3 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `gewoon`
- doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. (=blijf vooral normaal doen)
- een krul meer in zijn staart hebben dan een gewoon mens (=zich een beetje aanstellen)
- lang genoeg in de kreupelstraat gewoond hebben (=lang genoeg in de problemen gezeten hebben)
27 betekenissen bevatten `gewoon`
- door merg en been gaan/dringen/snijden (=buitengewoon kwetsend of doordringend zijn)
- zo lustig zijn als een vogeltje dat koe heet (=buitengewoon loom zijn)
- als een olifant in de porseleinkast (=buitengewoon onvoorzichtig of tactloos)
- die de minste tanden hebben, kauwen het meest (=de domste mensen voeren gewoonlijk het hoogste woord)
- eb en vloed wachten op niemand (=de tijd gaat gewoon door)
- een harde knoest heeft een scherpe bijl nodig (=een slechte gewoonte is moeilijk te verdringen)
- door de bank genomen (=gemiddeld; meestal; gewoonlijk)
- het is moeilijk de oude mens af te leggen. (=gewoonten zijn moeilijk af te leren)
- buig de boom als hij jong is (=goede gewoonten kunnen het beste al jong worden aangeleerd)
- het takje buigen als het nog jong is (=goede gewoonten leert men het beste op jonge leeftijd aan)
- het is bij de konijnen af (=het is buitengewoon erg)
- zo gaan er geen twaalf in een dozijn (=het is iets buitengewoons)
- de wereld draait door (=het leven gaat gewoon door, ondanks problemen.)
- er een handje van hebben (=hinderlijke gewoonte, als iemand de kans ergens toe ziet die ook nemen, een ander het werk laten doen)
- `s Lands wijs, `s lands eer (=ieder volk is gehecht aan zijn eigen gewoonten, hoewel anderen ze maar raar vinden)
- iets op zijn beloop laten (=iets gewoon maar verder laten gaan zonder dat je je ermee bemoeit, zonder dat je ingrijpt)
- bezoek en vis blijven drie dagen fris (=je moet geen gasten te lang laten logeren want dan ga je je aan hun gewoonten ergeren)
- had je me gisteren gehuurd dan was ik vandaag je knecht geweest (=je moet zo niet commanderen - dat doe ik gewoon niet!)
- verstand op nul zetten (=niet nadenken en gewoon handelen.)
- aan de balk schrijven (=nota nemen van iets ongewoons)
- oude bokken hebben stijve horens (=oude mensen hebben vaak vaste gewoontes die maar moeilijk kunnen veranderen)
- de oude Adam afleggen. (=slechte gewoonten of gedrag achterlaten om positieve veranderingen aan te brengen.)
- gekroesd haar, gekroesde zinnen (=vreemdelingen hebben andere zeden en gewoonten)
- gekruld haar, gekrulde zinnen (=vreemdelingen hebben andere zeden en gewoonten)
- wie met honden omgaat, krijgt vlooien (=wie in slecht gezelschap verkeert, neemt slechte gewoonten over)
- wie met pek omgaat, wordt ermee besmet (=wie met slechte mensen omgaat neemt de gewoontes van die mensen over)
- de nieuwe mens aandoen (=zijn gewoonten en zeden verbeteren)
50 dialectgezegden bevatten `gewoon`
- 'k ben den tronnot nog nie terug gewoon (=ik ben het werkritme nog niet terug gewwon) (Antwerps)
- 't gewend zien (=het gewoon zijn) (Veurns)
- 't gijt aans as aans (=het gaat niet zo als als we gewoon zijn) (Westerkwartiers)
- 't is met gien pen te beschriev'm (=dit is gewoon niet te begrijpen!) (Westerkwartiers)
- aut ze daoglëkse bedoeneng (=uit zijn gewoon ritme) (Bilzers)
- aut zën gewoon bedoening gëraoke (=van de wijs geraken) (Munsterbilzen - Minsters)
- Boem is ho en plons is water ! (=gewoon uitproberen, je ziet wel hoe het afloopt.) (Utrechts)
- da sal zè gat foaren (=dat is hij niet gewoon) (Sint-Niklaas)
- da zal a gat voare (=zoiets ben jij niet gewoon) (Antwerps)
- Da ziede (gae) van 'ier (=Dat kun je op je vingers natellen (ook: dat doe ik gewoon niet)) (Wichels)
- dae bekiek ich nimei (=die is gewoon lucht voor mij) (Munsterbilzen - Minsters)
