289 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ere`
- een koperen bruiloft (=een 12½-jarig huwelijk)
- een oortje in vieren zouden bijten (=erg gierig zijn)
- een papieren zoldertje (=een dunne ijskorst)
- een put maken om een andere te vullen (=met de ene lening de vorige afbetalen)
- een sigaar uit eigen doos presenteren (=iemand iets aanbieden dat in feite door de ontvanger zelf is betaald)
- een tafeltje welbereid. (=een plek met veel en goed eten)
- een tere snaar aanroeren (=spreken over iets waar men beter niet over had gesproken)
- een van de vijf is uit kuieren (=hij is niet goed wijs)
- een vogel kent men aan zijn veren (=het uitwendige zegt ook iets over de aard, het karakter)
- een wolf in schaapskleren (=een gevaarlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- een zilveren dak op het huis hebben (=wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld)
- eerst oompje en dan oompjes kinderen (=eerst ik, daarna de anderen)
- eet geen paaseieren op goede vrijdag (=alles op zijn tijd, het feest niet te vroeg vieren)
- eieren voor je geld kiezen (=met minder genoegen nemen dan men eerder wilde)
- er de gek mee scheren (=iets of iemand bespotten)
- er op hameren (=iets voortdurend benadrukken)
- ere wie ere toekomt (=iemand die de eer verdient moet die ook krijgen)
- eruit zien als de dood van ieperen (=er bijzonder slecht uitzien)
- fiat justitia et pereat mundus (=het recht moet zegevieren ook al vergaat de wereld) (Latijn)
- geen vin verroeren (=heel stil zonder beweging zijn)
- geen zuivere koffie (=er is iets niet in orde)
- gehoor weigeren (=niet ingaan op)
- geloof nooit iemand die in de ene hand water en de andere hand vuur draagt (=wees niet lichtgelovig, niet iedereen is het vertrouwen waard)
- gereed geld dingt scherp. (=als je meteen betaalt gaat de verkoop sneller)
- goed boeren / goed geboerd hebben (=succesvol geweest zijn, vooral financieel)
- goed en bloed voor iets offeren (=ergens alles voor over hebben (goed=bezittingen, bloed=het leven))
- goed gereedschap hangt onder een afdak. (=ik ben wel te dik maar mijn ‘gereedschap` (de penis) werkt nog goed.)
- goed gereedschap is het halve werk (=door de juiste hulpmiddelen te gebruiken wordt het karwei snel geklaard)
- goed je mondje kunnen roeren (=er goed voor zorgen dat je mening wordt gehoord)
- goede papieren hebben (=de goede eigenschappen hebben (voor een baan))
- goederen in de dode hand (=goederen die niet vererven)
- gouden appels op zilveren schalen (=iets is erg prachtig/goed/verstandig (verwoord))
- had je me gisteren gehuurd dan was ik vandaag je knecht geweest (=je moet zo niet commanderen - dat doe ik gewoon niet!)
- herenzonden boerenleed. (=de gewone mensen boeten voor de fouten van de mensen met macht)
- het achtste wereldwonder (=een ongelooflijk prachtig iets)
- het bloed stolt hem in de aderen (=hij verstijft van schrik)
- het ene gat met het andere stoppen (=het slecht beheren van geld door met de ene schuld de andere af te lossen)
- het ene ongeluk kan niet op het andere wachten. (=ongeluk komt zelden alleen)
- het ene oor in en het andere weer uit. (=wel horen maar niet luisteren)
- het ene oor in, het andere weer uit (=het wel horen en meteen weer vergeten)
- het ene woord brengt het andere voort. (=een negatieve opmerking kan leiden tot negatieve woorden over en weer)
- het ene woord haalt het andere uit (=als de ene persoon een grote mond opzet, krijgt die dat van de ander terug)
- het geld regeert de wereld (=geld heeft grote invloed)
- het in Keulen horen donderen (=met stomheid geslagen zijn)
- het interesseert me geen drol (=het interesseert me niets)
- het is een pleister op een zere wonde (=het is bedoeld om het leed wat te verzachten)
- het is galgen of burgemeesteren. (=het is goed of fout, er is geen tussenweg)
- het is niet iedereen gegeven ajuin met droge ogen te schillen (=niet iedereen doet het onaangename met de glimlach)
- het kan verkeren (=het kan veranderen, de dingen blijven niet zoals ze zijn)
- het klopt als een zwerende vinger (=het past goed; het is logisch; het is volkomen juist; er is niets tegen in te brengen. (Equivalent aan: het sluit als een bus.))
