4 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `als hij`
- buig de boom als hij jong is (=goede gewoonten kunnen het beste al jong worden aangeleerd)
- hij geeft niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmen (=overal voordeel uit halen, ongeacht gevolgen voor anderen)
- ieder bakt zijn koek zoals hij hem eten wil. (=iedereen behartigt zijn zaken, op een manier zoals hij dat zelf wil.)
- vis laat de mens zoals hij is (=van vis eten wordt je niet dik)
3 betekenissen bevatten `als hij`
- wat baten kaars en bril als de uil niet zien en lezen wil (=het is vruchteloos iemand te willen voorlichten als hij dat niet wil)
- iets naar zijn hand zetten (=het precies (laten) doen zoals hij wil)
- ieder bakt zijn koek zoals hij hem eten wil. (=iedereen behartigt zijn zaken, op een manier zoals hij dat zelf wil.)
41 dialectgezegden bevatten `als hij`
- as 'm kan vogel'n, kan 'm ujek vliegen (=een pas getrouwde die uit het raam wordt gekieperd: als hij kan vrijen, kan hij ook vliegen) (Meers)
- As em nie crepeert van de paan dan crepeert em van den oenger (=als hij geen last heeft van pijn dan heeft hij (last van) erge honger) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- as g' over'n duvel sprikt, ziede zijne steïrt (=over iemand praten als hij juist aankomt) (Moes)
- as ie hart hòlt, dan hòlt ie ut nog (=als hij hard loopt, dan haalt hij het nog) (Tilburgs)
- As ie oe ies wat vraogt, mu'j niet overal op antwoorden (=als hij je iets vraagt moet je niet overal op antwoorden) (hoogeveens)
- as je hem een vinger geev'm, nemt 'er de heule haand (=als hij iets mag doen, denkt hij alles te mogen doen) (Westerkwartiers)
- asge van den duvel sprekt, ziede zenne stieërt (=over iemand praten als hij er juist aankomt) (Meers)
- assem het doe, doetem het goe (=als hij iets doet, is het goed gedaan) (Antwerps)
- assemdamorwet (=als hij dat maar weet) (Antwerps)
- assie et lèkker vènt, kannie zenèège vaast eete. (=als hij het lekker vindt, kan hij zich klem eten.) (Tilburgs)
- Assie ger blert, dan blert ie ger. (=als hij wil schreeuwen, dan laat hem toch doen.) (brabants)
- attër ët èn zën krolle kraajg, bèste nog nie goed aof (=als hij het echt in zijn hoofd haalt, kan je nog veel last met hem krijgen) (Munsterbilzen - Minsters)
- attër het èn zën krolle hèt (=als hij het al in zijn gedachten heeft) (Munsterbilzen - Minsters)
- attër kos, zoo tër zën eege jing nog verkope (=voor geld zou hij alles verlappen, als hij kon !) (Munsterbilzen - Minsters)
- dae ès ook nie onder n doj hin autgebrid (=hij is niet zo dom als hij er uitziet) (Munsterbilzen - Minsters)
- dae ès ziëker bij de brandwaer (=als hij praat vliegt zijn speeksel in je gezicht) (Munsterbilzen - Minsters)
- dae geet seffës nog wottël sjiete (=als hij nog lang stilstaat / niet werkt gaat hij nog wortel schieten) (Munsterbilzen - Minsters)
- daor aatie altijt wel un aantje van (=zo deed hij altijd als hij de kans kreeg) (Oudenbosch)
- de zos ëm ongebich te këmiene gaeve (=hij is niet zo braaf als hij eruit ziet) (Munsterbilzen - Minsters)
- Dn dieje dor die hi ne neije waoge en dor stottie al dn hullen dag nor te kieke, zu gruts dettie is (=Hij daar heeft een nieuwe auto en daar staat hij al de hele dag naar te kijken, zo trots als hij is) (Liessents)
- ge zy beetre mè ne gezoendn eezle dan mèt e ziek pêird (=als hij maar gezond is) (Lichtervelds)
- hae is binne as d’r de däör toe duit (=hij is niet zo rijk als hij zich voordoet) (Heitsers)
- hi-j bidt um wark en daankt as e 't nie kreg (=hij bid om werk en dankt als hij het niet krijgt.) (Vechtdals)
- iemand gerieven (=iemand zoveel geven als hij nodig heeft) (Sint-Niklaas)
- kèèke òf ie kèkt en as ie kèkt nie kèèke (=kijken of hij kijkt, en als hij kijkt niet kijken) (Tilburgs)
- kèkt tis offie kèkt en assie kèkt nie kèèke (=kijk eens of hij kijkt, en als hij kijkt, niet kijken) (Tilburgs)
- kiek is ofter kiek en aster kiek, nie kieke (=kijk eens of hij kijkt en als hij kijkt nietkijken) (Bilzers)
- kiek is ofter kiek en aster kiek, nie kieke (=kijk eens of hij kijkt en als hij kijkt nietkijken) (Tilburgs)
- kik is of ie kikt dan moete nie kekken (=kijk eens of hij kijkt en als hij kijkt moete niet kijken) (Schijndels)
- Merie haat zenen hond vas, seffes bitter mich, ich zèg et tich, honderd frang vür mich (=als hij me bijt, hé (kinderrijmpje) ) (Munsterbilzen - Minsters)
- Nen boer zet gin vee op stal as hee d`r gin heuj veur hef. (=Een boer zet geen vee opstal als hij er geen hooi voor heeft. Dus niet investeren zonder geld.) (Twents)
- Op 'n krom voor wèst mier as op 'n rechte. (=zei de voorman als hij een kromme voor geploegd had.) (Genker)
- op ein króm vaor wèstj mieër as op ein rechte (=verontschulding van een boer als hij niet recht geploegd heeft) (Heitsers)
- os nicole zee alteit, asm t' gruutste stuk nie hit begintmtebleite (=ons nicole zei altijd, als hij het grootste stuk niet heeft begint hij te wenen) (Heusdens)
- ot ie nie oppast, gaut ie nog un fleureus opdoen (=als hij niet oplet, zal hij kou vatten) (Maldegems)
- pietje kèk is of ie kèkt en as ie kèkt nie kèéke (=piet kijk eens of hij kijkt en als hij kijkt dan niet kijken) (Tilburgs)
- stróntj waem haet dich gesjaete (=weet waar je vandaan komt; (vaak gezegd als iemand zich beter voordoet als hij eigenlijk is)) (Heitsers)
- wat tër èn zëne kop hèt, hèttër nie èn zën kont (=als hij zijn zinnen op iets heeft gezet, zal hij nooit versagen) (Munsterbilzen - Minsters)
- wie danie komt moe nie kierjn' (=als hij / zij geen bezoek brengt, is zijn zaak) (Brakels)
- Zo, heb je met je pik zitten spelen Laot me je vingers effe ruike (=Als een jongen moe uit zijn slaapkamer komt of met een rood hoofd als hij geroepen wordt) (Utrechts)
- Zoewe loemp as het achterste van e vérreken (=Zo dom als hij groot is) (Olens)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