- daor kunde gij gewoon mee praote ennun potje bier mee drienke (=helemaal niet vreemd hoewel van ver komend) (Oudenbosch)
- dat zuugt gewoon uut zien duum (=dat is puur zijn fantasie) (Westerkwartiers)
- de goit verzette
Kan ook gewoon in huis op de wc. (=urineren (buiten)) (Westfries)
- de moksët ook trum (=je vraagt gewoon om miserie) (Munsterbilzen - Minsters)
- de naas nao, dan kump de vot vanzelf (=loop maar gewoon vooruit) (Steins)
- De stómste boere hebbe de diekste petatte (=gewoon een kwestie van geluk.) (Veldens)
- doar moete gewôôn wè mee oan dabbere (=iemand aanhoren die je niet serieus neemt) (Kaatsheuvels)
- doë gewènste rap aon (=daar raak je snel aan gewoon) (Munsterbilzen - Minsters)
- doe mor geweune (=doe maar gewoon) (Oudenhoofs)
- doe ne keeë geweune (=doe eens gewoon) (Waregems)
- ê ge keu moar ziuë gemakkelijk zijn (=gewoon omdat het praktisch is) (Kaprijks)
- e stroeëtkestsje; e febrikswijf (=een gewoon meisje) (Bilzers)
- Flink end hout foar de doar
Of aars, gewoon grootte tiete. (=Flinke borsten) (Westfries)
- gae motj uch neet te völ meine (=doe maar gewoon) (Weerts)
- ge doedoeweige voort (=je moet gewoon volhouden) (Oudenbosch)
- gewoon best (=heel erg leuk) (Benschops)
- groag de voet'n onner eig'n toavel (=het liefst gewoon thuis zijn) (Westerkwartiers)
- hij is d'r as kiend an huus (=hij hoort er gewoon bij) (Westerkwartiers)
- Hij kost het ni oarten (=Hij kon het niet gewoon worden) (Bevers)
- hij wiet van gien toet'n of bloaz'n (=hij is gewoon heel dom) (Westerkwartiers)
- ich aet ook mér braud (=ik ben ook maar een gewoon mens) (Munsterbilzen - Minsters)
- ich bön ein gewuuen maedje (=ik ben een gewoon meisje) (Limburgs)
- ich waach nog get mèt daud-goën want dat ès zoe dieër : het kos tich ze laeve! (=doodgaan is zo duur, het kost je gewoon je leven) (Munsterbilzen - Minsters)
- ich wieên nie naot, ich loop onder de raenger doeër, of liever noch ter têsse doeër (=regendruppels deren me niet, ik loop er gewoon onder door, of beter nog, tussen door) (Munsterbilzen - Minsters)
- ich zien dich nog nie boemmele (hange) (ston) (=ik ga gewoon langs u door) (Bilzers)
- iets gewend zin (=iets gewoon zijn) (Sint-Niklaas)
- Ik blèèf hier gewôôn zitte want ik heb tèèd zat (=Ik blijf hier gewoon zitten want ik heb tijd genoeg) (Kaatsheuvels)
- kluëten o' vègen en vatj werren (=zich iets niet aantrekken, gewoon verder doen, `kloten aan vegen en vet worden`) (Meers)
- praote gij mar gewôôn, das plat zat (=Praat maar gewoon Nederlands) (Bredaas)
- Staektj eur veut neet wieter eweg as ' t laake reiktj (=gewoon doen) (Weerts)
- tër ën hendsjë van voert hëbbë (=gewoon zijn te doen) (Munsterbilzen - Minsters)
- tis vandaog gewoon werkedag (=we zijn vandaag niet vrij) (Oudenbosch)
- vae goenge gewoon èn ooze blaute zwümme én de dobbelsberg waajers, bau de Ford nau lik (=geregeld gingen we naakt pootje baden in de Dobbelsberg vijvers, op de plaats waar de Fordfabrieken nu staan) (Munsterbilzen - Minsters)
- Van wiên dreenke, dao kriêge erm minse luus van (=Doe maar gewoon) (Weerts)
- ver doen mè waaj ze het èn Mestrich doen : lotte valle (=gewoon doorgaan als het regent) (Munsterbilzen - Minsters)
- wae mét viër spiëlt, zal dër vïër vergon (=mensen die hun vingers branden, kunnen gewoon niet met vuur omgaan) (Bilzers)
- Witte wa gullie et hendigste kant doewn? Gewon aalt plat blieve praote, ok al bende nie in brabant. Da gift ammal niks nie (=Weet je wat jullie het beste kunnen doen? gewoon altijd plat blijven praten, ook al ben je niet in brabant. Dat geeft allemaal niks) (Liessents)
- ze mag meeloîpn mè dn oîp (=ze is gewoon) (Kortemarks)
- zene gewaune gank gon (=gewoon voortdoen) (Munsterbilzen - Minsters)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
