2 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `dwars`
- de voet dwars zetten (=iets verhinderen of bemoeilijken)
- iemand de voet dwars zetten (=tegenwerken)
3 betekenissen bevatten `dwars`
- iets op je lever hebben (=dat je nog iets wilt uiten, dat er iets is dat je heel erg dwars zit en dat gezegd moet worden)
- iemand de wind uit de zeilen nemen (=iemand dwars zitten)
- een lange arm hebben (=iemand zelfs vanaf een grote afstand nog dwars kunnen zitten)
42 dialectgezegden bevatten `dwars`
- 't Kwam mij dwars veur de hals te zitten (=Ik kon het niet door de keel krijgen) (Drents)
- d r zittum un scheet dwars (=er zit hem iets dwars) (Oudenbosch)
- da's 'em een doorn ien 't oog (=dat zit hem behoorlijk dwars) (Westerkwartiers)
- dae geit door kappes en tabak (=hij gaat door roeien en ruiten; hij gaat dwars door alles heen) (Heitsers)
- de tërwiëszak authange (=tegenwringen, dwars zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- den Keutel dwars hèbbe zitte (=Ergens moeite meehebben) (Genneps)
- Den kop ien de wie.nd smiete (=dwars worden) (Genneps)
- der twis deure (=er dwars doorheen) (Zuid-west-vlaams)
- der zit iets in mijnen neuze (=er zit me iets dwars) (Aspers)
- der zit iets in zèen'n neus, d'r zit een scheet verkiërd (=er zit hem iets dwars) (Wichels)
- Dien hond sprong dwars dur de raom en ha ammal stukskes glas in zunne kop zitte (=Die hond sprong dwars door het raam en had allemaal stukjes glas in zijn kop zitte) (Liessents)
- dik over dinne (=dwars door het veld) (Opwijks)
- dik over dun luëpen (=dwars door de velden zonder paden te volgen of zonder iets te ontzien recht op zijn doel afgaan) (Meers)
- door ‘n steinse moor gaon (=dwars doorheen gaan; ergens vol voor gaan) (Heitsers)
- dwas deu de deu deu (=dwars door de deur heen) (Wagenings)
- dweis deu de veudeu deu (=dwars door de voordeur) (Nijlens)
- Dwis in de zak (=Hij ligt dwars) (Zelzaats)
- dwjeis zin; mè zèn ure zitten (=dwars liggen, niet willen antwoorden) (Sint-Niklaas)
- God zal je dwars door de hel heen lazeren., datje darmen verdruipeny kan je een kaarsje draaien om je bij te lichten op je weg naar de hel en de eeuwige verdoemenis. ( dit wordt supersnel achtereen gezegd) (=Vervloeking naar iemand die je liever dood ziet gaan.) (Utrechts)
- Hee lóópt òl na de dokter òs 'r 'n skeet dwars fóór 't gòt sit (=Het is een echte aansteller) (Texels)
- heilëgans tërwiës zin (=tegenwringen, dwars zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- hij es in 'twisse (=Hij ligt dwars) (Ursels)
- hij het zien gal spijd (=hij heeft eruit gegooid wat hem dwars zat) (Westerkwartiers)
- hij is zo dwars as een remhout (=erg dwars zijn) (Brabants)
- Ie hebt de köttel in' t dwars veur het gat zitt' n (=alles wat iemand anders doet is niet goed genoeg (roddelen) ) (Achterhoeks)
- ie is zo dwaz as purcie-el out (=dwars persoon) (Zeeuws)
- ie mut toch iets hem'm wat oe plög. (=er is altijd iets wat je dwars zit.) (Vechtdals)
- ie wil nie steekn of snien{snijden) (=hij ligt dwars) (Zeeuws)
- Jis akkent tweis in de zak (=Hij ligt altijd dwars) (Maldegems)
- Krang keu (=dwars persoon) (Hierdens)
- loss'ndee: 't Es ter grat loss'ndee gegaun (=Het is er dwars doorheen gegaan) (Lebbeeks)
- lossn deu de deu deu (=er dwars doorheen) (Merchtems)
- Ne scheefzeekre (=Iemand die niet altijd ernstig is en vaak dwars ligt; ) (Lovendegems)
- ne zit scherlewiep (=dwars zitten) (Sint-Laureins)
- scherlewiep op zijn peird zittn (=dwars op een paard zitten) (Sint-Laureins)
- swèis deur (=dwars door) (Meers)
- swissn deure / tsweesn deure (=dwars doorheen) (Oudenaards)
- te griest gaan (=dwars over terrein gaan) (Diesters)
- te griest goan (=dwars over terrein gaan) (Waanroods)
- Te griest gun. (=dwars door gaan (kortere weg).) (Spalbeeks)
- twis in de zak (=dwars liggen, dwarsligger) (Maldegems)
- zoeë dweiës as een aat (=zo dwars als hout) (Winksels)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
