36 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `en la`
- als een lam ter slachtbank geleid worden (=weerloos zijn)
- als Ieren en Britten op één land (=twee aartsvijanden in één ruimte)
- als ik ze niet hoef te hoeden laat ik de ganzen ganzen zijn (=ik bemoei me niet met andermans zaken als het niet hoeft)
- de hakken laten zien (=zich uit de voeten maken)
- de kerk in het midden laten (=bij een meningsverschil geven beide personen wat toe om het eens te worden)
- de tanden laten zien (=zich heel erg fel verdedigen)
- de wind niet door de hekken laten waaien (=elke gelegenheid te baat nemen)
- een dood kind met een lam handje (=iets dat totaal waardeloos is)
- een klap van een lamme aap krijgen (=gekwetst worden)
- een laag profiel houden (=zich niet laten opmerken)
- een laars aanhebben (=dronken zijn)
- een land van melk en honing zijn (=een land waar het goed en voorspoedig leven is)
- een lang gezicht trekken/zetten (=laten merken dat men niet tevreden is)
- een lange arm hebben (=iemand zelfs vanaf een grote afstand nog dwars kunnen zitten)
- een lange neus maken (=tong uitsteken, iemand iets inpeperen (Jaloers maken))
- een lans breken voor iemand (=het voor iemand opnemen, voor iemand de best doen diegene ergens mee te helpen iets te verkrijgen)
- een stille in den lande zijn (=iemand die erg stil en ingetogen is of iemand die zich bijna nooit ergens mee bemoeit)
- er een laten vliegen (=een wind laten)
- er geen laars van weten (=er niets van afweten)
- er is geen land met hem te bezeilen (=je kan met hem niets aanvangen, omdat hij niet wil meewerken)
- gauw is dood en langzaam leeft nog. (=iets te snel doen is niet goed)
- het maar in het midden laten (=niet argumenteren)
- het veulen laten draven. (=gaan plassen)
- iemand de hielen laten zien (=inhalen of beter presteren dan de ander)
- je hielen laten zien (=weggaan)
- je oren laten hangen (=depressief zijn, het opgeven)
- je tanden laten zien (=tonen dat men niet bang is, van zich afbijten; stevig uitvaren; streng zijn)
- korte rekeningen maken lange vriendschappen. (=financiële geschillen moet je direct oplossen)
- leven en laten leven (=iemand of iets z`n gang laten gaan en niet mee bemoeien)
- met een lantaarn te zoeken (=heel zeldzaam , moeilijk te vinden)
- met ongebroken lading wegzeilen (=zich zonder gezichtsverlies uit de situatie redden)
- stad en land aflopen. (=geen moeite sparen om iets te bereiken)
- van zijn veren laten (=van zijn eer kwijtraken)
- wie met de duivel uit één schotel wil eten, moet een lange lepel hebben. (=het valt niet mee iemand te bedriegen, die er zelf bedrieglijke parktijken op na houdt.)
- zijn mond gaat als een lazarusklep (=hij spreekt altijd)
- zo mak als een lammetje (=heel gedwee zijn)
52 betekenissen bevatten `en la`
- zo vrij als een vogeltje in de lucht (=alles kunnen doen en laten wat iemand wil)
- de kat de bel aanbinden (=als eerste een begin maken aan iets moeilijks (een lastige klus of een ingewikkeld gesprek))
- met alle winden waaien (=altijd iedereen gelijk geven / door alles en iedereen laten beïnvloeden)
- in de kerk geboren zijn (=de deur open laten staan)
- het rijk alleen hebben (=doen en laten wat je wil)
- de bezem uitsteken (=doen en laten wat men wil als de baas of leidinggevende er niet is)
- je uit de markt prijzen (=door eigen toedoen laten anderen diegene links liggen)
- voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast (=door voorzichtig te zijn, gaan tere zaken langer mee)
- een koopman een loopman. (=een goede verkoper gaat bij zijn klanten langs)
- iemand de wacht aanzeggen (=een laatste waarschuwing geven)
- een land van melk en honing zijn (=een land waar het goed en voorspoedig leven is)
- de bom is gebarsten (=een langdurige spanning of conflict is tot een uitbarsting gekomen)
- de lange weg maakt een moede man (=een langdurige ziekte leidt tot uitputting)
- een blok aan het been (=een last zijn voor iemand anders.)
