13 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `druk`
- de druk is van ketel (=de grootste spanning is voorbij)
- een oogje dichtdrukken/toeknijpen/luiken (=niet optreden tegen iets wat eigenlijk niet mag. Iets gedogen)
- geen geluk zonder druk. (=gelukkig wordt je niet zonder er moeite voor te doen)
- gouden handdruk (=grote afscheidspremie)
- het staat geschreven en gedrukt je moet krabben waar het jeukt (=problemen bij de bron aanpakken)
- het zo druk hebben als een klein baasje (=veel kleine karweitjes moeten doen)
- iemand met de neus op de feiten drukken (=iemand iets zó onder de aandacht brengen, dat hij het niet langer kan negeren)
- iemands voetstappen drukken (=iemands voorbeeld volgen of hetzelfde beroep gaan doen)
- je druk maken over (=je kwaad maken om, je aantrekken van)
- je snor drukken (=afwezig blijven / zijn werk niet doen)
- liegen of/dat het gedrukt staat (=heel erg hard liegen)
- op het hart drukken (=met de grootste nadruk zeggen)
- tegen de verdrukking in groeien (=ondanks zware omstandigheden toch vooruit komen)
45 betekenissen bevatten `druk`
- het vlees doden (=de zinnelijke behoeften onderdrukken)
- het klopt als een bus (=deze uitdrukking is een contaminatie van het sluit als een bus met: het klopt als een zwerende vinger)
- zoete broodjes bakken (=dingen zeggen om een goede indruk achter te laten bij mensen met invloed)
- eigen roem/lof stinkt (=door over jezelf op te scheppen maak je een nare indruk)
- een (modder)figuur slaan (=een belachelijke of domme indruk maken)
- iets over zich hebben (=een bepaalde indruk geven)
- een wit voetje halen (=een goede indruk maken bij de leider(s))
- stukken maken (=een grote indruk maken , veel kapot maken)
- een slecht figuur slaan (=een slechte indruk maken)
- zo bezig als een bij (=erg druk bezig zijn)
- je moet om de beurt ademhalen (=gezegd als het erg druk is)
- je kan er je kont niet keren (=gezegd als het erg druk is)
- met de benen buiten hangen (=gezegd als het erg druk is)
- over de koppen kunnen lopen (=gezegd als het erg druk is)
- het loopt storm. (=het is heel druk)
- je vel duur verkopen (=het slechts onder de grootste druk opgeven)
- iemand de ijzers aanleggen (=iemand boeien of onder grote druk zetten)
- een hennentaster (=iemand die zich druk maakt om ongelegde eieren)
- iemand op het verkeerde been zetten (=iemand ergens een verkeerde indruk van geven, waardoor hij of zij iets gaat denken wat helemaal niet klopt)
- iemand op zijn voorman zetten (=iemand nadrukkelijk op zijn plicht wijzen)
- iemand het vuur na aan de schenen leggen (=iemand onder druk zetten)
- iemand het mes op de keel zetten (=iemand onder zware druk zetten)
- iemand de duimschroeven aanzetten (=iemand scherp ondervragen, onder grote druk zetten)
- iemand op zijn nummer zetten (=iemand zeer nadrukkelijk op zijn fouten wijzen, op een wijze die voor die persoon beschamend is)
- een goede beurt maken (=iets heel goed doen, een goede indruk maken)
- er op hameren (=iets voortdurend benadrukken)
- dat zal mijn klomp niet roesten (=ik maak me er niet druk om; het kan mij niet schelen)
- het zwart op wit hebben (=in geschreven of gedrukte vorm. Gedocumenteerd)
- je (te) sappel maken (=je (te) druk over iets maken)
- met de witte perdekies naar Velzeke rijden (=krankzinnig worden. In Velzeke bevindt zich een sanatorium; de `witte perdekies` (witte paardjes) verwijzen naar een ziekenwagen, waarmee de geestesgestoorde afgevoerd wordt. Uitdrukking uit het zuiden van Oost-Vlaanderen)
- geen zorgen voor de dag van morgen (=maak je nu nog niet druk over mogelijke toekomstige problemen)
- op het hart binden (=met de grootste nadruk zeggen)
- op het hart drukken (=met de grootste nadruk zeggen)
- in touw zijn (=met iets druk bezig zijn)
- het hoofd loopt me om (=niet meer weten wat te doen (bv bij drukte))
- geen duimbreed wijken (=niet toegeven of toegeven aan druk.)