634 betekenissen bevatten `ere`
- alle zeilen bijzetten (=de uiterste best doen om iets toch te bereiken)
- de vrucht der ervaring rijpt niet aan jonge takken (=de verstandigste opmerkingen komen van oudere mensen)
- mundus vult decipi (=de wereld wil bedrogen worden)
- een zondagse steek houdt geen week (=de zondag is geen werkdag maar de dag des Heeren)
- het kind van de rekening (=degene die schade lijdt, terwijl anderen niets hebben)
- dat varkentje zullen we even wassen (=deze opdracht zullen we even uitvoeren)
- het klopt als een bus (=deze uitdrukking is een contaminatie van het sluit als een bus met: het klopt als een zwerende vinger)
- platgetreden paden/wegen (=dingen die anderen al eerder gedaan hebben)
- genadebrood eten (=door anderen onderhouden worden)
- je trekken thuis krijgen (=door anderen op dezelfde manier behandeld worden als je hun behandelde (bv met een streek))
- recht praten wat krom is (=door een ingewikkelde, onjuiste redenering een onzuivere situatie, daad of besluit trachten van een rechtvaardiging te voorzien)
- je uit de markt prijzen (=door eigen toedoen laten anderen diegene links liggen)
- een Babylonische spraakverwarring (=door elkaar spreken zonder naar elkaar te luisteren en elkaar niet verstaan)
- reageren met de voeten (=door ergens weg te gaan, weg te blijven of niet meer terug te keren, aangeven dat men niet tevreden is)
- gierigheid is de wortel van alle kwaad (=door gierigheid ontstaan er veel problemen en is er veel ellende in de wereld)
- een proefballonnetje oplaten (=door het doen van een uitspraak de mening van anderen peilen)
- met vallen en opstaan (leren) (=door mislukkingen leren)
- oefening baart kunst (=door veel te oefenen verbeteren de prestaties)
- de gestage drup holt de steen (uit) (=door vol te houden wordt uiteindelijk wel het doel bereikt)
- voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast (=door voorzichtig te zijn, gaan tere zaken langer mee)
- men vangt meer vliegen met honing/stroop dan met azijn (=door vriendelijk te zijn bereik je meer bij iemand dan met lelijke woorden)
- zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen (=door zuinig en ijverig te zijn, kan men veel bereiken)
- doorgaan tot het gaatje (=doorzetten tot het einde is bereikt)
- de knoop doorhakken (=een beslissing forceren. (Afgeleid van het verhaal van de Gordiaanse knoop))
- voor paal/schut staan (=een blunder begaan voor de ogen van anderen (en schamen))
- een doos van Pandora zijn (=een bron van problemen, ellende, ziekte en misère zijn)
- een verborgen agenda hebben (=een doel hebben dat voor de anderen verborgen gehouden wordt, bijvoorbeeld in een samenwerkingsverband)
- de sleutel op de doodskist leggen (=een erfenis weigeren)
- op stoom komen (=een goed tempo bereiken)
- in een goed blaadje proberen te komen (=een goede reputatie proberen te verkrijgen)
- een krop opzetten (=een hoge borst opzetten - een fiere houding aannemen)
- een vogel voor de kat (=een hulpeloos slachtoffer, dat niet meer gered kan worden)
- er een gooi naar doen (=een kans wagen of iets proberen te raden)
- een veeg uit de pan krijgen (=een klap incasseren / op zijn donder krijgen / een standje krijgen)
- een loodje in het zakje doen (=een kleine bijdrage leveren)
- een duit in het zakje doen (=een kleine bijdrage leveren. (Historisch: de kleinst mogelijke gave in het collectezakje van de kerk).)
- een taling uitzenden om een eendvogel te vangen (=een kleinigheid opofferen om iets belangrijks terug te krijgen)
- de teugels laten vieren (=een minder streng beleid voeren)
- op de koop toe nemen (=een onbedoeld gevolg accepteren)
- een speldje bij iets steken (=een onderwerp niet verder uitdiepen, van gespreksonderwerp veranderen)
- aan de rem trekken (=een ontwikkeling proberen tegen te houden/ waarschuwen dat iets niet goed gaat)
- iemand het voordeel van de twijfel gunnen (=een onzekere factor voor hem zo gunstig mogelijk laten meetellen)
- een krakende wagen (=een onzekere zaak - iemand met een zwakke gezondheid)
- een oude bok lust nog wel een jong/groen blaadje (=een oude man is nog wel seksueel geïnteresseerd in een jong meisje)
- schrijven en wrijven (=een pennenstrijd voeren)
- een ijzer in het vuur hebben (=een plan hebben dat nog onbekend is voor de buitenwereld)
- de aardappelen afgieten (=een plasje doen door heren)
- de vierschaar spannen. (=een rechtzitting houden. (vierschaar = middeleeuws gerechtelijk bestuur))
- een sprong in het diepe wagen (=een risico nemen en iets nieuws proberen.)
- doekje voor het bloeden (=een schrale troost, of een ontoereikende, slechts symbolische maatregel)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