- een aal bij de staart hebben (=een lastige taak ondernemen)
- een ongeluk komt te paard en gaat te voet (=een ongeluk is snel gebeurd, maar de gevolgen slepen lang aan)
- een paar mensen optrommelen (=een paar mensen laten komen)
- er geen kind aan hebben (=er geen last mee hebben)
- je lol wel opkunnen (=er niet mee kunnen lachen)
- voor anker gaan (=ergens gaan wonen en langer verblijven)
- een oude vogel is niet licht te vangen. (=ervaren mensen laten zich niet makkelijk foppen.)
- met de rug tegen de muur staan (=geen kant op kunnen, hooguit een laatste uitweg)
- wat goed eet, schijt goed. (=gezond eten laat het lichaam goed functioneren.)
- piano aan gaan (=heel rustig en langzaam gaan)
- de vingers jeuken hem (=het bijna niet kunnen laten er op los te slaan)
- door de zure appel (heen)bijten (=het onaangename doen of over zich heen laten gaan)
- er is geen huis met hem te houden (=hij is niet tevreden te stellen, je kan er geen land mee bezeilen)
- zo gesloten als een oester (mossel) (=hij zegt weinig en laat niets los)
- iemand de rekening presenteren (=iemand de kosten ten laste brengen (ook figuurlijk))
- voor het blok zetten (=iemand onverwacht in een lastige positie brengen; bijvoorbeeld iemand dwingen te reageren die dat eigenlijk niet wil, of iemand dwingen een keuze te maken.<>)
- iemand voor het naadgaren zetten (=iemand voor de schulden laten opdraaien)
- iemands voetveeg zijn (=iemands slaaf zijn (zich alles moeten laten welgevallen))
- met wortel en tak uitroeien (=iets volledig bestrijden om er geen last meer van te hebben)
- tussen hemel en aarde hangen (=in een lastige situatie verkeren)
- wie pleit om een paard, behoudt de staart. (=je kunt beter wat toegeven, dan het tot een duur en langslepende kwestie te laten komen)
- geef een man een vis dan heeft hij die dag te eten (=je kunt iemand beter leren vissen dan heeft hij z`n leven lang vis te eten)
- je licht niet onder de korenmaat zetten (=meespreken, je mening geven en laten merken dat je er iets van weet)
- de gelegenheid maakt de dief (=men laat zich gemakkelijk verleiden door een goede gelegenheid)
- de lont in het kruit werpen (=mensen laten loskomen, opstoken)
- met vuur spelen (=met gevaarlijke dingen laks omgaan, gevaarlijke dingen doen)
- een rak in de wind (=met veel werk langzaam vooruit komen (een lang recht stuk tegenwind zeilen))
- elkaar vliegen afvangen (=op onbeduidende details elkaar beconcurreren dan wel duidelijk willen laten uitkomen dat men zelf gelijk heeft en de ander niet)
- schoon schip maken (=schulden betalen, de boel opruimen, na ruzie/problemen samen er uit komen en het verleden laten rusten)
- een vos is niet licht met één strik te vangen. (=slimme mensen laten zich niet makkelijk foppen.)
- lachen als een boer die een hoefijzer vindt (=tevreden lachen)
- de boel de boel laten. (=tijdelijk afstand nemen van een lastige situatie of probleem)
- de kastanjes voor iemand uit het vuur halen (=voor iemand anders het gevaarlijke werk of een lastig klusje doen)
- wat niet weet, wat niet deert (=waar je geen weet van hebt kun je ook geen last hebben)
- wat het oog niet ziet, wat het hart niet deert (=wat je niet ziet en niet weet heb je ook geen last)
- wie voor het oortje geboren is, zal tot de stuiver niet geraken (=wie in een lage sociale klasse geboren is, zal niet in een hogere sociale klasse terechtkomen)
Eén dialectgezegde bevat `en la`
- en si en la (mogelijk (=en ga zo maar door / en dit en dat) (Wichels)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
