31 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `beste`
- als winnaar/beste uit de bus komen (=iets of iemand blijkt het beste te zijn)
- de aanval is de beste verdediging (=je kunt in een strijd of ruzie beter zelf actie ondernemen dan afwachten)
- de beste paarden staan op stal. (=de leukste meisjes gaan niet uit)
- de beste stuurlui staan aan wal (=de toeschouwers kunnen het altijd beter dan de uitvoerders)
- de drager kan het beste zeggen waar de schoen wringt (=degene die een probleem heeft, kan de kern van dit probleem vaak het scherpste benoemen)
- de gekken krijgen de beste kaarten (=het geluk is met de dommen)
- de rechte weg is de beste (=eerlijkheid loont)
- de vuilste varkens willen altijd het beste stro. (=mensen die het niet verdienen willen evengoed het beste)
- een goed gelaat is de beste geleidebrief. (=als je knap bent krijg je veel voor elkaar)
- een zuiver geweten is het beste oorkussen. (=als je eerlijk bent slaap je gerust)
- ervaring is de beste leermeester (=van datgene dat je zelf hebt meegemaakt leer je het meeste)
- het beste brood ligt voor het venster. (=wat je ziet is niet per se wat je krijgt)
- het beste paard struikelt ook wel eens. (=iedereen maakt wel eens een fout)
- het beste paard van stal (=de belangrijkste persoon in het gezelschap)
- het beste paard van stal halen (=het beste wat men heeft bovenhalen)
- het beste paard van stal vergeten. (=een belangrijk persoon over het hoofd zien)
- het beste paard van stal wordt overgeslagen (=grappige uitspraak wanneer iemand overgeslagen wordt)
- het beste paard van stal. (=de beste die er bij is)
- het is goed aan hem besteed (=hij verdient het, hij zal er op de goede manier mee omgaan)
- honger is de beste kok/saus (=wanneer men honger heeft, smaakt alles goed)
- iemand ter aarde bestellen (=iemand begraven)
- in de kleinste potjes zit de beste pommade/zalf (=gezegd van uitzonderlijk kleine personen)
- je bent de bovenste beste (=je bent een goeie)
- je beste beentje voor zetten (=je uiterste best doen)
- lachen is het beste medicijn (=lachen is goed voor je gezondheid.)
- met de beste wil van de wereld (=hoe graag ik het ook wil, het zal niet lukken)
- ondervinding is de beste leermeester (=door iets zelf mee te maken of te oefenen leert men het snelst)
- ook de beste boom geeft slechte vruchten (=zelfs goede ouders kunnen kinderen hebben die het verkeerde pad inslaan.)
- tussen kop en staart zit de beste vis. (=extremen zijn zelden wenselijk )
- van twee kwaden de beste kiezen (=uit twee onaangename dingen de minst slechtste kiezen)
- zelfs de beste breister laat wel eens een steekje vallen (=ook al kan iemand iets heel goed, hij of zij zal ook wel eens een fout maken; dat is vergeeflijk)
38 betekenissen bevatten `beste`
- bakkerskinderen eten oud brood. (=aan het vak dat men uitoefent, besteedt men in zijn directe omgeving weinig aandacht.)
