10 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `volgen`
- als er één schaap over de dam is, volgen er meer (=als één persoon iets nieuws geprobeerd heeft, durven anderen ook wel)
- goed voorbeeld doet goed volgen (=als je zelf op de goede manier handelt, nemen anderen dat vanzelf over)
- goed voorgaan doet goed volgen (=als je zelf op de goede manier handelt, nemen anderen dat vanzelf over)
- kleine oorzaken, grote gevolgen (=kleine dingen kunnen grote gevolgen hebben)
- niet volgens Lucas. (=niet controleren of iets wel klopt)
- op de voet volgen (=stap voor stap volgen)
- volgens Bartjens (=de allereenvoudigste rekenstof (als referentie aan onderwijzer Willem Bartjens die een bekend rekenboekje schreef))
- volgens de regels der kunst (=zoals het hoort)
- volgens het boekje (=overeenkomstig de theorie of overeenkomstig de voorschriften)
- wie naar zijn moeder en vader niet hoort moet het kalfsvel volgen (=wie niet naar zijn ouders luistert, moet soldaat worden)
52 betekenissen bevatten `volgen`
- als de herder dwaalt dolen de schapen (=als de leider het verkeerd doet weten de mensen die hem volgen niet wat ze doen moeten)
- wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten (=als je iets doms doet, moet je de gevolgen dragen (liefst zonder klagen))
- je woorden worden weer thuisgebracht. (=als je iets negatiefs zegt kan dat leiden tot negatieve gevolgen voor jezelf)
- wie vuur eet schijt vonken (=als men iets gevaarlijks onderneemt krijgt men nare gevolgen)
- in de tredmolen lopen (=de dagelijkse sleur volgen - zich onderwerpen)
- voor iets moeten bloeden (=de gevolgen moeten dragen)
- zo heer zo knecht (=de knechten volgen het voorbeeld van de bazen)
- de draad kwijt zijn (=de loop van het verhaal niet meer kunnen volgen)
- de bijl ligt al aan de wortel (=de straf zal spoedig volgen)
- bezint eer ge begint (=denk goed na over de gevolgen voordat je actie onderneemt)
- één uur van onbedachtzaamheid, kan maken dat men jaren schreit (=één moment van onvoorzichtigheid kan verschrikkelijke gevolgen hebben)
- een ongeluk komt te paard en gaat te voet (=een ongeluk is snel gebeurd, maar de gevolgen slepen lang aan)
- wie plast tegen de kerk, gaat gevaarlijk te werk (=een wandaad met verstrekkende gevolgen)
- als het water zakt, kraakt het ijs (=elke oorzaak heeft gevolgen)
- jezelf tegenkomen (=geconfronteerd worden met de gevolgen van je eigen acties.)
- in de piepzak zitten (=geen oplossing weten, Bang zijn voor de gevolgen)
- boontje komt om zijn loontje (=hij krijgt wat hij verdient, de gevolgen zal iemand altijd wel een keer moeten gaan dragen)
- iemand achter de broek/veren/vodden zitten (=iemand aansporen/opjagen / nauwlettend volgen)
- een kind van zijn tijd (=iemand die leeft volgens de in zijn tijd heersende opvattingen)
- iemand in zijn kielwater zeilen (=iemand op de hielen volgen)
- iemands voetstappen drukken (=iemands voorbeeld volgen of hetzelfde beroep gaan doen)
- iets mannetje voor mannetje doen (=iets strikt volgens plan uitvoeren)
- van Lillo komen (=je dom houden. volgens de overlevering vindt dit gezegde zijn oorsprong in het (ontkennende) gedrag van de inwoners van Fort Lillo na een aan hen toegeschreven roofoverval op een boerderij te Waarde in 1579)
- varen waar de grote mast vaart (=klakkeloos de baas volgen)
- kleine oorzaken, grote gevolgen (=kleine dingen kunnen grote gevolgen hebben)
- de huik naar de wind hangen (=meeheulen - altijd andermans standpunt volgen)
- wie tapt die moet boren (=men moet de gevolgen van zijn handelen dragen)
- niet verder zien/kijken dan je neus lang is (=niet goed nadenken wat de gevolgen van iets zijn)
- met kunst- en vliegwerk (=niet volgens de normale gang van zaken)
- zuinigheid die de wijsheid bedriegt (=op kleine dingen bezuinigen kan grotere gevolgen hebben)
- bederf geen pannenkoek om een ei (=op kleine dingen bezuinigen kan grotere gevolgen hebben)
- hij geeft niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmen (=overal voordeel uit halen, ongeacht gevolgen voor anderen)
- eerst komt het eten dan de moraal. (=overleven is belangrijker dan het volgen van regels.)
