457 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `vo`
- je als een kat in een vreemd pakhuis voelen (=je ergens niet thuis voelen)
- je als een vis in het water voelen (=je helemaal op je plaats voelen)
- je beste beentje voor zetten (=je uiterste best doen)
- je de wet niet voor laten schrijven (=geen bevelen accepteren van een ander)
- je geradbraakt voelen (=erg moe zijn en diverse pijnen hebben)
- je in de eigen voet schieten (=jezelf benadelen)
- je kent een vogel aan zijn veren (=je kent de mens aan zijn gedragingen)
- je kunt niet met twee voeten in één sok (=twee onverenigbare zaken kunnen niet worden gecombineerd)
- je meester gevonden hebben (=iemand gevonden hebben die beter is, het beter doet)
- je moet een paard niet doodknuppelen, voordat je thuis bent. (=te veel haast kan wel eens vertraging opleveren)
- je moet geen `hei` roepen voordat je de brug over bent (=vreugde over een goede afloop is pas toepasselijk als er niets meer verkeerd kan gaan)
- je mond voorbij praten (=meer zeggen dan dat er gezegd mag worden en/of het verklappen van een geheim)
- je neus voor iets ophalen (=iets minderwaardig achten)
- je ogen voor iets sluiten (=doen alsof iets er niet is)
- je op je pik getrapt voelen (=je zwaar vernederd voelen)
- je schaduw vooruit werpen (=zich onheilspellend aankondigen)
- je uit de voeten maken (=maken dat men wegkomt)
- je uitkleden voor men naar bed gaat (=alles weggeven voor men sterft)
- je voelhorens uitsteken (=trachten te achterhalen)
- je volle gewicht in de strijd werpen (=zich er volledig voor inzetten)
- je voor de kop schieten (=inzien dat men een grote stommiteit gedaan heeft - zelfmoord plegen)
- je wel voor de kop kunnen slaan (=kwaad zijn op jezelf over het feit dat men ergens niet aan gedacht heeft)
- jong te paard, oud te voet (=als je in je jeugd erg wordt verwend, krijg je het later erg moeilijk)
- ken straten voor stegen (=je moet weten tot wie men zich wendt)
- kleine oorzaken, grote gevolgen (=kleine dingen kunnen grote gevolgen hebben)
- kleine vossen bederven de wijngaard (=kleine fouten kunnen zorgen voor grote problemen in het geheel)
- kreupel wil altijd voordansen (=de zwaksten willen het hoge woord hebben)
- lector benevolente (=de welwillende lezer) (Latijn)
- leringen wekken maar voorbeelden trekken (=je kan mensen iets willen leren , maar geef vooral het goede voorbeeld)
- liever van achteren zien dan van voren (=niet goed kunnen verdragen)
- liever vrij en geen eten dan een volle buik aan een ijzeren keten. (=vrijheid is een hoger goed dan materiële welvaart.)
- men heeft het geluk zo vast als een handvol vliegen. (=geluk komt onverwachts en kan zo weer gaan)
- met de Adamsvorken eten. (=met de vingers eten.)
- met de mond vol tanden staan (=niet weten wat je moet zeggen / ergens versteld van staan)
- met de vork schrijven (=afzetten, meer kosten rekenen dan werkelijk gemaakt)
- met de vossenstaart geselen (=zacht straffen)
- met één voet in het graf staan (=iemand gaat bijna dood)
- met het water voor de dokter komen (=zeggen wat je bedoelt)
- met iemand zijn voeten spelen (=iemand voor de gek houden)
- met mist gaat de vorst in de kist (=na mist gaat het vaak dooien)
- met onbevaren volk is het slecht zeilen (=met onervaren mensen is het moeilijk werken)
- mist heeft vorst in de kist. (=na mist gaat het vaak vriezen.)
- moedoen voor Piet Snot (=zonder toegevoegde waarde en zonder erkenning deelnemen)
- nattigheid voelen (=merken dat er iets niet klopt of iets niet goed gevonden wordt)
- neem je hoed niet af voordat je gegroet wordt (=men moet een ander nooit in de rede vallen)
- niet volgens Lucas. (=niet controleren of iets wel klopt)
- niet voor de poes zijn (=niet gemakkelijk zijn)
- niet voor een gat te vangen (=niet door één moeilijkheid te ontmoedigen)
- ogen van achteren en van voren hebben (=alles goed in de gaten houden)
- om de kracht van het anker te voelen moet men de storm trotseren (=pas als men iets ernstig meemaakt, weet men op wie men kan vertrouwen)
798 betekenissen bevatten `vo`
- geen twee hanen op een erf/werf (=geen twee bazen voor hetzelfde werk)
- pas op de plaats maken (=geen voortgang maken. Geen groei of ontwikkeling doormaken)
- altijd de oude knecht blijven (=geen vorderingen maken (ook geen achteruitgang))
- erbij staan voor Jan met de korte achternaam (=geen zinvolle activiteit hebben)
- aan elkaar knopen (=gegevens samenvoegen)
- aan de strijkstok blijven hangen (=geld dat aan een goed doel wordt besteed verdwijnt voor een groot deel bij mensen die oneerlijke onkosten maken)
- het geld groeit niet op de rug (=geld komt niet zomaar binnen, er moet hard voor gewerkt worden)
- zuur verdiende centen. (=geld waarvoor hard is gewerkt.)