- al te wit is gauw vuil. (=al te grote liefde is niet bestendig)
- het beste paard van stal. (=de beste die er bij is)
- primus inter pares (=de beste onder zijns gelijken)
- aan de rand van het ravijn bloeien de mooiste bloemen (=de beste resultaten dragen tegelijkertijd de grootste risico`s)
- ketters wonen het dichtst bij de paus (=de beste vrienden van een machtig man zijn vaak zijn grootste vijanden)
- de krenten uit de pap halen (=de meest aantrekkelijke gedeelten voor zichzelf bestemmen, bijvoorbeeld de meest interessante taken uit een omvangrijk werk)
- het gemeste kalf slachten (=een groot feest opzetten / het beste en lekkerste eten op tafel zetten)
- door schade en schande wordt men wijs (=een mens leert het beste van z`n fouten)
- iets laten zwemmen (=er geen aandacht meer aan besteden)
- met de muts naar iets gooien (=ergens geen zorg aan besteden / er een slag naar slaan, ernaar raden)
- aan de strijkstok blijven hangen (=geld dat aan een goed doel wordt besteed verdwijnt voor een groot deel bij mensen die oneerlijke onkosten maken)
- buig de boom als hij jong is (=goede gewoonten kunnen het beste al jong worden aangeleerd)
- het takje buigen als het nog jong is (=goede gewoonten leert men het beste op jonge leeftijd aan)
- haring in het land, dokter aan de kant (=haring eten is zeer gezond; haring is zelfs één van de beste vissen voor je gezondheid)
- het neusje van de zalm (=het beste deel)
- lest best (=het beste van alles komt op het einde)
- het beste paard van stal halen (=het beste wat men heeft bovenhalen)
- elk meent zijn uil een valk te zijn (=ieder denkt het beste over de eigen prestaties)
- iemand doodverven met iets (=iemand bestemd voor een post achten, iemand als de dader van iets afschilderen (doodverf is grondverf)[1])
- met zijn pink manoeuvreren (=iets als de beste kunnen)
- als winnaar/beste uit de bus komen (=iets of iemand blijkt het beste te zijn)
- doe wel naar mijn woorden, maar ziet niet naar mijn daden (=ik geef raad waar je je het beste aan kan houden, maar ik doe het zelf niet)
- een tien met een griffel en een zoen van de juffrouw (=in de volksmond: De beste beloning voor een 19e eeuws schoolkind)
- vreemde zorgen doden de ezel. (=je kan dingen het beste zelf doen)
- je kan wel dansen al is het niet met de bruid (=je kan ook wel tevreden zijn met iets minder dan het beste)
- je moet geen goed geld achter slecht geld aangooien (=je moet geen geld besteden aan een zaak die niet meer in stand kan worden gehouden)
- de boer op de bok liet de teugels vieren, het paard kende zelf de weg wel. (=je moet niet doen alsof je de beste bent, iemand anders weet ook wel wat)
- de vuilste varkens willen altijd het beste stro. (=mensen die het niet verdienen willen evengoed het beste)
- te goeder trouw (=naar beste weten en eerlijk handelend)
- je er met jantje-van-leiden afmaken (=onzorgvuldig zijn en weinig aandacht aan het werk besteden)
- de gestadige jager wint (=regelmatig doorzetten geeft het beste resultaat)
- beter thuis rapen eten dan elders gebraad. (=thuis is het altijd nog het beste.)
- van de bovenste plank (=van de beste kwaliteit)
- werk van iemand maken (=veel zorg aan iemand besteden)
- geen cent te makken hebben (=weinig te besteden hebben)
- wie eerst komt eerst maalt (=wie eerst komt krijgt het beste)
- met zijn tien geboden eten (=zonder bestek met de vingers eten)
50 dialectgezegden bevatten `beste`
- ' k gô minnen beste vriend ies e polleke geven ; 'k gô min petettjes ies afgieten,
'k gô pissen (=ik ga een plasje doen) (Sint-Niklaas)
- 'k zal dij 'es 'n oplawiebes verkoop'm (=ik zal jou eens een beste klap geven) (Westerkwartiers)
- 't beste brood lijt veur 't roam (=de verkoopkant ligt voor) (Westerkwartiers)
- 't beste moar hoop'm, 't slimste komt gauw genog (=hoop doet leven) (Westerkwartiers)
- 't beste peerd strukelt ok wel es (=ook de beste mensen laten wel eens een steek vallen) (Westerkwartiers)
- 't beste peerd van staal (=de beste van de groep) (Westerkwartiers)
- 't beste peerd van stal (=onze beste medewerker) (Westerkwartiers)
- 't Is allemaa koek iênen diêg (=Die zijn beste maatjes) (Sint-Katelijne-Waver)
- 't oog zicht altied van zich oaf (=men vindt zichzelf de beste) (Westerkwartiers)
