20 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `net`
- achter het net vissen (=een kans missen)
- de heler is net zo goed als de steler (=wie gestolen goed koopt is even slecht als de dief)
- de vogel over het net laten vliegen (=goede kansen niet aangrijpen)
- door de mazen van het net glippen/kruipen (=op het nippertje ontsnappen)
- een pannetje lusten (=een borrel lusten)
- een proefballonnetje oplaten (=door het doen van een uitspraak de mening van anderen peilen)
- een slak komt er net zo goed als een kikker. (=iedereen doet dingen in zijn eigen tempo)
- grote vissen scheuren het net (=hooggeplaatste personen worden niet zo gemakkelijk gestraft)
- het dunnetjes overdoen (=het nog een keertje op dezelfde manier herdoen)
- het leven is net een krentenbol, met af en toe een hard stukje (=het leven is niet een en al geluk maar kent soms ook tegenslag)
- het zonnetje in huis (=iemand die zorgt voor een goede, opgeruimde sfeer)
- iemand het net over het hoofd halen (=iemand tegen wil en dank tot iets doen besluiten)
- iemand in het zonnetje zetten (=iemand op positieve wijze aandacht geven, iemand eer bewijzen)
- iets mannetje voor mannetje doen (=iets strikt volgens plan uitvoeren)
- je mannetje kunnen staan (=zich goed kunnen verdedigen)
- je netten drogen (=uitrusten na dronkenschap)
- ook tussen de mooie bloemen groeien brandnetels (=de schoonheid van de omgeving biedt geen garantie voor onaangename zaken)
- roep geen haring voor hij in het net is (=wees niet te voorbarig)
- tussen de mazen (van het net) vissen (=creatief te werk gaan)
- wie `s nachts gaat vissen moet overdag zijn netten drogen (=wie te veel heeft gedronken is de volgende dag niets waard)
16 betekenissen bevatten `net`
- die haring braadt niet (=dat (meestal geniepige) plannetje schijnt niet te lukken)
- het scheelde maar een haartje (=dat ging maar net goed)
- dat was op het nippertje (=dat is maar net gelukt)
- bij de vleet (=er is meer dan voldoende van (vleet was vroeger een groot visnet))
- het op de lippen hebben (=het net willen zeggen)
- in iemands kielzog varen (=het net zo doen als iemands voorganger)
- een Tantaluskwelling zijn (=iets erg graag willen maar het (net) niet kunnen verkrijgen)
- haring bij de vleet (=in overvloed. (Een `vleet` is een groot net dat door de haringloggers werd/wordt gebruikt.))
- om door een ringetje te halen (=keurig netjes)
- zo de abt, zo de monniken (=medewerkers gedragen zich net zoals hun leidinggevende)
- zo de heer, zo de knecht (=medewerkers gedragen zich net zoals hun leidinggevende)
- de vermoorde onschuld spelen (=net doen alsof je van niets weet)
- voor hetzelfde geld (=net zo goed)
- binnen de lijntjes kleuren (=netjes handelen, niets doen wat niet mag)
- uit de luizen zijn (=uit een netelige situatie gered zijn)
- de woorden uit de mond halen/nemen (=zeggen wat de ander ook net wou zeggen)
50 dialectgezegden bevatten `net`
- 'k benne no maor gewillig thuis (=ik ben nog maar net thuisgekomen) (Waregems)
- 'k drink nie uit da glas worda torjuust iemand ö gezabberd eet (=ik drink niet uit dat glas waar net iemand anders van dronk) (Sint-Niklaas)
- 'k komme zjuuste thois (=ik kom net thuis) (Waregems)
- 'k sloeg mee m'n aand op en leeg plek! (=Ik was nét te laat..) (Roosendaals)
- 'k wo nog mo gewillig ... (=ik was nog maar net ...) (Wevelgems)
- 'n zweeloeër (=iemand die net doet of ie niet gehoord heeft wat er is gezegd) (Weerts)
- 't ael es nog nie van au gat gespoeld [hoewel dit nergens terug te vinden is moet `ijl` hier `vruchtwater`betekenen] / ge zèe nog nie druëg achter au uëren (=je komt net kijken) (Wichels)
- 't Is bai jou nèt weduwnaarspain. (=Jij knapt altijd snel weer op wanneer je eens ziek bent.) (Zaans)
- 't is hier net 'n jeud'nkerk (=ze praten hier allemaal doorelkaar) (Westerkwartiers)
- 't is hier net 'n paradies (=het is hier wonderschoon) (Westerkwartiers)
