20 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `baar`
- de baard in de keel hebben (=overgang van kinderstem naar volwassen stem)
- de baars vergallen (=de zaak laten mislukken)
- de berg heeft een muis gebaard (=ondanks de grote beloften is er vrijwel niets van terecht gekomen)
- de tijd baart rozen (=ook de diepste (geestelijke) wonden helen na verloop van tijd)
- de wolf/vos ruilt wel van baard maar niet van aard (=het karakter van de mensen verandert nooit)
- een mens is alleen onmisbaar bij zijn begrafenis (=niemand is onmisbaar.)
- een mop met een baard (=een oude mop)
- geld baart onrust. (=waar geld is onstaat vaak onenigheid)
- gunst/winst baart nijd. (=succes leidt tot jaloezie)
- het is onbestaanbaar. (=het zou niet mogen bestaan, het is een schande)
- hoer en tollenaar zijn onze lieve Heer ook dierbaar (=hoe slecht je afkomst is, God houdt van je)
- keur baart angst. (=bang zijn om niet de goede keuze te maken door een teveel aan opties)
- kunst baart gunst. (=als je ergens bedreven in bent zijn anderen toegevender en welwillender)
- oefening baart kunst (=door veel te oefenen verbeteren de prestaties)
- op je tabbaard/tabberd zitten (=afranselen)
- spelen om des keizers baard (=spelen om de eer)
- twisten om des keizers baard (=om kleinigheden ruzie maken)
- vechten om `s keizers baard (=vechten om niets)
- voor God een baard van vlas maken (=schijnheilig zijn)
- zich gedragen als een baars (=zeer onhandig zijn)
40 betekenissen bevatten `baar`
- van de daken schreeuwen (=aan iedereen luid kenbaar maken)
- als het niet gaat zoals het moet, dan moet het zoals het gaat (=als de ideale situatie niet haalbaar is, moet je je aanpassen aan de omstandigheden.)
- april doet wat hij wil (=april geeft onvoorspelbaar weer)
- je zegeningen tellen (=dankbaar zijn voor wat men heeft.)
- dat is kaviaar voor hen (=dat is onbereikbaar voor hen)
- niet door de beugel kunnen (=de norm overschrijden van wat aanvaardbaar of behoorlijk is)
- in het lijntje lopen (=dienstbaar zijn)
- de geest is uit de fles (=dit is niet meer controleerbaar)
- het is altijd vet op een andermans schotel (=een ander heeft het schijnbaar altijd beter)
- in de fout gaan (=een onaanvaardbaar of strafbaar feit begaan)
- nood doet zelfs oude vrouwen rennen (=een onverwachte situatie kan verrassende kwaliteiten naar boven brengen (vergelijkbaar met `angst geeft vleugels`))
- zo broos als glas (=erg breekbaar)
- als de berg niet tot Mohammed komt, zal Mohammed tot de berg gaan (=genoegen nemen met wat er beschikbaar/mogelijk is)
- als het varken zat is, gooit het de bak om. (=gezegd als iemand geen dankbaarheid toont)
- het kan er mee door (=het gaat wel, het is aanvaardbaar)
- vlees noch vis (=het is niet bruikbaar, omdat het niet duidelijk is)
- vis noch vlees (=het is niet bruikbaar, omdat het niet duidelijk is)
- het onder de pet houden (=het niet in de openbaarheid brengen)
- iets aan de grote klok hangen (=iets algemeen kenbaar maken)
- een adder aan zijn borst/boezem koesteren (=iets doen voor een ondankbaar iemand)
- sterker dan de dood (=iets onverwoestbaars)
- voor aap staan (=in het openbaar belachelijk zijn)
- blijf aan jouw kantje (=je mag hem niet aanraken, hij is niet aanspreekbaar)
- wie zichzelf bewaart, bewaart geen rotte appel (=je moet voorzichtig omgaan met jezelf, want het is niet vervangbaar)
- kijken als een schelvis (=lodderig, dom of onbetrouwbaar kijken)
- een mens is alleen onmisbaar bij zijn begrafenis (=niemand is onmisbaar.)
- alle vis is geen bakvis (=niet alles is even dienstig (of handelbaar of lekker))
- te kwader trouw (=onbetrouwbaar, oneerlijk handelend)
- stank voor dank (=ondankbaarheid ervaren voor geboden diensten.)
- broodnodig (=onmisbaar)
- lot uit de loterij (=onvoorspelbaar)
- iemand door de mosterd halen (=op duidelijke wijze kenbaar maken wat iemand fout gedaan heeft)
- met een schone lei beginnen (=opnieuw mogen beginnen, zonder dat misstappen uit het verleden nog zichtbaar zijn)
- een reus op lemen voeten (=schijnbaar sterk maar in feite zwak)
- met los kruit schieten (=schijnbaar streng straffen met een straf die in feite geen nadeel oplevert)
- uit het zicht, uit het hart (=wanneer iets niet meer zichtbaar is, wordt het vaak vergeten.)
- als de bruid verpatst is wordt zij gewild. (=wat niet meer beschikbaar is lijkt aantrekkelijker voor anderen)
- spreek wat waar is, drink wat klaar is, eet wat gaar is. (=wees bescheiden en dankbaar voor wat je hebt)
- de ring van gyges hebben (=zich onzichtbaar kunnen maken)
- stille waters/wateren hebben diepe gronden (=zij die weinig zeggen hebben vaak het onvoorspelbaarste karakter)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