- het mes op de keel zetten (=onder sterke druk zetten)
- hou ouder, hoe gekker. (=ouderen maken zich minder druk om wat anderen van hen denken)
- poeha maken (=overdreven doen of drukte maken)
- paard in de wieg, kind in de wei (=uitdrukking van ongeloof gebruikt als iemand erg overdrijft. )
- veel geschreeuw maar weinig wol. (=veel drukte om niets)
- veel poespas (=veel overdrijven en drukte maken)
- leven in de brouwerij brengen (=waar het rustig is activiteit, vrolijkheid of drukte inbrengen)
- weinig armslag hebben (=weinig ruimte hebben om uit te breiden of weinig mogelijkheden hebben, meestal in geld uitgedrukt)
- los in de mond zijn (=zichzelf goed kunnen uitdrukken en gedachten kunnen verwoorden)
50 dialectgezegden bevatten `druk`
- 'k hoeve nie hen heui'n (=ik heb het niet druk) (Vechtdals)
- 't is drok op 'e riep (=het is druk op het trottoir) (Westerkwartiers)
- 't is niet drok op 't heed'n (=het is momenteel niet druk) (Westerkwartiers)
- 't komp zoas 't komp zee de boer en scheet zuk in de boksem (=je kunt je druk maken om van alles en nog wat, het komt toch zoals het komt) (gronings)
- 't leste schip mot ok vracht hemm'n (=maak je niet zo druk) (Westerkwartiers)
- " t'Is druk in de Spuistraat" (=Deze uitdrukking staat voor algemene drukte, waar dan ook) (Dordts)
- ' t zie zwet van ' t volk (=Het is druk) (Kortenbergs)
- ' t zo druk hemme ès de pan mee vastenoavend (=het ergens heel druk mee hebben) (Luyksgestels)
- a'j doot wa'j könt wat zeur iej dan nog (=je kunt niet meer doen dan je best, dus wat maak je je druk) (Twents)
- alle hóndjs gezeike (=zich druk maken over kleinigheidjes) (Heitsers)
- as haer óp een hóngd (=druk of erg veel) (Huizers)
- Bedoot dich neet zo (=Je maakt je te druk) (Roermonds)
- bij één 't vuur an 'e scheen'n legg'n (=iemand onder druk zetten om te beslissen) (Westerkwartiers)
- bolsturig (=onrustig, druk gedrag) (Helmonds)
- D'r 'n harnas over antrekke. (=Zich ergens druk over maken.) (zaans)
- D'r is gin durkomme an (=Het is erg druk) (Winssens)
- da's mij te drok (=dat is te druk voor mij) (Westerkwartiers)
- dao hange ze mèt de bein boete (=daar is het erg druk) (Heitsers)
- De benen uut d'aoken lopen (=druk bezig zijn) (Giethoorns)
- De benen uut d'aoken lopen (=druk bezig wezen) (Giethoorns)
- De kop lop mi-j omme (=Te druk bezig zijn) (Giethoorns)
- De kop lop mi'j omme (=Te druk bezig zijn) (Giethoorns)
- die joeng zen wee den battevie oant joage / droan (=die jeugd is weeral wild / druk aan het spelen) (Heist-op-den-Berg)
- Dij het zo drok as hounder veur Poasen (=Iemand die heel druk bezig is.) (Gronings)
- do was veil begankenis (=het was er druk) (Rotselaars)
- doa is ging sjpang tusje te kriege (=wat je zegt als iemand druk en gehaast praat) (Sjeeter plat)
- doe kèns dich get aanstèlle! (=jij maakt je druk om niets!) (Steins)
- doo mer heanig an (=doe maar niet zo druk) (Twents)
- drok ant wark (=druk aan het werk) (Sallands)
- Drok weden as een barbier met ien klaant (=druk zijn met niets) (Drents)
- Drokke raod (=Veel en druk gepraat) (Giethoorns)
- Dronkke raod (=Veel en druk gepraat) (Giethoorns)
- druk een punt! Laat het net fribreren (=scoor een goal!) (Bloemendaals)
- e furte (=zeer druk moment) (Veurns)
- embras maken (=zich ergens druk om maken) (Sevenums)
- emes de pin oppe naas zètte (=iemand onder druk zetten) (Heitsers)
- gaa koejnt er nogal een painsj oan hange (=iemand die druk doet of overdreven in de weer is!) (tervurens)
- Gae môtj vandaag zieëker nog hoeëje? (=Je doet of je het druk hebt) (Weerts)
- Gè kent zo angoan (=Wat kun je je toch druk maken) (Zeilbergs)
- gien asem vur geld hemmen (=het veel te druk hebben) (Huizers)
- gooi dien zörg'n moar over boord (=maak je maar niet druk hoor) (Westerkwartiers)
- guir slapt gellek de muiz'n in 't meel (=Jullie zijn 's nachts druk in plaats van te slapen) (Wichels)
- he'j 't drok (=heb je het druk) (Achterhoeks)
- hei dut ' m den dringer oan (=hij zet hem onder druk) (Overpelts)
- het lopt em over de schoen' n hen (=hij heeft het veel te druk) (Westerkwartiers)
- heuibouw hemn (=druk zijn) (Nunspeets)
- hij het 't nog drokker as 'n piek veur poas'n (=hij heeft het bijzonder druk) (Westerkwartiers)
- hij het ' t zo drok as ' n piek veur poas' n (=hij heeft het bijzonder druk) (Westerkwartiers)
- hij huuft niet noar zien pet zoek'n (=hij heeft het erg druk) (Westerkwartiers)
- hij is drok ien 'e weer (=hij is druk bezig) (Westerkwartiers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
