2 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ben je`
- als je veel eet, dan ben je lelijk als je dood bent. (=waarschuwing tegen te veel eten.)
- ben je belatafeld (=ben je gek)
11 betekenissen bevatten `ben je`
- de morgen doet het werk. (=`s morgens ben je het productiefst)
- wie zijn ogen sluit, waant zich in Rome (=als je de realiteit negeert, ben je niet bewust van wat er werkelijk gaande is.)
- grijze haren zijn kerkhofsbloemen (=als je grijze haren krijgt, ben je niet zo ver van het kerkhof)
- een spiering is vis als er anders niet is (=als je honger hebt, ben je niet kieskeurig / bij gebrek aan beter)
- heeft de duivel het paard gegeten, dan neemt hij de toom ook nog. (=ben je eenmaal in de macht van slechte mensen, dan wordt het alleen maar erger)
- heeft de duivel `t paard gegeten, dan neemt hij de toom ook nog. (=ben je eenmaal in handen van slechte mensen gevallen, dan verlies je alles.)
- ben je belatafeld (=ben je gek)
- van de ratten besnuffeld/gebeten zijn (=ben je nu helemaal gek!)
- dat gaat je niet in de kouwe/koude kleren zitten (=dat is heel ingrijpend. Daar ben je niet snel overheen (bijvoorbeeld een traumatische ervaring))
- wijze raad Is halve daad. (=met verstandig advies ben je al halverwege om succesvol te zijn)
- na wat gepimpel, is de geest wat simpel (=na wat te hebben gedronken ben je meestal niet meer helder van geest)
50 dialectgezegden bevatten `ben je`
- Es te in ein koers d'n twieëdje veurbiej stuks bès te d'n twieëdje! (=Wanneer je in een koers de tweede voorbij steekt ben je de tweede!) (Kinroois)
- `Wat kiekst ja roar, bist nait goud? (=Wat kijk je raar, ben je niet goed?) (Gronings)
- A’j mekaar geliek geft, bu’j rap oet e kuierd (=Als je niet in discussie gaat, ben je snel uitgepraat) (Twents)
- aaah (aoch) zieltjie ./ zieltjuh.. (=ach wat ben je toch zielig.... (spottend)) (Utrechts)
- adde me gistere g'uud was ek na a mase (=ik ben je slaaf niet) (Leefdaals)
- Antw: Poepe ien de schoe.n (=Wat ben je aan het doen?) (Genneps)
- As de broek gespannen staat, ben je gek als je er niet voor 'slaat' (=De verleiding) (Giethoorns)
- As de broek gespannen staat, ben je gek als je er niet voor slaat (=verleiding) (Giethoorns)
- as ge me oe ermoei geen road wit, ben de nie werd de ge ze het (=als je met je armoede geen raad weet ben je niet waard dat je ze hebt) (Heezers)
- as je gezond benn'n, ben je riek (=gezondheid is een groot goed) (Westerkwartiers)
- As je niet maok dat je wegkompt/ Onder m'n ogen uit (stuk verdriet).. etc (=Onder m'n ogen uit / ben je wel normaal / Ga weg:) (Utrechts)
- as zën kont nie goed vas zoet, zoste ze nog verlieze (=wat ben je slordig, vergeetachtig) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste daud bès, bèste heilegans niks mèt ën watch geld (=als je dood zijt, ben je niets met een hoop geld) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste get adder bès, doert het ook get langer vër dich aut te rèste as vër dich miech te maoke (=als je oud bent ben je rapper moe dan uitgerust) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste iëver den dievel kals, zieste zene stat (=We spraken juist over u en daar ben je) (Bilzers)
- aste mèt zauget noeë den oeërlog moes goën (=wat ben je toch een dommerik !) (Munsterbilzen - Minsters)
- Bè je belaetaefeld! (=ben je bedonderd!) (Katwijks)
- Beeje helemaal van de pot gepleurt! (=ben je nou helemaal bedonderd!!) (westlands)
- begaffele / bösse begaffeldj (=iemand te grazen nemen / ben je te grazen genomen (bv. gestoken door een mug)) (Sint-joasters)
- beiye gek eworren (=ben je gek geworden) (Urkers)
- Bejje mat de fiets of bejje lòpes? (=ben je met de fiets of lopend?) (Dordts)
- ben de gaei gek (=ben je gek) (Brabants)
- ben de helemaal betoeterd (=ben je gek) (Nieuw-vossemeers)
- Ben de nouw 'n aartje betoeterd (=ben je nou helemaal gek geworden) (Bredaas)
- ben je belaai(e)tafeld (=ben je gek geworden) (Utrechts)
- ben je belatafeld? (=ben je gek?) (Amsterdams)
- ben je besodemietu(r)t / besansodemieterd of zo, gèk?
ben je Belaaitafelt ? (=ben je gek geworden) (Utrechts)
- ben je door de ratten besnuffeld? (=ben je gek geworden?) (Rotterdams)
- Bén je haartje besodemietert... ?! (=ben je nou helemaal gek geworden?!) (Rotterdams)
- ben je helemaal belatafeld? (=ben je helemaal bedonderd?) (Amsterdams)
- ben je helemaal van de pot gerukt?! (=Daar komt niks van in!) (Rotterdams)
- ben je nou belaartafeld (=ben je gek geworden?) (Westlands)
- ben je nou helemaal belatafeld (=Je bent niet goed wijs) (Amsterdams)
- ben je op de brommert gekomen? (=persoon met een hele dikke buik) (Rotterdams)
- ben je van de commode gevallen (=Er zit een steekje bij je los) (IJmuidens)
- ben je vereen (=Plagend gebruikt, als iemand vraagt wat er gezegt wordt vragen ze iets anders dat er een beetje op lijkt, bijv. 'ver heen' 'alleen') (Monnickendams)
- ben je wel droog achter je oruh (=wat stel je nou voor) (Westlands)
- bend ge gelemaal (=ben je helemaal gestoord?) (brabants)
- Bend'al afgewerkt (=ben je al klaar) (Eindhovens)
- bendal wir wa bekomme? (=ben je weer wat opgeknapt?) (Oudenbosch)
- bende (=ben je) (Brabants)
- Bende benukt (=ben je gek) (Bredaas)
- bende gauw gek! (=ben je helemaal gek geworden!) (Bosch)
- bende ge naaw hillemoal gek geworre (=ben je nu helemaal gek geworden) (Brabants)
- Bende gij gek? (=ben je gek?) (Bredaas)
- bende gij nouw hellemoal gek geworre? (=ben je nou helemaal gek geworden?) (Brabants)
- Bende host verrig (=ben je haast klaar) (Oeffelts)
- Bende loopes (=ben je te voet) (Boxtels)
- bènde naa himmôl belaojtòffeld (=ben je gek geworden) (Tilburgs)
- Bende nou hillemoal betoeterd? (=ben je nu helemaal gek geworden?) (Helenaveens)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
