411 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ver`
- aalmoezen geven verarmt niet (=van een aalmoes te geven wordt men zelf niet armer)
- aan de heidenen overgeleverd (=in zware moeilijkheden - in de macht van mensen zonder scrupules)
- aan de Turken overgeleverd zijn (=slecht behandeld, bedrogen, mishandeld worden)
- aan de veren kent men de vogel (=aan het uiterlijk (verzorging/kleding) kun je zien met wat voor iemand je te maken hebt)
- aan het verkeerde kantoor zijn (=iemand die je niet kan helpen)
- aan het verstand brengen (=duidelijk maken)
- achter de puttings overboord vallen (=reddeloos verloren zijn)
- achter de veren zitten (=opjagen)
- adel verplicht (=wie in aanzien bij het volk staat, moet ook aan de verwachtingen van het volk voldoen)
- al zijn kruit verschoten hebben (=geen verdere oplossingen meer weten - niet meer verder kunnen)
- al zijn patronen verschieten (=alle mogelijkheden uitproberen)
- alles over de vloer halen (=alles verplaatsen)
- alles over een kam scheren (=alles en iedereen gelijk stellen)
- als bij toverslag (=zeer snel, plotseling)
- als David zijn volk telde verloor hij de strijd (=tel de winst pas uit bij het einde van de strijd)
- als de bruid verpatst is wordt zij gewild. (=wat niet meer beschikbaar is lijkt aantrekkelijker voor anderen)
- als de kalveren op het ijs dansen (=nooit)
- als de kan vol is, loopt zij over. (=als je te veel drinkt komt het er weer uit)
- als de maan vol is schijnt ze overal (=als iemand gelukkig is, kan iedereen dat zien)
- als een blad van een boom veranderen/omkeren (=geheel anders gaan gedragen)
- als een blinde over de kleuren oordelen (=spreken alsof men een kenner is, over iets waar men niets van weet)
- als een bok op de haverkist (=wakend om de gelegenheid niet te laten voorbijgaan)
- als er één schaap over de dam is, volgen er meer (=als één persoon iets nieuws geprobeerd heeft, durven anderen ook wel)
- als het kalf verdronken is dempt men de put (=pas als het te laat is, neemt men maatregelen)
- als het tij verloopt verzet men de bakens (=men moet zich aan de omstandigheden aanpassen)
- als niet komt tot iet dan is het allemans verdriet (=een `parvenu` heeft dikwijls kapsones)
- als sneeuw voor de zon verdwijnen (=ergens niets van over blijven)
- als warme broodjes over de toonbank gaan (=zeer goed verkopen)
- alsof er een engeltje over je tong piest (=iets lekker vinden)
- altijd brood eten verdriet ook. (=een mens wil ook eens een verzetje.)
- ambt geeft verstand. (=een baan gekregen hebben zonder er iets van af te weten)
- andermans veren (=iets van een ander (andermans eer))
- angst is een slechte raadgever (=laat je niet leiden door angst. / Emoties zijn gevaarlijk)
- appelen/knollen voor citroenen verkopen (=oplichten, bedriegen)
- appels met peren vergelijken (=twee totaal verschillende dingen vergelijken)
- appels voor citroenen verkopen (=iemand oplichten.)