- geen geluk zonder druk. (=gelukkig wordt je niet zonder er moeite voor te doen)
- een fijne neus hebben (=gemakkelijk iets ontdekken, snel iets aanvoelen)
- mooi weer spelen (=genieten (meestal van andermans goed) / mooier voordoen dan het is)
- je koetjes op het droge hebben (=genoeg (geld) hebben voor de rest van het leven)
- gestolen goed gedijt niet (=gestolen zaken brengen nooit voordeel)
- fijnbesnaard (=gevoelig)
- achterom is kermis (=gezegd als voorlangs niet de voorkeur heeft)
- een goed begin heeft een goed behagen maar het eindje zal de last dragen (=goed beginnen is prima, maar je moet volhouden tot het einde)
- een goede dam leggen. (=goed eten (voor het drinken van alcohol))
- een vette bek halen. (=goed eten, vooral frituur)
- in ere houden (=goed onderhouden, niet laten voorbijgaan)
- men wordt wel door een mestkar maar niet door een rijtuig overreden (=goed opgevoede mensen beledigen anderen minder)
- beslagen ten ijs komen (=goed voorbereid zijn)
- met beslagen paarden op het ijs komen. (=goed voorbereid zijn voor zijn taak)
- iemand op handen dragen (=grote bewondering hebben voor iemand)
- zachtjes aan, dan breekt het lijntje niet (=handel voorzichtig, dan mislukt het niet)
- wie werkt als een paard zal haver eten. (=hard werken is voor de meeste mensen geen garantie op een goed inkomen)
- haring in het land, dokter aan de kant (=haring eten is zeer gezond; haring is zelfs één van de beste vissen voor je gezondheid)
- als de dood zijn voor iets (=heel erg bang zijn voor iets)
- op een goudschaaltje leggen/wegen (=heel voorzichtig afwegen)
- wie wat bewaart, die heeft wat (=het bewaren van zaken kan op lange termijn voordelig blijken te zijn)
- de haring over de kop varen (=het doel voorbijschieten)
- het uitzingen (=het einde ervan afwachten, het volhouden)
- wortelen doet `t gat bortelen. (=het eten van wortelen bevordert de stoelgang.)
- er zit geen schot in de zaak (=het gaat niet vooruit)
- bergafwaarts gaan (=het gaat steeds slechter, bijvoorbeeld met iemands gezondheid)
- Jan Rap en zijn maat (=het gewone volk)
- als je alles van tevoren weet, ga je liggen voor je valt (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- als je alles van tevoren wist, dan kwam je met een dubbeltje de wereld rond (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- de kroon spannen (=het hoogtepunt vormen)
- het aan zijn water voelen (=het instinctief aanvoelen)
- makkelijker gezegd dan gedaan (=het is eenvoudiger om iets te zeggen dan om het ook daadwerkelijk uit te voeren)
- het is er zo veilig als vlees in een hondenkot (=het is er volkomen onveilig)
- dat is een eitje (=het is heel eenvoudig)
- het is zondegeld (=het is jammer dat daar kosten voor gedaan zijn)
- het is niet om de knikkers maar om het recht van het spel (=het is niet voor persoonlijk voordeel, maar omwille van de rechtvaardigheid)
- het mag geen naam hebben (=het is onbetekenend (bijvoorbeeld een verwonding))
- daar lusten de honden geen brood van. (=het is volstrekt onacceptabel)
- wat baten kaars en bril als de uil niet zien en lezen wil (=het is vruchteloos iemand te willen voorlichten als hij dat niet wil)
- op je pootjes terecht komen (=het komt vanzelf wel voor elkaar)
- het mes snijdt aan twee kanten (=het levert dubbel voordeel op (NL.) Er zijn niet alleen voordelen aan verbonden, je kan eender wat vanuit verschillende en zelfs tegengestelde standpunten bekijken (BE).)
- het zal me worstwezen (=het maakt voor mij geen enkel verschil)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
