206 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `eer`
- geen teken van leven meer geven (=niets meer van zich laten horen)
- geen veer van de mond kunnen blazen (=heel zwak zijn, heel arm zijn)
- gevulde heer (=rond zandgebak)
- hartzeer van iets hebben (=er geestelijk onder lijden)
- het bijltje erbij neerleggen (=ermee stoppen)
- het eerste gewin is kattengespin (=wie het eerste spelletje wint, verliest soms alle volgende spelletjes)
- het ene oor in en het andere weer uit. (=wel horen maar niet luisteren)
- het ene oor in, het andere weer uit (=het wel horen en meteen weer vergeten)
- het eten niet meer op kunnen. (=spoedig moeten sterven.)
- het geld regeert de wereld (=geld heeft grote invloed)
- het heen en weer krijgen (=diarree krijgen - vooral gezegd van iets dat helemaal niet bevalt)
- het heertje zijn (=in zijn nopjes zijn)
- het interesseert me geen drol (=het interesseert me niets)
- het is boter aan de galg gesmeerd (=het is zinloos, het kan niet helpen)
- het is goed riemen snijden uit andermans leer (=met andermans eigendom kan men gemakkelijk kwistig omgaan)
- het is weer aan (=ze hebben weer verkering)
- het leven is meer dan eten en drinken. (=alleen eten en drinken vult geen leven.)
- het loodje (erbij neer)leggen (=overlijden)
- het niet meer hebben (=totaal in verwarring geraken - van de kook zijn)
- het niet meer kunnen navertellen (=er aan sterven)
- het onweer is niet van de lucht (=iets dat steeds blijft doorgaan of iemand die telkens weer kwaad tekeer gaat)
- hoe eerder dood, hoe eerder begraven. (=een nare klus beter niet uitstellen)
- hoe geleerder, hoe verkeerder (=wie te geleerd is mist soms eenvoudig gezond verstand)
- hoe meer vis, hoe droever water (=als er meer mensen komen valt er minder te verdelen (erfenissen))
- hoe meer zielen, hoe meer vreugd (=hoe meer mensen er bij zijn, hoe leuker dat het is)
- hoer en tollenaar zijn onze lieve Heer ook dierbaar (=hoe slecht je afkomst is, God houdt van je)
- hondenweer (=zeer slecht weer)
- ieder dubbeltje drie keer omdraaien (=zo gehecht zijn aan geld dat men aarzelt bij iedere uitgave)
- iemand een veer in de broek/kont steken (=iemand complimenteren of prijzen)
- iemand een veer op de hoed steken (=iemand vertellen dat die z`n werk goed gedaan heeft)
- iemand in het zeer tasten (=bij iemand de gevoelige plek raken)
- iemand op het verkeerde been zetten (=iemand ergens een verkeerde indruk van geven, waardoor hij of zij iets gaat denken wat helemaal niet klopt)
- iemand op zijn zeer trappen (=ergens over praten wat door iemand als erg onplezierig ervaren wordt)
- iemands eer te na komen (=iemand beledigen - iemands naam aantasten)
- iets uit de eerste hand hebben (=ergens zelf bij zijn geweest of hebben gehoord van iemand die het zelf heeft meegemaakt)
- in de aap gelogeerd zijn (=in een vervelende positie beland zijn)
- in het eerst (=aanvankelijk)
- in het geweer (=onder de wapens / aan het werk)
- in nood leert men zijn vrienden kennen (=wanneer men in de problemen zit wordt duidelijk welke vrienden daadwerkelijk iets voor je willen betekenen)
- je eer verpanden (=borg staan op zijn erewoord)
- je naam eer aandoen (=naar behoren uitvoeren, precies doen wat men verwacht)
- je weerga niet hebben (=ongeëvenaard zijn)
- je woorden worden weer thuisgebracht. (=als je iets negatiefs zegt kan dat leiden tot negatieve gevolgen voor jezelf)
- jong geleerd is oud gedaan (=hoe eerder men iets leert, des te langer de vaardigheid zal blijven)
- komen waar de duivel zijn staart keert (=op een zeer onherbergzame plaats aankomen.)
- leer om leer zijn (=op gelijke manier straffen als de maner waarop iemand in de fout gegaan is)
- leergeld betalen (=fouten maken tijdens het leren)
- meer dan een pijl op zijn boog hebben (=meerdere oplossingen weten)
- meer geluk dan wijsheid. (=dat was geluk hebben.)
