17 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `en geen`
- alle dagen geen vetpot zijn (=er is armoede)
- alle havens schutten geen wind (=niet alles levert een voordeel op)
- daar lusten de honden geen brood van. (=het is volstrekt onacceptabel)
- er dienen geen twee masten op een schip (=er kan er maar één het bevel voeren)
- er zouden geen achterklappers zijn waren er geen aanhoorders (=er wordt alleen geroddeld als er ook naar geluisterd wordt)
- erbij staan of men geen tien kan tellen (=er onnozel bijstaan)
- gedane zaken hebben geen keer (=wat voorbij is, keert niet meer weer)
- geef het veulen geen haver en het kind geen brandewijn. (=behandel kinderen niet als grote mensen)
- geen ja en geen neen zeggen (=nog twijfelen aan het antwoord)
- ik ben geen uithangbord (=ik heb meer te doen, ik blijf niet wachten/zo staan)
- klagers hebben geen nood en pochers hebben geen brood (=zowel klagers als pochers kunnen de zaken nogal eens overdrijven)
- liever vrij en geen eten dan een volle buik aan een ijzeren keten. (=vrijheid is een hoger goed dan materiële welvaart.)
- met hem kan men geen spies draaien (=met hem valt niet samen te werken)
- of men geen tien kan tellen (=zich onnozel houdend)
- praatjes vullen geen gaatjes (=met praten alleen komt men er niet, er moet ook wat gedaan worden)
- tijd heeft vleugels en geen teugels. (=de tijd gaat snel en is niet te beïnvloeden)
- uit een olievat zal men geen wijn tappen. (=verwacht geen goede dingen van slechte mensen)
11 betekenissen bevatten `en geen`
- je handen in onschuld wassen (=doen alsof men geen schuld heeft)
- uit zuivere bronnen vloeit zuiver water. (=eerlijke mensen praten geen kwaad)
- waar de boom gevallen is, blijft hij liggen (=gedane zaken nemen geen keer)
- wie werkt als een paard zal haver eten. (=hard werken is voor de meeste mensen geen garantie op een goed inkomen)
- geef een ezel haver en hij loopt naar de distels. (=mensen zijn soms koppig en willen geen hulp of advies)
- over smaak valt niet te twisten (=over verschil in smaak moet men geen ruzie maken)
- van de hak op de tak springen (=steeds weer van onderwerp wisselen en geen duidelijke rode draad in een verhaal hebben)
- als het bier is in de man dan is de wijsheid in de kan (=van dronkaards verwacht men geen verstandige woorden)
- aan dovemans deur kloppen (=vragen terwijl men geen gunstig antwoord hoeft te verwachten)
- de ganzen geloven niet dat de kuikens hooi eten. (=zelfs bij domme mensen vinden ongerijmdheden geen geloof.)
- je kinderen in het wild laten opgroeien (=zijn kinderen geen (of een slechte) opvoeding geven)
6 dialectgezegden bevatten `en geen`
- a ee zèn tong verloren (=hij zwijgt en geen antwoord geeft op een vraag) (Meers)
- bau de brouwer kump, hoef te bekker nie te koëme (=dronken mensen hebben geen lust en geen geld, om te eten) (Munsterbilzen - Minsters)
- daaj hèt den heilege gees op bezik gehad (=in verwachting en geen vent) (Munsterbilzen - Minsters)
- schuifelaars (fluiters) en en geen geld (=schijn bedriegt) (Waarschoots)
- Spörk, ziëve haajs en geen körk (=En Spurk is maar een nietig gehucht) (Munsterbilzen - Minsters)
- va geenen oantrok zin (=door niemand bezocht worden en geen vrienden hebben) (Sint-Niklaas)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen