld)
- het varken is op een oor na gevild/gewassen (=het is bijna klaar)
- het vel over de oren halen/trekken (=geld afpersen)
- het verkorven hebben (=een slechte beurt gemaakt hebben bij iemand)
- het verloren schaap (zijn) (=de gezochte (zijn))
- het voor de deuren van de hel weghalen. (=ergens veel moeite voor doen)
- het voorland zijn (=iemands toekomst zijn)
- het woord hebben (=in een gesprek aan beurt zijn)
- het woord voeren (=spreken (als afgevaardigde door anderen))
- het wordt buigen of barsten (=het ergens op wagen)
- het zal me worstwezen (=het maakt voor mij geen enkel verschil)
- het zijn niet al ridders die sporen dragen (=je kunt niet alleen aan iemands uiterlijk afleiden of hij ergens geschikt voor is)
- het zijn niet allen jagers die op de hoorn blazen. (=schijn bedriegt, je kunt je in mensen vergissen)
- het zwaard aangorden (=(zich klaarmaken om) de strijd aan (te) binden)
- het zwoerd/zwoord achter de oren hebben (=doof zijn)
- honoris causa (=eershalve) (Latijn)
- hoog van de toren blazen (=het grote woord willen hebben / opscheppen)
- hoogmoed komt voor de val (=iemand die erg trots is of hoogmoedig, krijgt gauw de bijbehorende ellende)
- hora est (=het is tijd) (Latijn)
- hora ruit (=de tijd vliet snel) (Latijn)
- horen zeggen is half gelogen. (=wat je via via hoort is niet altijd waar)
- horen zien en zwijgen (=wel waarnemen, maar er verder niets van zeggen)
- horende doof zijn (=niet luisteren)
- horzels steken niet en hommels doden niet. (=mensen met een grote mond dragen het minste bij)
- ieder oortje brengt zijn gierigheid. (=zelfs om kleine dingetjes kunnen mensen hebzuchtig zijn (een oortje is een oude munteenheid))
- ieder voor zich en God voor ons allen (=niemand helpt elkaar)
- iemand aan zijn woord houden (=van iemand eisen dat hij zijn belofte nakomt)
- iemand de huid over de oren halen (=iemand afzetten, bedriegen)
- iemand de oren afzagen (=steeds blijven aandringen)
1299 betekenissen bevatten `or`
- de lont in het kruit steken/werpen (=een uitbarsting veroorzaken)
- het vuur uit de sloffen lopen (=een uiterste inspanning leveren door hard te lopen)
- een dag voor de prins. (=een verloren dag.)
- een aflossing van de wacht (=een vervanging van de ene persoon door een andere)
- een broodje aap (=een verzonnen verhaal dat als waarheid wordt verspreid.)
- een bonte kraai maakt nog geen winter (=één voorbeeld is niet genoeg om een definitief besluit te nemen)
- iets te berde brengen (=een voorstel doen; iets ter sprake brengen)
- een vriendelijk gezicht brengt overal licht (=een vrolijk persoon weet vaak meer te bereiken dan een nors persoon)
- een meid en een aardappel kies je zelf (=een vrouw kun je niet door iemand anders laten uitkiezen)
- een bedrijvige Martha zijn (=een zeer ijverige vrouw zijn (Martha= bijbels symbool voor hardwerkende huisvrouw))
- een hartje zonder zorg (=een zorgeloos iemand)
- met de billen bloot (=eerlijk en open zijn over fouten of tekortkomingen.)
- het kind bij de naam noemen (=eerlijk voor de mening uitkomen)
- de kost gaat voor de baat uit (=eerst moeten er kosten worden gemaakt alvorens men er iets aan verdienen kan)
- niet over een nacht ijs gaan (=eerst nadenken voor men iets doet - geen risico`s nemen)
- het hemd is nader dan de rok (=eigen familie gaat voor)
- de gek in de mouw dragen (=eigenaardigheden verbergen voor anderen)
- op de wipstoel zitten (=elk ogenblik ontslagen kunnen worden)
- op de wip zitten (=elk ogenblik ontslagen kunnen worden)
- op de schopstoel zitten (=elk ogenblik ontslagen kunnen worden)
- elkaar bij de neus nemen (=elkaar voor de gek houden)
- elkaar de bal toespelen (=elkaar voordeeltjes bezorgen)
- elk waarom heeft zijn daarom (=elke gebeurtenis heeft een oorzaak)
- als het water zakt, kraakt het ijs (=elke oorzaak heeft gevolgen)
- een traan wegpinken (=emotioneel geraakt zijn, ontroerd zijn door iets => emotioneel)
- je een hoedje schrikken (=enorm schrikken)
- de haren uit het hoofd trekken (=enorm veel spijt hebben)
- duizend doden sterven (=enorme angsten uitstaan)
- er een punthoofd van krijgen (=er compleet gek van worden)
- achter iets zitten (=er de oorzaak van zijn)
- er oog voor hebben (=er de waarde van inzien of aandacht voor hebben)
- er een puntje aan kunnen zuigen (=er een goed voorbeeld aan kunnen nemen)
- er niet aan kunnen tippen (=er een voorbeeld aan kunnen nemen)
- er een slaatje uit slaan (=er een voordeeltje uit halen)
- met de nachtschuit vertrekken (=er erg stilletjes vandoor gaan)
- er verdrinken er meer in het glas dan in de zee (=er gaan veel mensen dood door het drinken van alcohol)
- er niet van terug hebben (=er geen antwoord op weten)
- er geen gat in zien (=er geen oplossing meer voor zien)
- er geen heil in zien (=er geen voordeel in zien)
- om de vinger winden (=er gemakkelijk baas over worden)
- goed je mondje kunnen roeren (=er goed voor zorgen dat je mening wordt gehoord)
- er een muisje van hebben horen piepen (=er iets van gehoord hebben)
- er is altijd wel ergens een vogel die zingt (=er is altijd wel een lichtpuntje als je maar goed je oren en ogen open zet)
- geen dag zonder zorgen (=er is altijd wel iets om je zorgen over te maken.)
- met tijd en stond, gaat men de wereld rond. (=er is een juiste tijd is voor alles en sommige dingen hebben tijd nodig)
- de rapen zijn gaar (=er is een probleem waar direct iets aan gedaan moet worden)
- er schuilt een addertje onder het gras (=er is een verborgen risico in het spel)
- doorgestoken kaart (=er is heel duidelijk iets mis! Hier is getracht om iemand te laten geloven dat er bij toeval iets gebeurt, terwijl het in feite van tevoren gearrangeerd is)
- geen zuivere koffie (=er is iets niet in orde)
- het kan er niet af (=er is niet genoeg geld voor)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