- meer kunnen dan alleen brood eten (=verstand van zaken hebben)
528 betekenissen bevatten `eer`
- dun van leer en dik van smeer (=dunne boterham die dik gesmeerd is)
- zand schuurt de maag (=een beetje zand eten is niet erg (meer algemeen: stel je niet aan!))
- de schepen achter zich verbranden (=een beslissing nemen en niet meer terug kunnen)
- uit de heup schieten (=een discussie ingaan met een ongenuanceerde argumentatie)
- een paard dat eens op hol is geslagen, kan dat snel weer doen. (=een eens gemaakte fout, begaat men makkelijk weer)
- je hemel op aarde verdienen (=een goed en eerlijk leven leiden)
- een goede haan kraait nog wel eens weer. (=een goede leider waarschuwt meer dan eens)
- het land hebben aan iets/iemand (=een hartgrondige afkeer hebben)
- een leventje als een luis op een zeer hoofd (=een heerlijk leventje)
- een vogel voor de kat (=een hulpeloos slachtoffer, dat niet meer gered kan worden)
- een ridder van de el (=een kleermaker)
- door schade en schande wordt men wijs (=een mens leert het beste van z`n fouten)
- het ene woord brengt het andere voort. (=een negatieve opmerking kan leiden tot negatieve woorden over en weer)
- op oud ijs vriest het licht (=een oude kwaal komt gemakkelijk weer boven)
- een oude bok lust nog wel een jong/groen blaadje (=een oude man is nog wel seksueel geïnteresseerd in een jong meisje)
- ongeluk komt zelden alleen (=een tegenslag wordt vaak gevolgd door nog meer problemen)
- een schot voor de boeg (=een uitspraak of vraag als eerste aanzet tot een gesprek of discussie (eigenlijk: een waarschuwingsschot))
- op het verkeerde paard wedden (=een verkeerde inschatting maken)
- het kippenei grijpen en het ganzenei laten lopen (=een verkeerde keuze maken)
- een vriendelijk gezicht brengt overal licht (=een vrolijk persoon weet vaak meer te bereiken dan een nors persoon)
- magnum opus (=een zeer groot werk)
- een bedrijvige Martha zijn (=een zeer ijverige vrouw zijn (Martha= bijbels symbool voor hardwerkende huisvrouw))
- een druppel op een gloeiende plaat (=een zeer kleine bijdrage aan iets groters)
- ergens geen kwaad kunnen doen. (=een zeer positieve reputatie hebben ongeacht wat je doet)
- een pilaarbijter (=een zeer schijnheilig / hypocriet persoon)
- een geheugen als een garnaal (=een zeer slecht geheugen hebben)
- door de molen halen (=een zeer uitgebreide procedure doen ondergaan)
- recht en slecht (=eenvoudig en eerlijk)
- iedereen wat van de stokvis (=eerlijk delen)
- klare wijn schenken (=eerlijk en duidelijk vertellen hoe de situatie in elkaar steekt)
- met de hand op het hart (=eerlijk en gemeend)
- met de billen bloot (=eerlijk en open zijn over fouten of tekortkomingen.)
- het kind bij de naam noemen (=eerlijk voor de mening uitkomen)
- het hart op de rechte plaats hebben (=eerlijk zijn)
- de koninklijke weg bewandelen (=eerlijk zijn)
- recht in zijn schoenen lopen/staan (=eerlijk zijn, niets misdaan hebben)
- open kaart spelen (=eerlijk zijn, niets verbergen)
- uit zuivere bronnen vloeit zuiver water. (=eerlijke mensen praten geen kwaad)
- de rechte weg is de beste (=eerlijkheid loont)
- honoris causa (=eershalve)
- ruggespraak houden (=eerst ergens over moeten overleggen)
- eerst oompje en dan oompjes kinderen (=eerst ik, daarna de anderen)
- de kost gaat voor de baat uit (=eerst moeten er kosten worden gemaakt alvorens men er iets aan verdienen kan)
- je woorden kauwen (=eerst nadenken en dan pas spreken)
- niet over een nacht ijs gaan (=eerst nadenken voor men iets doet - geen risico`s nemen)
- willen weten welk vlees men in de kuip heeft (=eerst willen weten hoe iemand is)
- op het veld van eer gevallen (=eervol gesneuveld)
- er een nachtje over willen slapen (=er eerst over na willen denken)
- iets laten zwemmen (=er geen aandacht meer aan besteden)
- er geen gat in zien (=er geen oplossing meer voor zien)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