- armoe op de stal is armoe overal (=met te weinig dieren in de stal kun je geen geld verdienen)
- as is verbrande turf (=aan een belofte (as = als) heb je niets)
- averechts uitpakken (=helemaal verkeerd aflopen. Tegengesteld uitpakken)
- bergen kunnen verzetten (=veel taken kunnen verrichten; heel veel werk aankunnen)
- beter een goede buur dan een verre vriend (=vriendschap op afstand is minder waardevol)
- beter ermee verlegen dan erom verlegen (=liever van iets te veel dan van iets te weinig hebben)
- boerenverstand (=zonder scholing toch slim zijn)
- dat horen en zien je vergaat (=erg luid)
- dat is de druppel die de emmer doet overlopen (=dat is maar een kleine ergernis, maar samen met wat er al gebeurd is, wordt het niet meer geaccepteerd)
- dat is de goden verzoeken (=te grote risico`s nemen)
- dat is een brug te ver (=dat is te hoog gegrepen)
- dat is een ver-van-mijn-bedshow (=dat is iets waar ik me helemaal niet mee bezighoud; dat is iets dat op grote afstand van hier gebeurt)
- dat is vers twee. (=dat is voor later)
- de aanval is de beste verdediging (=je kunt in een strijd of ruzie beter zelf actie ondernemen dan afwachten)
1116 betekenissen bevatten `ver`
- distels maaien is distels zaaien (=`maar distels laten staan, is distels laten vergaan`)
- distels breken is distels kweken (=`maar distels laten staan, is distels laten vergaan`)
- distels trekken is distels stekken (=`maar distels laten staan, is distels laten vergaan`)
- de vaan van de opstand planten (=`n opstand verwekken)
- de wijde wereld ingaan/intrekken (=(onbezorgd) op reis vertrekken)
- met zijn neus in de boter vallen (=(Onverwacht) goed terechtkomen)
- met zijn gat in de boter vallen (=(onverwacht) goed terechtkomen)
- op de vingers kijken (=(Op een vervelende manier) scherp toezien hoe iemand iets doet, zodat elke fout direct opgemerkt wordt)
- aan de fep zijn (=(overmatig) drinken)
- aan de veren kent men de vogel (=aan het uiterlijk (verzorging/kleding) kun je zien met wat voor iemand je te maken hebt)
- je hart uitstorten (=aan iemand alles (in vertrouwen) vertellen)
- plat op de buik gaan (=aan iemand toegeven, zich overleveren)
- ruw laten stikken (=aan zijn lot overlaten)
- in zijn eigen vet gaar koken (=aan zijn lot overlaten (iemand die iets misdaan heeft))
- kinderen die zwijgen zullen ook nooit wat krijgen (=aanvulling op `Kinderen die vragen worden overgeslagen.`)
- op een letter doodblijven (=absoluut niets veranderd willen zien)
- verandering van weide doet de koeien goed. (=afwisseling en verandering positieve effecten kunnen hebben)
- de lijdensbeker tot de bodem ledigen (=al het slechte, tot het laatste toe, over zich heen krijgen)
- het tafellaken doorsnijden (=alle bindingen met iemand verbreken)
- het hart in de schoenen zinken (=alle moed en hoop verliezen om problemen op te lossen)
- voor Sinterklaas spelen (=alle wensen vervullen, alles voor iedereen betalen)
- iemand over de hekel halen (=allerlei slechte dingen vertellen over iemand)
- alles op het spel zetten (=alles inzetten en mogelijk alles verliezen)
- er is niets nieuws onder de zon (=alles is al eerder vertoond)
- een haaienmaag hebben (=alles kunnen verorberen)
- de volle laag krijgen (=alles over zich heen krijgen)
- aan alle dingen komt een eind. (=alles verandert)
- landen verzanden, zanden verlanden. (=alles verandert)
- alles over de vloer halen (=alles verplaatsen)
- geen ding betert door ouderdom (=alles verslijt door de ouderdom)
- have en goed (verliezen) (=alles wat je hebt (verliezen))
- komt men over de hond, dan komt men over de staart (=als de grootste moeilijkheden overwonnen zijn, dan komt de rest vanzelf)
- als de herder dwaalt dolen de schapen (=als de leider het verkeerd doet weten de mensen die hem volgen niet wat ze doen moeten)
- de ratten verlaten het zinkende schip (=als de omstandigheden verslechteren denken sommigen alleen aan zichzelf en vertrekken)
- men noemt geen koe bont, of er is een vlekje aan (=als er allerlei vervelende dingen worden verteld is er vast wel iets van waar)
- komt tijd komt raad (=als er genoeg tijd overheen gaat, komt de oplossing vanzelf)
- er is geen ijs of het kost mensenvleis (=als er ijs op de sloten en vijvers ligt, verdrinken er altijd mensen)
- hoe meer vis, hoe droever water (=als er meer mensen komen valt er minder te verdelen (erfenissen))
- buiten zijn rekening gaan. (=als het anders loopt dan verwacht)
- als het huis volbouwd is breekt men de steigers af (=als het doel bereikt is, vergeet men de helpers)
- als het schip lek is, gaan de ratten van boord. (=als het verkeerd loopt, laten valse vrienden je in de steek)
- allemans werk is niemands werk. (=als iedereen verantwoordelijk is, doet niemand het daadwerkelijk.)
- buiten de kerf gaan (=als iets te ver gaat)
- eén kwade dag maakt de winter niet. (=als iets verkeerd gaat, hoeft nog niet alles verkeerd te gaan.)
- lieg ik, dan lieg ik in commissie (=als ik niet de waarheid vertel komt dat omdat ik niet beter weet of vertel wat anderen vertellen)
- wie kaatst kan/moet de bal verwachten (=als je een ander plaagt, kun je verwachten dat die jou terug gaat plagen)
- gedeeld geheim, verloren geheim. (=als je een geheim doorvertelt is het geen geheim meer)
- grijze haren zijn kerkhofsbloemen (=als je grijze haren krijgt, ben je niet zo ver van het kerkhof)
- wie appelen vaart, die appelen eet (=als je handelt in bepaalde goederen, dan zul je deze zelf waarschijnlijk ook gebruiken. / Iemand die bepaalde werkzaamheden voor een ander moet verrichten, geniet daar doorgaans zelf ook van)
- jong te paard, oud te voet (=als je in je jeugd erg wordt verwend, krijg je het later erg moeilijk)
50 dialectgezegden bevatten `ver`
- 'n appel val nie ver van den buuëm (=de appel valt niet ver van de boom) (Wichels)
- 's Mérges zèk de boer : de hoes nie te joëge of te drijve, ve zulle gemêkkelek gedoën krijge.s' Oëves zekter dan : ver hoeve nimei te jöëge of te drijve, ve zulle toch nimei gedoën krijge (=nooit laten opjutten!) (Bilzers)
- 't ès ene vêr te sjoerê (=er komt nu een tango) (Munsterbilzen - Minsters)
- 't Gad ouver z'n haot (=Dat gaat te ver) (Mechels (BE))
- 't got over zèn out (=het gaat te ver) (Meers)
- 't is neevest de deure (=het is niet ver) (Brugs)
- a ten appel te verre van den bome valt (=Den appel valt te ver van den boom) (West-Vlaams)
- a zal zénne wég wél mauken (=hij zal het ver schoppen) (Meers)
- Aan de vaere kindje de vuuëgel (=De appel valt niet ver van de boom) (Weerts)
- aander vër zen kaar spanne (=anderen voor zich laten werken) (Bilzers)
- ae 'n za'nt nie vaer bringen (=hij zal het niet ver schoppen) (Wichels)
- aet mér vêr den hoenger wo kump (=heb je geen honger, eet toch maar wat) (Munsterbilzen - Minsters)
- Ajoinegem (=troetelnaam vèr Oilsjt) (Dendermonds)
- alierblouëre (=vèr in stauverèi te doen) (Dendermonds)
- an een toer vedan, ait ver dan (=hij lag vaker naast de brommer dan op de brommer) (Twents)
- aoën d e vrèchtë kinste de boom (=de appel val niet ver van de boom) (Munsterbilzen - Minsters)
- as ermoej troef ès, aete ver alleen mèr spek bij et braud (=in dagen van nood, eten we spek mèt brood) (Munsterbilzen - Minsters)
- as ich te koe nie kaant, zoo ich nie wiëtë bau dat kaaf van aofkömstëg ès (=de appel valt niet ver van de boom) (Munsterbilzen - Minsters)
- As lik aatër Zietendël (=Als ligt ver van hier) (Munsterbilzen - Minsters)
- as tër daud zin vër de naach (=schrik hebben voor de dood) (Munsterbilzen - Minsters)
- as ter daut zin ver get
hae deed (shit) en zen broek
hae hét de bibber (ebitsjes) ver get
hae hét sjrik van
ze bijeen doen (=schrik hebben van iets) (Bilzers)