- 't vatj es van de soep (=het beste is voorbij, er valt niet veel meer te halen) (Meers)
- ' k ben dun besten van de klas op een oar nô (=ik ben bijna de beste van de klas) (Sint-Niklaas)
- aagd: Aagd a (ale) goed ee! (=Het beste nog!) (Lebbeeks)
- Al ' et nôdege (voor têd en eeuweg' êd!) (=De beste wensen voor een gelukkig nieuwjaar!) (Schevenings)
- al ut nòdùgùh (=de beste wensen) (Katwijks)
- al wa da wilt kuuptui zelve é (=de beste wensen) (Deinzes)
- as ich mich moet sjangëniëre, bèste nog nie goed aof (=pas maar op dat ik niet in een franse colère schiet) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste daud bès, bèste heilegans niks mèt ën watch geld (=als je dood zijt, ben je niets met een hoop geld) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste mét zen haan én zen hoër zits, béste zau bij zen hiësene (=twijfel is de deur naar de wijsheid) (Bilzers)
- aste slups béste daud (=leven doe je tussen het slapen en eten door) (Bilzers)
- aste smërgës opstees mètte hinne, doër den daog wërks waajë piëd en dan soëvës mieg bès waaj nen hond...dan bèste heil ziëkër ne loempën iëzël of stoem koer (=als vroeg op staat, dan hard werkt om s'avond dood te zijn, dan schat ik dat je een ezel of lompe koe zijt) (Munsterbilzen - Minsters)
- at ich mich moet versjangeniëre, bèste nog nie goed aof (=als ik kwaad word, is het je hoogste tijd) (Munsterbilzen - Minsters)
- attër ët èn zën krolle kraajg, bèste nog nie goed aof (=als hij het echt in zijn hoofd haalt, kan je nog veel last met hem krijgen) (Munsterbilzen - Minsters)
- baeter sjael as blind (=als je mag kiezen, kies dan altijd het beste) (Munsterbilzen - Minsters)
- bakker bos bakt beste boltjes (=bakker bos bakt goede kadetten) (Westerkwartiers)
- beder scheel as blind (=als je mag kiezen, kies dan het beste) (Westerkwartiers)
- bèste al biechte gewès (=lieg je weer!) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste doof of zau (=hoor je niet goed) (Munsterbilzen - Minsters)
- Béste dür nen ajl autgebrid (=Ben je dan niet slimmer) (Bilzers)
- bèste ë nèske aont maoke (=je haren zitten heel verward) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste èn de kërk geboëre (=doe de deur dicht!) (Munsterbilzen - Minsters)
- beste kladde, beste kwak (=Veel van iets) (Hierdens)
- bèste mekan autgekald (=luister eens hier, hé) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste mësjin van soekkër (=kruidje roer-me-niet !) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste mesjun van soekker ! (=kun je daar niet tegen!) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste nau autgezoenge (=ben je nu eindelijk uitgebabbeld) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste nau pas aut ze bèd, tès mekan noen (=nu al wakker) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste nie beschëmp (=schaam je) (Munsterbilzen - Minsters)
- béste onder de vekantse noë sjoël gewés (=waar heb je dat geleerd?) (Bilzers)
- beste wier mèt zë kaud been auttët bed opgestoën (=weer niet goedgemutst) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste wir aoënt joengële (=komt er nog van van) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste ze sjiethaajf ont têlle (=handen uit je zakken!) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste zen toeng kwijt? (=kun je niet antwoorden?) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste zën toeng verloeëre (=antwoord nu eens !) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste zik, de bès zoe stil (=ben je ziek anders ben je toch niet zo stil) (Munsterbilzen - Minsters)
- Better ene ko met 'n beste vlaai, dan 'n hele trop met 'n bult lawaai (=Beter maar een keer raak, dan alleen opschepperij) (Winterswijks)
- bij wae bèste nau wier te biechte gewès (=wie heeft je nu weer belazerd) (Munsterbilzen - Minsters)
- biste de biste (=ben je het beste) (Vlijtingens)
- d n uitval zal ut goed motte maoke (=we zullen er maar het beste van hopen) (Oudenbosch)
- D'n stómste boer het duk de dikste èrpele (=De grootste dommerik heeft vaak de beste resultaten) (Wells)
- da des na echt voe a beste panch van af te kappe (=dat is echt een tegenvaller) (Brussels)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