- de regels met voeten treden (=overtreden, voorschriften niet opvolgen / onbehouwen te werk gaan)
- op de voet volgen (=stap voor stap volgen)
- de mantel naar de wind hangen (=steeds de opinie van de anderen volgen)
- strak houden (=streng opvolgen - weinig toelaten)
- een haastige hond werpt blinde jongen. (=te snel of impulsief handelen heeft slechte gevolgen)
- veel koks bederven/verzouten de brij (=te veel verschillende raad volgen kan schadelijk zijn)
- voor galg en rad opgroeien (=vanaf de jeugd een levenspad volgen dat later waarschijnlijk naar criminaliteit leidt)
- testantibus actis (=volgens de akten)
- de jure et de facto (=volgens het recht en de feiten)
- ex cathedra (=volgens uitspraak van het hoogste gezag (meestal de paus))
- je lijn vasthouden (=voortgaan volgens de vanaf het begin gehanteerde aanpak)
- wie zijn gat brandt, moet op de blaren zitten (=wie een risico neemt, moet de gevolgen dragen)
- het eerste gewin is kattengespin (=wie het eerste spelletje wint, verliest soms alle volgende spelletjes)
- wie wind zaait zal storm oogsten (=wie kwaad doet, zal er uiteindelijk zelf de gevolgen van dragen)
- wie niet horen wil, moet voelen (=wie niet luistert naar wijze raad, of wie ongehoorzaam is, zal de gevolgen wel aan den lijve ondervinden)
- wie `s nachts gaat vissen moet overdag zijn netten drogen (=wie te veel heeft gedronken is de volgende dag niets waard)
- een Pyrrhusoverwinning behalen (=winnen wat zoveel heeft gekost dat je de volgende ronde niet meer aan kan)
20 dialectgezegden bevatten `volgen`
- 't roer omgooi'n (=een andere koers gaan volgen) (Westerkwartiers)
- achterkomn voer olf geld (=moeite hebben om te volgen) (Kortemarks)
- aon iemëd zën slip goên hange (=iemand volgen tot in het uiterste) (Munsterbilzen - Minsters)
- As 't er iën'n in 't Schelde springt moe d'r nie achter springen (=Je hoeft anderen niet na te apen - niet in alles te volgen) (Wichels)
- as één schoap over de dam is, volg'n d'r meer (=als één begint volgen er spoedig velen) (Westerkwartiers)
- die giet en leer; n (=voortgezet onderwijs volgen) (Drents)
- dik over dun luëpen (=dwars door de velden zonder paden te volgen of zonder iets te ontzien recht op zijn doel afgaan) (Meers)
- èn de faar hage (=nauwlettend volgen) (Munsterbilzen - Minsters)
- Eune keer dit, Anderu keer dat, ik weet ut mut jou ook niet hoar... (=De ene keer zeg je dit, de andere keer dat. je bent niet te volgen) (Utrechts)
- ge moed ommerêën (=je moet de omweg volgen) (Kaprijks)
- hij zit in 't achtergat (=hij kan niet volgen) (Vels)
- iemës op zën slip zitte (=iemand van dichtbij volgen aan iemand kleven) (Munsterbilzen - Minsters)
- je komt achtre voer olf geld (=hij kan niet volgen) (Kortemarks)
- kzy dn droad kwyt (=ik kan niet meer volgen) (Lichtervelds)
- mee iemand meevoeizjen (=iemands stelling volgen (samenspannen) ) (Waregems)
- noar 'n aaners piep'n daanz'n (=andermans wil volgen) (Westerkwartiers)
- noë iemed zen pijpe daase (=iemand gedwongen volgen) (Munsterbilzen - Minsters)
- speur'n / ik kan oe zo speur'n met die modderpoot'n (=volgen (dankzij spoor) / dankzij jouw modderschoenen kan ik je volgen.) (Epers)
- tès wir kontëkërmës (=er gaan weer kletsen volgen) (Munsterbilzen - Minsters)
- wiëte wie laot ët ès (=weten wat je misdaan hebt en dat een geode straf gaat volgen) (Munsterbilzen - Minsters)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