- 't is moar krekt hou'st bekiekst (='t is maar net hoe je het bekijkt) (Westerkwartiers)
- 't is moar net wat 'n gek d'r veur geft (=daar kun je geen prijs aan verbinden) (Westerkwartiers)
- 't is net ne OAD busse, d'r zit altied wat in (=vaak zwanger zijn) (Twents)
- 't is net of 'er op eier lopt (=hij loopt zeer voorzichtig) (Westerkwartiers)
- 't is net of 't aannoom'm wark is (=ze werken met een sneltreinvaart) (Westerkwartiers)
- 't is net of de duvel d'r met speult (=het ene na het andere gaat mis) (Westerkwartiers)
- 't Is net Pier en Pol (=een paar apart) (Drents)
- 't ken aalmoal net (=het kan allemaal precies) (Westerkwartiers)
- 't ken d'r mit deur (='t is net goed genoeg) (Westerkwartiers)
- 't ken krekt (=het kan net) (Westerkwartiers)
- 't was eev'm paaz'n en meet'n (=dat paste er maar net in) (Westerkwartiers)
- 't was krek (=Het was net) (Betuws)
- 't was met de hakk'n over de sloot (=het was maar net voldoende) (Westerkwartiers)
- 't was net een Batse boer (=pronkelig gekleed) (Zeeuws)
- ‘k wil net zegge……. (=Dat bedoel ik! (Maar!)) (Utrechts)
- (herinnuhr mij er an) ik be net un zeef (=Ik ben erg vergeetachtig Herinner mij er aan ik ben erg vergeetachtig.) (Utrechts)
- ' t is a je schietiele (=je vist naast het net) (Ostêns)
- ' t is hier net ' n jeud' nkerk (=ze spreken allemaal doorelkaar) (Westerkwartiers)
- achter 't net viss'n (=te laat voor iets komen) (Westerkwartiers)
- agge over d n duvel praot traptum op z ne steert (=binnenkomend iemand over wie men net aan het praten was) (Oudenbosch)
- Akelig, ‘n akelig brokkie (=Een stukle (papier oid) wat net niet geschikt is voor het doel datje voor ogen had. Ook: een lastig stukje van de route.) (Volendams)
- Als Canadeze net zoveel zoude keze als Chineze, zoude er meer Canadeze dan Chineze wezen. (=Als iemand 'als' zegt) (Rotterdams)
- als it net kin sa als 't mut, dan mut it maar sa als 't kin (=als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan) (Leewarders)
- As `t net kin sa`t it moat, dan moat it mar sa`t it kin. (=Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan.) (Fries)
- As it net sile wol, moat men lavearje. (=Als men niet kan zeilen moet men laveren) (Fries)
- as je ' t over de duvel hemm' n, trap je ' m op ' e steert (=als je 't over iemand hebt komt hij net binnen) (Westerkwartiers)
- As je ut over de duivel heb trap ie m op zijn steert. (=we hebben het net over je (als je het over iemand hebt en plotsklaps staat hij / zij voor je) (Utrechts)
- as se äöver d’n duvel kals den treuts se ‘m oppe stert (=als je over iemand praat en die persoon komt er net aan) (Heitsers)
- assie kèkt motte nie kèke (=je moet net doen of je hem niet ziet) (Dongens)
- aste loemp bés zulste al és aater het nèt vange (=als je zo lomp bent als vis, kan je al eens bot vangen) (Munsterbilzen - Minsters)
- Bekans raajt dèk mèt, mér hèt nog nauts gewonne! (=net niet, is niet genoeg!) (Munsterbilzen - Minsters)
- Belze van bij Esse / Belze van bij Put (=Belgen van net over de grens) (Steenbergs)
- Bèsse van de trap aaf gevalle?? (=opmerking aan iemand die net naar de kapper is geweest (3) ) (Steins)
- Bi'j 't wallegie langes (=Nauwelijks eerlijk , 't gaat nog net) (Giethoorns)
- Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries (=Boter (rogge)brood en groene kaas, wie dat niet zeggen kan is geen echte Fries) (Fries)
- Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries. (=boter, roggebrood en groene kaas, wie dat niet zeggen kan is geen oprechte Fries) (Fries)
- da ku'j umsgelieks wel (...) (=dan kun je net zo goed wel (...) ) (Vechtdals)
- da zit nog mar meejun piske vast (=dat zit nog maar net vast) (Oudenbosch)
- da's de woare Joakob (=die man zoeken we nou net) (Westerkwartiers)
- da's moar krap aan (=dat is maar net aan) (Westerkwartiers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen