8 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `lette`
- een ongeletterde boer (=weinig geleerd persoon)
- elke ketter heeft zijn letter (=ieder denkt dat de eigen mening bewezen kan worden)
- letters eten (=veel boekenwetenschap opdoen)
- met een rode letter aangetekend staan (=duidelijk vermeld , zodanig dat het zeker niet vergeten wordt)
- niets te verletten hebben (=de tijd hebben)
- op de kleintjes letten (=zuinig zijn. Ook de kleine uitgaven proberen terug te dringen)
- op de letter (=heel nauwkeurig uitgesproken)
- op een letter doodblijven (=absoluut niets veranderd willen zien)
23 betekenissen bevatten `lette`
- bij zijn positieven blijven (=blijven opletten)
- je kop erbij houden (=blijven opletten, aandacht vasthouden)
- rijd voort maar zie om (=doe verder maar blijf opletten)
- rijd voort voerman maar zie om (=doe verder maar blijf wel opletten)
- een beentje lichten (=doen struikelen (letterlijk of figuurlijk))
- de hoofdvogel schieten (=een hoofdprijs winnen, maar vaak ironisch bedoeld. letterlijk: de hoofdvogel is de hoofdprijs bij het vogelschieten)
- er geen oog voor hebben (=er niet op letten)
- acht slaan op iets (=ergens goed op letten)
- op je qui vive zijn (=goed opletten)
- geheel oog zijn (=heel goed opletten)
- geheel oor zijn (=heel goed opletten - goed luisteren)
- iemand achter de broek/veren/vodden zitten (=iemand aansporen/opjagen / nauwlettend volgen)
- een ondergeschoven kindje zijn (=iets of iemand is miskend. Zie bedstede voor de letterlijke betekenis)
- iets met argusogen bekijken (=iets wantrouwend bekijken. Iets nauwlettend in de gaten houden)
- wie slaapt vangt niks (=je moet wel opletten)
- verbaas u niet, verwonder u slechts (=letterlijk)
- ten voeten uit (=letterlijk: de volledige gestalte is afgebeeld; figuurlijk: een getrouwe persoonsbeschrijving)
- iets niet met droge ogen kunnen aanzien (=letterlijk: gaan huilen/tranen bij het zien gebeuren van iets)
- eten is een goed begin: het ene beetje brengt het ander in. (=letterlijke betekenis.)
- staan te slapen (=niet opletten)
- de hand met iets lichten (=niet scherp opletten, het niet te streng nemen)
- op de vingers zien (=streng op iemand opletten)
- rijden en omzien (=verderdoen maar ook opletten)
9 dialectgezegden bevatten `lette`
- doë moeste gee graos lette iëver wasse (=die kans mag je niet laten varen) (Bilzers)
- Hübste ze létte vérve of autblétse (=Ben je met Pasen ook naar de kliniek geweest) (Bilzers)
- ich hübmech toch wir get lette opsolfere (=ze hebben me weer liggen gehad) (Bilzers)
- Oep de doëve lette (=De duiven spotten (zien aankomen)) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- oer hoar gun lette snije (=naar de kapper gaan) (Heusdens)
- Stèl nauts aut tot mûrge woste vendaog nog der aander kons létte doen (=laat vooral onmiddellijk uitvoeren) (Bilzers)
- zen vliegelkes lette hange (=opgeven) (Bilzers)
- zene keis lette pakke (=zijn kaas van het brood laten nemen) (Munsterbilzen - Minsters)
- zodder ni aat oer kuite lette (=zou je niet uitkijken!) (ezemaals)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
