9 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `waal`
- als de herder dwaalt dolen de schapen (=als de leider het verkeerd doet weten de mensen die hem volgen niet wat ze doen moeten)
- beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald (=je kan beter iets voortijdig stoppen dan doorgaan tot het helemaal verkeerd gaat)
- dat zijn twaalf eieren en dertien kuikens. (=een meevaller)
- het middel is erger dan de kwaal (=de oplossing veroorzaakt nog meer schade)
- iemand van twaalf ambachten en dertien ongelukken zijn (=steeds verschillende baantjes hebben maar in geen enkel baantje succesvol zijn)
- twaalf ambachten, dertien ongelukken (=wie telkens van beroep verandert, slaagt uiteindelijk nergens in)
- van twaalf ambachten en dertien ongelukken zijn (=telkens ander werk doen maar er bij geen van allen iets terecht brengen)
- zo gaan er geen twaalf in een dozijn (=het is iets buitengewoons)
- zo gaan er twaalf in het dozijn (=dat heeft weinig waarde)
3 betekenissen bevatten `waal`
- in hetzelfde gasthuis ziek liggen (=aan dezelfde kwaal lijden)
- dat is Beulemans Frans (=dat is slecht Frans spreken. In België zeggen de Vlamingen dat over waals. Walloniërs op hun beurt vinden Vlaams weer slecht Nederlands)
- op oud ijs vriest het licht (=een oude kwaal komt gemakkelijk weer boven)
50 dialectgezegden bevatten `waal`
- `'t zal waal oetkome` zag de gek en hae zejdje zaegmael (=je kunt 't proberen, maar het zal niet helpen) (Weerts)
- 'k wit het waal (=ik weet het wel) (Sint-Niklaas)
- 't zal waal koelen zonder bloazen (=het zal wel vanzelf bedaren (overgaan) ) (Sint-Niklaas)
- d'r vaalt 'n baarg tuss'n waal en schip (=er wordt veel vermorst) (Westerkwartiers)
- d'r vaalt wel es wat tuss'n waal en schip (=er gaat wel eens iets verloren) (Westerkwartiers)
- dae haet se waal alle zeve, mer die wèrke in ploge (=hij heeft wel verstand, maar gebruikt het niet goed.) (Heitsers)
- Dae zal zich waal in zien eige metske dooloupe (=Hij zal wel aan zijn oneerlijkheden ten gronde gaan) (Roermonds)
- dae zal ziêne kânt waal kieëre (=Iemand die vooral aan zichzelf denkt) (Weerts)
- Dao gewèns-te dich waal aan (=Daar wen je wel aan) (Steins)
- dao kins se de poes van eine tujerstaak nog waal good mèt kriege (=daar krijg je iets wat compleet verknoeid is weer goed mee) (Heitsers)
- dao kòmme weer waal vaerdig mit (=wij komen wel tot een akkoord) (Steins)
- Dao zouw ich waal 'ns muuske wille speele (=Daar zou ik graag mijn oren te luister leggen) (Steins)
- Dat nast um waal (=Dat bevalt hem wel) (Gulpens)
- dat rakt kaant noch waal (=dat slaat nergens op) (Westerkwartiers)
- de beste stuurlu stoan aan waal (=die toekijkt weet het beter dan hij die het werk doet) (Westerkwartiers)
- De kins d' n aezel waal nao de baek leie maar um doon zoèpe kanste neet (=Domme mensen kan men niet alles leren) (Venloos)
- de ruut de ruut de waol die kruut (=wegwezen de waal gaat kruien) (Nijmeegs)
- der ruut de waol die kruut (=uit je bed de waal gaat kruien) (Nijmeegs)
- Det gaajdje um waal (=Dat stond hem wel aan) (Roggels)
- det gaatj ‘m waal (=dat staat hem wel aan) (Heitsers)