- assër raengert doen vër waaj daaj van Mëstrich : het loëte valle ! (=als het regent doen we als de Maastrichtenaren : het laten vallen) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste get adder bès, doert het ook get langer vër dich aut te rèste as vër dich miech te maoke (=als je oud bent ben je rapper moe dan uitgerust) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste goesting vër te wërke bij mich opkump, dan waach ich wol tottët vanzelf iëvërgeet (=je moet nooit te snel handelen, afwachten lost soms de problemen op) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste koeëletraajn verbij wor, moeste vër ganse tüp kiëlkes gon raope wo van de traajn worre gevalle (=onze kolenvoorraad werd aangevuld door het rapen van stukjes kolen die van de trein donderden) (Munsterbilzen - Minsters)
- auttet zelfde hoot gesnieë (=de appel valt niet ver van de boom) (Munsterbilzen - Minsters)
- ba, das vër van te kotse (=foei, dat is vies!) (Bilzers)
- bau goën vër dat nau toch mèr opsjrijve (=proficiat, dat is dan ook toevallig gelukt...) (Munsterbilzen - Minsters)
- bau rook ès, ès viër (=waar roddels de ronde doen, is de waarheid niet ver af) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèirpit (=iet vèr léig te loëte trekke en op 't lant van den akker te loëte kappe) (Dendermonds)
- Beschete koei, beschete kallef (=De appel valt niet ver van de boom) (Bevers)
- brieëmëlkës zin vër de vieëgëlkës (=met weinig tevreden zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- da deeter ook mèr vër de goej vrië (=dat doet hij omdat hij moet) (Munsterbilzen - Minsters)
- da gaodover mun out eene (=dat gaat mij veel te ver) (Oudenbosch)
- da got over zèn out (=dat gaat te ver) (Meers)
- da schulde nie feel; da was op ' t nippurken (=het was bijna zo ver (gebeurd) ) (Sint-Niklaas)
- da vramengs is een echte schetteras (=als die vrouw praat of lacht hoort men haar van ver) (Sint-Niklaas)
- da zien ver dan wol, zaachte blinne (=zorgen voor morgen komen altijd één dagte vroeg) (Munsterbilzen - Minsters)
- daa is haos zö wie.d as baozera.bieje (=dat is heel ver weg) (Groesbeeks)
- Daai stôse zin ver allang verbij (=Daar komen we niet meer op terug) (Bilzers)
- daaj ès nog heil lips vër hërren adderdoem (=die vrouw is nog zeer hups voor haar jaren) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj ès nog te lee vër zich daol te lèggë (=ze is nog te lui om te gaan liggen) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj ès nog te vaul vër zich te kretse as ze ieëk hèt (=het moet al erg zijn voor ze een poot uitsteekt) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj ès vër op te aete (=dat is lekker vrouwtje) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj ès vër tërdievel nog nie bang (=ze heeft van niets of niemand schrik) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj moeste minstes ne meiter boëve hërre kop raoke vër ze daud te sjiete (=dat is een ingebeelde truut) (Bilzers)
- daaj moet hél krétse vër rond te koëme (=die moet hard werken en besparen om rond te komen met zijn geld) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj wos goed vër èn de kieësboom te hange (=ze was overdreven opgetut) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj zoste ongebiech de kemiene gaeve (=van ver te vertrouwen persoon) (Munsterbilzen - Minsters)
- daak kaek al vër ën kleen sjiet (=ze schreeuwt al voor een niemendalletje) (Munsterbilzen - Minsters)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen