15 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `plaat`
- de juiste man op de juiste plaats zijn (=zeer geschikt zijn voor het werk)
- de plaat poetsen (=ervandoor gaan.)
- de rechte man op de rechte plaats (=de juiste man voor de juiste taak)
- de snoeren zijn mij in lieflijke plaatsen gevallen (=ik ben op goede plaatsen beland)
- een druppel op een gloeiende plaat (=een zeer kleine bijdrage aan iets groters)
- een plaat voor je hoofd hebben (=kortzichtig zijn, niet open staan voor de omgeving)
- een vraagteken plaatsen achter (=in twijfel trekken)
- elk zijn meug, zei de boer en hij at paardenkeutels in plaats van vijgen. (=boeren zijn koppige mensen die hun eigen zin doen)
- geen plaatje maken (=er niet geweldig uitzien)
- het hart op de goede plaats hebben (=een oprecht en menslievend karakter hebben)
- het hart op de rechte plaats hebben (=eerlijk zijn)
- op je plaat gaan (=vallen)
- opgestaan is plaats vergaan (=als je even wegloopt kan iemand anders op je stoel gaan zitten)
- pas op de plaats maken (=geen voortgang maken. Geen groei of ontwikkeling doormaken)
- tussen beurs en geweten geplaatst zijn (=een financieel goede - maar misdadige - zaak kunnen doen)
23 betekenissen bevatten `plaat`
- alles over de vloer halen (=alles verplaatsen)
- als je geschoren wordt, moet je stilzitten (=als er scherpe kritiek op je is (je wordt geschoren), kun je beter rustig wachten tot het voorbij is, in plaats van erop in te gaan)
- het land van belofte (=de plaats waar het goed toeven is)
- van de wal in de sloot (helpen) (=de situatie verergeren in plaats van verbeteren)
- de draad oppakken (=doorgaan van de plaats waar je was gestopt)
- de wijde wereld intrekken (=het verkennen van nieuwe plaatsen, ervaringen en mogelijkheden buiten het vertrouwde)
- grote vissen scheuren het net (=hooggeplaatste personen worden niet zo gemakkelijk gestraft)
- iemand iets in de mond geven (=iemand de mening van een ander laten geven in plaats van de eigen mening)
- de snoeren zijn mij in lieflijke plaatsen gevallen (=ik ben op goede plaatsen beland)
- geen profeet is in zijn (eigen) land geëerd (=in tegenstelling tot vreemden, zijn mensen uit je woonplaats minder bereid te luisteren)
- je als een vis in het water voelen (=je helemaal op je plaats voelen)
- er blijft veel aan maat en strijkstok hangen (=lang niet alles komt op zijn plaats terecht)
- met iemand niet willen oversteken (=niet in iemands plaats willen zijn)
- loco citato (=op de aangehaalde plaats)
- aan een goed kantoor zijn (=op de juiste plaats zijn)
- hoc loco (=op deze plaats)
- komen waar de duivel zijn staart keert (=op een zeer onherbergzame plaats aankomen.)
- je bivak opslaan (=ter plaatse blijven)
- het veld ruimen (=vertrekken om plaats te maken voor een ander)
- met een zilveren hengel vissen (=vis kopen in plaats van vangen. Ook: doel bereiken met bedrog)
- ruim baan maken (=voldoende plaats maken)
- in iemands huid kruipen (=zich in een ander verplaatsen)
- sine loco et anno (=zonder opgave van plaats en jaartal)
6 dialectgezegden bevatten `plaat`
- bret veur de kop hebben (=plaat voor de kop hebben) (Achterhoeks)
- diech un plaat tikke (=bedrogen uit komen) (Mestreechs)
- hae wor ter van onder (=de glazenwasser poetste de plaat) (Munsterbilzen - Minsters)
- heer kraog ut sjuifke,
tege un voes aon laope,
heer heet ziech un plaat getik,
heer heet ziech gekloet, (=hij liep een blauwtje) (Mestreechs)
- Hij hep een plaat foor z'n harses (=Hij is niet goed wijs) (Amsterdams)
- Hij hep een plaat foor z'n kanus (=Hij is van lotje getikt.) (Amsterdams)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