- det is eine kaerel wie Klaos en Klaos waas ein hóndjsvot, kins se waal dinke wie ‘t kaerelke waas (=hij stelde niet veel voor) (Heitsers)
- dèt lieëkt mich waâl (=logisch) (Weerts)
- det waertj waal kaod zónger te blaoze (=dat wordt vanzelf wel minder (vooral gezegd als er twee (nog) vreselijk verliefd zijn)) (Heitsers)
- Doe kèns waal emes veur de kop kieke, meh neet d'rinne. (=wat een ander denkt, kun je niet weten) (Steins)
- dor tegen ist waal over (=het zal wel straks wel overgaan) (Sint-Niklaas)
- e bleëndj vêrreke vingtj auch waal 's 'nnen eikel (=meer geluk dan wijsheid) (Weerts)
- ederein haatj mich, zag de vos, “mer ich maak ’t d’r waal nao!” (=terecht negatieve aandacht krijgen) (Heitsers)
- ein blindj vêrke vingtj auch waal 's einen eikel (=ondanks alles zal het ooit lukken) (Weerts)
- ein blindj verke vintj ouch waal ins eine eikel (=een sukkelaar kan ook wel eens geluk hebben) (Heitsers)
- eine aezel kins se waal nao ’t water leie, mer neet doon drinke (=je kunt iemand op weg helpen, maar uiteindelijk zal diegene het zelf moeten doen) (Heitsers)
- Eine knien kan waal good vermenigvuldige mer van tèlle kèntj 'r niks! (=Een konijn kan wel goed vermenigvuldigen maar van tellen kent hij niets!) (Kinroois)
- Es ich neet heem bin, bin ich jatse, koam waal noa heem. (WT) (=Als ik niet thuis kom, ben ik onderweg, kom wel naar huis) (Mechels (NL))
- Es te noeëts mieë de kans kriegs kan 't ieëste opzicht en 't ieëste gedacht dich waal ins op e vals spoor zètte! (=Wanneer je nooit meer de kans krijgt kan het eerste opzicht en het eerste gedacht je wel eens op een vals spoor zetten!) (Kinroois)
- hij is an leger waal roakt (=hij heeft al zijn bezittingen verspeeld) (Westerkwartiers)
- hij rakt an leger waal (=het gaat hem steeds minder goed) (Westerkwartiers)
- hij rakt van 'e waal ien 'e sloot (=zijn problemen worden groter) (Westerkwartiers)
- hij stak van waal (=hij begon zijn betoog) (Westerkwartiers)
- Ich toek dich dalijk 'n naas wie ein pliesiepet, neet zo groot, waal zo blauw! (=Ik ga je slaan) (Roermonds)
- iemand help'm van 'e waal ien 'e sloot (=iemand dieper in de put helpen) (Westerkwartiers)
- kènnukkik minne wjeireld waal zulle (=ik weet wel hoe ik mij moet gedragen hoor) (Sint-Niklaas)
- kunt waal jot (=komt wel goed) (Kerkraads)
- meugde gè da waal doen? / meugen wè da waal doen? (=moogt gij dat wel doen? / mogen wij dat wel doen?) (Sint-Niklaas)
- Op Stad haa ze waal un aep lêre bidde (=Niets in onmogelijk) (flakkees)
- Ouch gooj hènne lègke waal èns in de netele (=Iedereen maakt wel eens fouten) (Steins)
- smeis waal smeis neet (=soms wel soms niet) (Venloos)
- t is geine stómmerik dae niks kintj, waal eine dae niks lieëre wiltj (=je bent niet dom als je niks kunt, maar wel dom als je niks wil leren) (Heitsers)
- t Lieëktj waal 'ne bosduûvel (=Een atletisch iemand) (Weerts)
- tes waal vanda (=het is altijd hetzelfde) (Vilvoords)
- Veur de zörge van mörge zal mörge waal zörge! (=Voor de zorgen van morgen zal morgen wel zorgen!) (Kinroois)
- zuttij nog waal kommen vandoag? (=zou hij nog wel komen vandaag?) (Sint-Niklaas)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
