12 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `zorg`
- dat zal mij een zorg wezen (=daar trek ik me niets van aan)
- een hartje zonder zorg (=een zorgeloos iemand)
- eten uit de korf zonder zorg (=geen zorgen meer hebben over zijn levensonderhoud)
- geen dag zonder zorgen (=er is altijd wel iets om je zorgen over te maken.)
- geen zorgen voor de dag van morgen (=maak je nu nog niet druk over mogelijke toekomstige problemen)
- geen zorgen voor morgen, elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad (=de moeilijkheden van vandaag zijn genoeg om je zorgen over te maken)
- leven uit de korf zonder zorg (=onbekommerd leven)
- mij een zorg (=wat kan mij het schelen!)
- vreemde zorgen doden de ezel. (=je kan dingen het beste zelf doen)
- wie dan leeft die dan zorgt (=geen zorg om de toekomst van anderen)
- wie dan leeft, wie dan zorgt (=geen zorgen maken over de toekomst)
- zorg dat daar geen zwarte hond tussen komt (=pas op dat het niet misgaat)
56 betekenissen bevatten `zorg`
- de wijde wereld ingaan/intrekken (=(onbezorgd) op reis vertrekken)
- aan de veren kent men de vogel (=aan het uiterlijk (verzorging/kleding) kun je zien met wat voor iemand je te maken hebt)
- aan de hand doen (=bezorgen)
- dat houdt me op de been (=dat zorgt ervoor dat ik door kan blijven gaan; daardoor houd ik het vol)
- geen zorgen voor morgen, elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad (=de moeilijkheden van vandaag zijn genoeg om je zorgen over te maken)
- je achter de oren krabben (=door een onverwachte, zorgelijke ontwikkeling tot nadenken gestemd zijn)
- leven als een god in Frankrijk (=een aangenaam en zorgeloos leven hebben)
- aan de zwabber zijn (=een onbezorgd leventje leiden)
- een hartje zonder zorg (=een zorgeloos iemand)
- elkaar de bal toespelen (=elkaar voordeeltjes bezorgen)
- goed je mondje kunnen roeren (=er goed voor zorgen dat je mening wordt gehoord)
- geen dag zonder zorgen (=er is altijd wel iets om je zorgen over te maken.)
- met de muts naar iets gooien (=ergens geen zorg aan besteden / er een slag naar slaan, ernaar raden)
- je hart vasthouden (=ernstig zorgen maken, bang zijn dat het mis gaat)
- iemand iets door de neus boren (=ervoor zorgen dat iemand iets niet krijgt)
- iets in goede banen leiden (=ervoor zorgen dat iets goed verloopt)
- er de angel uittrekken (=ervoor zorgen dat iets minder gevaarlijk wordt door het meest gevaarlijke deel onschadelijk te maken; iets minder pijnlijk maken)
- iets aan banden leggen (=ervoor zorgen dat iets zich niet verder kan uitbreiden)
- acte de présence geven (=ervoor zorgen dat je ergens aanwezig bent)
- een wig drijven tussen twee personen (=ervoor zorgen dat ze ruzie krijgen)
- wie dan leeft die dan zorgt (=geen zorg om de toekomst van anderen)
- wie dan leeft, wie dan zorgt (=geen zorgen maken over de toekomst)
- eten uit de korf zonder zorg (=geen zorgen meer hebben over zijn levensonderhoud)
- in de knoei zitten (=grote moeilijkheden of zorgen hebben)
- veel koeien, veel moeien. (=hoe meer bezittingen hoe meer zorgen)
- elk huisje heeft z`n kruisje (=ieder gezin heeft eigen zorgen en problemen)
- elk hart heeft zijn smart. (=iedereen heeft zijn eigen zorgen om iets)
- iemand onder zijn vleugels nemen (=iemand beschermen of verzorgen)
- een volle buik peinst op geen lege. (=iemand die genoeg te eten heeft is niet bezig is met de zorgen van een ander)
- het zonnetje in huis (=iemand die zorgt voor een goede, opgeruimde sfeer)
- iemand een luis in de pels zetten (=iemand last bezorgen)
- iemand in de wielen rijden (=iemand tegenwerken om te zorgen dat het mis gaat)
- `t Mag vloeien, `t mag ebben. Die niet waagt zal `t niet hebben (=je moet niet denken als je niets onderneemt dat ze het dan bij je thuis komen bezorgen)
- jezelf in acht nemen (=jezelf verzorgen)
- iemand beest maken (=kaartspel : zorgen dat iemand geen enkele slag haalt)
- kleine vossen bederven de wijngaard (=kleine fouten kunnen zorgen voor grote problemen in het geheel)
- elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad (=men moet zich niet zorgen maken over de toekomst)
- van dik hout zaagt men planken (=niet al te nauwkeurig of zorgvuldig werken)
