4 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `in ze`
- de sokken erin zetten (=hard weglopen)
- een schip op het strand is een baken in zee (=van de fouten die anderen hebben gemaakt kun je zelf veel leren)
- met iemand in zee gaan (=met iemand een samenwerking beginnen)
- met iemand te diep in zee gaan (=iemand al te ver vertrouwen)
Eén betekenis bevat `in ze`
- iemand de voeten spoelen (=iemand doen verdrinken / in zee verdrinken)
50 dialectgezegden bevatten `in ze`
- ' t oog' in ze boll' èn (=aan grootheidswaanzin lijden) (Veurns)
- a god op in zè zoeëd (=vrijgezel, geen kinderen) (Meers)
- a got op in zè zoeëd (=hij blijft vrijgezel) (Meers)
- Aa is in ze gat gebeete (=Hij is gekwetst / beledigd) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- aotend in zne kop eet, eetnd nie in ze gat, tis èèn med aor up zn tandn (=hij heeft een sterk karakter) (Kortemarks)
- aotnd in zne kop eet eetnd nie in ze gat (=het is een doordrijver) (Kortemarks)
- Assem iet in zaane kop hei dan heitem het oeëk in ze gat (=Hij is vasthoudend) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- da speelt in ze kaortn (=dat komt hem goed uit) (Kortemarks)
- das tstomste da God in ze ryk geschoapn éét (=iets dommer ken ik niet) (Lichtervelds)
- Die heb een snee in ze neus (=Hij is dronken) (Rotterdams)
- Die kijk met ze rechteroog in ze linkerbroekzak (=Hij is scheel) (Leids)
- Dieënes in ze gat gebeete (=Hij is beledigd) (Diesters)
- e ruttelt in ze kleërs (=hij is zeer mager) (Veurns)
- è vertrok geen spier in zè wezen (=zijn gelaatsuitdrukking veranderde niet) (Sint-Niklaas)
- e vuust in ze beuze maak'n (=zijn woede verbijten) (Veurns)
- e vuuste in ze beuze maak'n (=verkroppen) (Veurns)
- eeën mi veele wiend in ze broek (=Iemand met een hoge eigendunk) (Veurns)
- een marbel in ze gat èn (=niet kunnen stilzitten) (Veurns)
- eetend in zne kop, jeet nie in ze gat (=hij heeft een sterk karakter) (Lichtervelds)
- ei eé gene noagel om in zè gat te kraan (=hij is zeer arm) (Sint-Niklaas)
- ei eet en eit in ze gat... (=hij is bang) (leuvens)
- ejis in ze gat gebete (=hij is een beetje kwaad, gekwetst) (Booms)
- en is in ze gat gebeten (=hij is beledigd) (Veurns)
- ès in zè gat gebeten (=hij is op zijn tenen getrapt) (Sint-Niklaas)
- etwieën e strooëi in ze gat steek'n (=iemand vleien) (Veurns)
- etwien e strooi in ze gat steekn (=Iemand vleien) (Veurns)
- flak in ze wezen (=vlak in zijn gezicht) (Veurns)
- ge moesjn gezien emmen, me zenne stjeit in ze gat (=je moest hem gezien hebben, met zijn staart tussen zijn benen) (Liedekerks)
- ge zoe ne noend in ze kloîtn bietn (=in de miserie zitten) (kortemarks)
- ge zoe nn oap in ze kloîtn bytn (=je zou er gek van worden) (Lichtervelds)
- gif em ne slag in ze leen en ze gat volt of (=van iemand met een tengere lichaamsbouw zegt men) (lichtervelds)
- hij bet em in ze klauwe (=hij bijt hem in z'n hand) (Bredaas)
- Iënn baa zènne pisser èmmen. / Iënn in zè gat geeven. (=Iemand bedriegen (en bestelen).) (Merchtems)
- in zê beskeire zen (=ongerust zijn over iets) (Walshoutems)
- in ze beskërre zèn (=bekommerd zijn) (Waanroods)
- in ze bloeët gat stoan. (=Voor schut staan) (Diesters)
- in ze blooëtn flikker (=in adamskostuum) (Veurns)
- in ze gat èbeet' n zien (=in zijn kuif gepikt zijn) (Veurns)
- in ze gat gebeete zaan (=Op zijn tenen getrapt zijn) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- in zè zoeët opgoeën (=niet getrouwd geraken) (Meers)
- j' is in ze gat genepen (=hij is gestoord) (Brugs)
- je blienkt in ze vel (=hij ziet er gezond uit) (Kortemarks)
- je krièèg ne pek in ze gat (=hij werd toegesnauwd) (Lichtervelds)
- je krièèg ne pek in ze gat (=hij kreeg een berisping) (Kortemarks)
- je lopt in ze bloît vel (=hij loopt naakt) (Kortemarks)
- je lopt mè zen aor in ze tandn (=hij heeft lang haar) (Kortemarks)
- je moet 't ol in ze pooëtn steekn (=hij neemt geen initiatief bij het werk) (Veurns)
- Je ruttelt in ze klèirn (=Hij heeft koud) (Ostêns)
- je ruttelt in ze klièèrn (=zijn kleren zijn te groot) (Kortemarks)
- je slapt dat gès in ze gerre groeit (=hij slaapt heel lang) (Lichtervelds)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen