719 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ui`
- je mag wel ergens anders honger krijgen, als je thuis maar komt eten. (=een getrouwde man mag wel met knappe meisjes flirten, daar moet het bij blijven.)
- je moet een paard niet doodknuppelen, voordat je thuis bent. (=te veel haast kan wel eens vertraging opleveren)
- je ogen uitkijken (=erg verbaasd of nieuwsgierig staan kijken)
- je ogen voor iets sluiten (=doen alsof iets er niet is)
- je oor te luisteren leggen (=informeren)
- je schaduw vooruit werpen (=zich onheilspellend aankondigen)
- je sluis openzetten (=een grote mond zetten)
- je trekken thuis krijgen (=door anderen op dezelfde manier behandeld worden als je hun behandelde (bv met een streek))
- je uit de markt prijzen (=door eigen toedoen laten anderen diegene links liggen)
- je uit de naad lopen (=veel lopen , zijn uiterste best doen)
- je uit de naad werken (=veel werken, zijn uiterste best doen)
- je uit de voeten maken (=maken dat men wegkomt)
- je uitkleden voor men naar bed gaat (=alles weggeven voor men sterft)
- je verstand gebruiken (=het verstandig aanpakken)
- je voelhorens uitsteken (=trachten te achterhalen)
- je woorden worden weer thuisgebracht. (=als je iets negatiefs zegt kan dat leiden tot negatieve gevolgen voor jezelf)
- je ziet eruit als een afgegoten patat (=katerig)
- kan uit Nazareth iets goeds komen? (=wanneer iemand een bepaalde opvoeding heeft gehad kan daar niks goeds van verwacht worden)
- katjes die muizen miauwen niet (=tijdens het eten wordt er veel minder gesproken)
- kattenkwaad uithalen (=kwajongensstreken)
- komen waar de duivel zijn staart keert (=op een zeer onherbergzame plaats aankomen.)
- koud en heet uit één mond blazen. (=verschillende standpunten innemen om zijn eigen belangen te dienen)
- krokodillentranen huilen (=verdriet veinzen)
- kruis noch munt hebben (=geen geld hebben)
- kruis of munt gooien (=ervoor loten)
- kruisjes achter de rug hebben (=tientallen jaren oud zijn)
- kruit noch lood hebben (=helemaal ongewapend zijn)
- ledigheid is des duivels oorkussen (=niets te doen hebben leidt tot misdaden)
- leven uit de korf zonder zorg (=onbekommerd leven)
- liefde is waar de geldbuidel hangt (=liefde is te koop)
- liever brood in de zak, dan een pluim op de hoed (=van eer kan men niet leven)
- liever lui dan moe (=liever niet werken, het liever aan anderen overlaten)
- liever vrij en geen eten dan een volle buik aan een ijzeren keten. (=vrijheid is een hoger goed dan materiële welvaart.)
- lont ruiken (=ergens het vermoeden toe hebben / het gevaar tijdig aanvoelen)
- loop naar de duivel/maan/pomp (=ga weg!)
- lopen als een muis in een meelton (=onrustig heen en weer lopen)
- lot uit de loterij (=onvoorspelbaar)
- luisteren als een vink (=erg gehoorzaam zijn)
- luisteren naar groeien van het gras (=erg lui zijn)
- magere luizen bijten scherp (=met de armsten heb je de meeste last)
- mee-eten uit de grote pot van Egypte (=meegenieten zonder vergoeding)
- men wordt wel door een mestkar maar niet door een rijtuig overreden (=goed opgevoede mensen beledigen anderen minder)
- met de benen buiten hangen (=gezegd als het erg druk is)
- met de deur in huis vallen (=meteen ter zake komen / onmiddellijk over datgene beginnen waarvoor men kwam zonder)
- met de kous op de kop thuiskomen (=teleurgesteld thuiskomen)
- met de kuikens gaan slapen. (=vroeg naar bed gaan)
- met de nachtschuit komen (=laat komen / iets vertellen dat iedereen al weet)
- met de nachtschuit vertrekken (=er erg stilletjes vandoor gaan)
- met de wolven (in het bos) huilen (=doen wat de meerderheid doet)
- met een kluitje in het riet sturen (=iemand met veel woorden niet veel wijzer maken)
645 betekenissen bevatten `ui`
- de gebraden haan uithangen (=op onverantwoordelijke wijze erg veel geld uitgeven aan met name lekker eten en drinken)
- goed gemutst zijn (=opgewekt zijn, in een goede, vrolijke bui zijn)
- met een schone lei beginnen (=opnieuw mogen beginnen, zonder dat misstappen uit het verleden nog zichtbaar zijn)
- aan kant doen (=opruimen)
- de boel aan kant maken (=opruimen)
- het paard ruikt de stal (=opschieten om gauw thuis te komen)
- in verzekerde bewaring nemen (=opsluiten (in gevangenis))
- een oud paard van stal halen. (=oude argumenten opnieuw gebruiken)
- oude bomen moet men niet verplanten (=oude mensen doet men liever niet verhuizen)
- over land en zand praten (=over lichte onbeduidende dingen praten)
- de vuile was buiten hangen (=over onaangename zaken spreken met buitenstaanders)
- hij geeft niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmen (=overal voordeel uit halen, ongeacht gevolgen voor anderen)
- de uitzondering bevestigt de regel (=overal zijn er uitzonderingen)
- klaar als de dag. (=overduidelijk)
- er dik bovenop liggen (=overduidelijk zijn)
- de lachende derde (=persoon die buiten een conflict staat, maar profiteert van de uitkomst)
- in duigen vallen (=plannen die niet doorgaan / uiteenvallen - verloren gaan)
- een lot uit de loterij trekken (=precies de juiste persoon of ding gevonden hebben wat er nodig was)
- niet op zijn mondje gevallen zijn (=precies duidelijk maken hoe iemand over iets denkt)
- schoon schip maken (=schulden betalen, de boel opruimen, na ruzie/problemen samen er uit komen en het verleden laten rusten)
- eten dat je zweet en werken dat je het koud krijgt, dat zijn de waren. (=slecht personeel. uit de tijd dat meiden en knechts bij de boer in de kost waren.)
- een kaars voor de duivel branden (=slechte daden goedpraten omdat er je er voordeel uit kan halen)
- met de Franse slag (=slordig, met weinig aandacht uitgevoerd)
- kort en bondig (=snel en duidelijk)
- er een eind/punt aan breien (=snel tot een afsluiting komen (bijvoorbeeld van een toespraak))
- een woord op zijn pas is een daalder waard (=spreken op het juiste ogenblik is waardevol)
- een woord op zijn pas is zo goed als geld in de tas (=spreken op het juiste ogenblik is waardevol)
- een ridder van het lui paard zijn (=steeds smoesjes verzinnen en de schuld buiten jezelf leggen)
- van de hak op de tak springen (=steeds weer van onderwerp wisselen en geen duidelijke rode draad in een verhaal hebben)
- op het gijpen liggen (=stervend of totaal buiten adem zijn)
- stilstand is achteruitgang. (=stil blijven staan leidt tot relatieve achteruitgang ten opzichte van anderen die vooruitgang boeken)
- ellebogenwerk (=succes boeken door op slinkse wijze van anderen misbruik te maken)
- zijn schip voert te grote zeilen (=te veel geld uit geven)
- als David zijn volk telde verloor hij de strijd (=tel de winst pas uit bij het einde van de strijd)
- met de kous op de kop thuiskomen (=teleurgesteld thuiskomen)
- van een koude kermis thuiskomen (=teleurgesteld thuiskomen)
- pro saldo (=ter afsluiting rekening)
- met andermans kalf ploegen (=terwijl je de hulp van een ander gebruikt, doen alsof je het zelf alleen gedaan hebt)
- boven water komen / boven water halen (=tevoorschijn komen / tevoorschijn halen, verschijnen, opduiken)
- bij moeders pappot (=thuis)
- bij moeders pappot blijven (=thuis blijven - enkel spreken over iets waar men iets over weet)
- beter thuis rapen eten dan elders gebraad. (=thuis is het altijd nog het beste.)
- onder de pantoffel zitten (=thuis niets te vertellen hebben)
- geen beter gemak dan eigen dak. (=thuis voel je je het meest op je gemak)
- je tanden laten zien (=tonen dat men niet bang is, van zich afbijten; stevig uitvaren; streng zijn)
- een lange neus maken (=tong uitsteken, iemand iets inpeperen (Jaloers maken))
- doe wel en zie niet om. (=toon vriendelijkheid of behulpzaamheid zonder iets in ruil te verwachten)
- tot de tanden gewapend (=tot het uiterste bewapend)
- ad calendas graecas (=tot in het oneindige uitstellen)
- als een snoek op zolder (=totaal uit zijn element)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