- tekortdoen (=niet goed verzorgen, niet genoeg geven)
- uit de pot van Egypte eten (=nog thuis eten bij de ouders die voor je zorgen)
- van Jan Pet (=onverzorgd, waardeloos)
- je er met jantje-van-leiden afmaken (=onzorgvuldig zijn en weinig aandacht aan het werk besteden)
- op je paasbest zijn (=op zijn best gekleed en goed verzorgd zijn)
- om het hart slaan (=schrik bezorgen)
- in de watten leggen (=uitzonderlijk goed verzorgen)
- werk van iemand maken (=veel zorg aan iemand besteden)
- op eigen benen staan (=voor jezelf zorgen; geen hulp nodig hebben)
- als het hemd scheurt dan heeft het een gat (=wees niet vooraf al nodeloos bezorgd)
- de speelman zit op het dak (=ze zijn pas gehuwd, hebben nog geen zorgen)
- een vrolijke frans zijn (=zeer opgewekt en blij zijn zonder zorgen)
34 dialectgezegden bevatten `zorg`
- 't Zel me amme gat roeste! (=Het zal mij een zorg zijn!) (Schevenings)
- Aa slaut da nie goë (=Hij draagt er geen zorg voor) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- Da mutte goë slauge (=Daar moet je zorg voor dragen) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- da's 'n pak van mien haart (=dat is een zorg minder) (Westerkwartiers)
- dasse pak van men hat (=één zorg minder) (Munsterbilzen - Minsters)
- de leep vannë goed gewaer moet goed ondërhaage wiPëne (=een man moet zorg dragen voor zijn 'geweer') (Munsterbilzen - Minsters)
- de moes geen aa sjoen voertdoen, vÛrdaste nauw hübs (=zorg altijd dat er op tijd vervanging is) (Munsterbilzen - Minsters)
- de moes nauts ët aaterste van zën toeng loëte zien (=zorg dat je nog altijd een slag om je arm houdt) (Munsterbilzen - Minsters)
- Die eet uit een korf zonder zorg ! (=Hij / zij leeft zorgeloos) (Utrechts)
- Gaode, gaauw (=zorg dat je wegkomt) (Bredaas)
- gôr slaoge (=zorg voor iets dragen) (Booms)
- haa sloagt da ni goa (=hij draagt er geen zorg voor) (Westels)
- Haad dich bij! (=zorg dat je je deel krijgt) (Bilzers)
- haag haan en viet werm, vël moëtëg zënen derm, zet geregeld zën poët van aatër oëpe...dan kan den dëktaur noë de kl... lope (=hou je warm, eet niet teveel, zorg dat je goed afgaat..dan is de dokter overbodig) (Munsterbilzen - Minsters)
- Het bèste testëment ès alles opmaokë tot de lèstë sent (=zorg dat er nooit ruzie komt in de familie over je centen) (Munsterbilzen - Minsters)
- hij / zij vreet/ vreten uit een korf zonder zorg (korref zonder zorreg) (=Hij / zij heeft / hebben een makkelijk leven) (Utrechts)
- Iet goë slauge (=Voor iets zorg dragen) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- irst ikke èn de rèst kan stikke! (=ik zorg eerst voor mezelf!) (Tilburgs)
- jis in ze gat geweund (=er wordt goed zorg voor gedragen) (Kortemarks)
- koop 't ien de tied, bruuk 't ien de nood (=zorg ervoor dat je wat achter de hand hebt) (Westerkwartiers)
- maokt dagge zijt waorut te doen is (=zorg dat je kunt meedoen) (Oudenbosch)
- mòkt dè ge-t goet mòkt!! (=zorg dat je het goed doet!!) (Tilburgs)
- tijd zat kump dèk te kot (=zorg dat je op tijd bent) (Munsterbilzen - Minsters)
- Uut de zórg zien (=Geen thuiswonende kinderen meer hebben) (Genneps)
- vanne bein aaf röstj, zag de mins, toen zaat d’r oppe kneen te pisse (=zorg ervoor dat je het op tijd makkelijk maakt voor jezelf) (Heitsers)
- wie sjaun ès toch ët laeve, aste aoën iëlke mins ët zaajne kons gaeve (=zorg dat je niemand iets tekort doet) (Munsterbilzen - Minsters)
- witte perrieges èn veele strooëi nooëdieg (=mooie vrouwen vergen veel zorg en aandacht) (West-Vlaams)
- Zet oewe buijk er mar vur! (=zorg maar dat je zin maakt!) (Helmonds)
- zèttem èn e glaoze këske (=zorg dat hij toch maar niets negatiefs ondervindt) (Munsterbilzen - Minsters)
- ziech mér das zën hiësënë nie goën bakkë mèt dIês zon (=zorg voor wat hoofdbedekking tegen deze hete zon, je hersenen gaan er zo van koken) (Munsterbilzen - Minsters)
- zurg da goewoge niejin oewe zakket (=zorg dat je alles ziet) (Oudenbosch)
- zurgde gij mar datta eul bleft (=zorg dat dat niet kapot gaat) (Oudenbosch)
- zurreg dagge vor d n donkere tuis zijt (=zorg dat je thuiskomt voordat het avond wordt) (Oudenbosch)
- zurreg dagoe peeje op tijt uitet (=zorg voor de toekomst) (Oudenbosch)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
