Eén spreekwoord bevat `terwijl`
- verkopen terwijl hij erbij staat (=te slim af zijn)
17 betekenissen bevatten `terwijl`
- het gelag betalen (=alle kosten moeten betalen terwijl ook anderen er schuld aan hebben)
- het kind van de rekening (=degene die schade lijdt, terwijl anderen niets hebben)
- je doet de boter in de pan, maar bakt er niks van (=denken dat je iets begrijpt, terwijl je dat niet doet)
- de tijd vliet snel gebruik hem wel (=doe wat je moet doen, terwijl je nog kan)
- de pot verwijt de ketel dat die zwart ziet (=een ander aanwijzen als schuldige, terwijl die zelf hetzelfde gedaan heeft)
- doorgestoken kaart (=er is heel duidelijk iets mis! Hier is getracht om iemand te laten geloven dat er bij toeval iets gebeurt, terwijl het in feite van tevoren gearrangeerd is)
- schitteren door afwezigheid (=ergens niet aanwezig zijn, terwijl je komst wel verwacht werd)
- achter de schermen blijven (=geen bekendheid ergens mee willen krijgen terwijl diegene het wel bedacht heeft)
- het is kermis in de hel (=het regent terwijl de zon schijnt)
- iemand met open ogen bedriegen (=iemand bedriegen terwijl hij erbij staat)
- grote pronker, kale jonker. (=je voordoen als een rijk man terwijl je arm bent)
- grote pracht, weinig macht. (=je voordoen als een rijk man terwijl je arm bent)
- schenking met de warme hand (=schenken terwijl men nog leeft (erfenissen))
- een geluk bij een ongeluk (=terwijl iets mis gaat, gaat iets anders goed)
- met andermans kalf ploegen (=terwijl je de hulp van een ander gebruikt, doen alsof je het zelf alleen gedaan hebt)
- aan dovemans deur kloppen (=vragen terwijl men geen gunstig antwoord hoeft te verwachten)
- zuivel op zuivel is voer voor de duivel (=werd gezegd als je te veel zuivel at terwijl het schaars was)
26 dialectgezegden bevatten `terwijl`
- 'T es kermesse in d'helle (=het regent terwijl de zon schijnt) (Oudenaards)
- 't Es kirmess' in d' elle (=Het regent terwijl de zon schijnt) (Evergems)
- 't is kermis in del (=Het regent terwijl de zon schijnt) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- 't Is kerremus in dur hel/ De Engeltjies piese weer naar beneê (=Als het regent terwijl de zon schijnt) (Utrechts)
- ás je t over de duvel heb trep ie m op z'n steert (=hé daar komt die / zij / hij aan . (vanuit het niets, terwijl er over gesproken werd. )) (Utrechts)
- asset watter zak begint et ijs te kraoke (=als iemand een scheet laat terwijl hij / zij plast) (Munsterbilzen - Minsters)
- Bij Zjang van Merie en zoën Fons kochte vür ooze roje Flandria brommer, dae goeng wol 90 per oer.Jang doeg de viloos mèr Fons sliëtelde giën on brommers, totter zelfs brommercrosse ènrichde aater de joengessjoël (nau Kapelhof) (=Bij Jacqmaer kocht de jeugd de snelle rode Flandria bromfiets. terwijl Jan de fietsenklaten hielp, Marie de benzinepomp, was Fons bezeten van motoren, hetgeen ontaardden in brommercrossen in de kloosterbeemden, het huidige Kapelhof) (Munsterbilzen - Minsters)
- binst da 'kik (=terwijl ik) (Wichels)
- daaj bezeek tich bau ste bij stees (=die bedot je terwijl je erbij staat) (Munsterbilzen - Minsters)
- dich zits op zen lui petatte en ich zit haaj mèr te vrietele (=jij zit op je luie K terwijl ik me dood werk) (Munsterbilzen - Minsters)
- die groeit teeg'n de verdrukk'n ien (=als het iemand goed gaat terwijl het elders slechter gaat) (Westerkwartiers)
- dingelkes pissen out den heemel, kerremesse in delle (=zon schijn terwijl het regent) (Giesbaargs)
- Jóngk blieve kóns te lieëre óngertösse des te aojer weurs! (=Jong blijven kan je leren terwijl je ouder wordt!) (Kinroois)
- kèrremis in d'èlle, as de zunne skèintj terwijl dat 't rèigert (=kermis in de hel: als de zon schijnt en het regent, gezegde bij onstabiel weer) (Meers)
- mee beuter ' n suker kunne kallesiestjien nog lekker moaken (=bij dik beleggen of iets 'extra' toevoegen terwijl het niet echt nodig is) (Zeeuws)
- ol je klaps zyn mestdagen (=terwijl je babbelt ligt het werk stil) (Veurns)
- ouch good, zag de pater, d’r toen kraeg braodworst (=blij zijn met wat je krijgt ook als het wat tegenvalt. pastoor kreeg vaak de eerste proef: een lekker stuk karbonade, terwijl de lageren in rang (paters) het met kwalitatief minder goed vlees moesten doen)) (Heitsers)
- sit op peerd en zuikt er naor (=zoeken naar iets terwijl het voor je neus ligt) (Gronings)
- t'es kirmesse in d'elle (=Een regenbui terwijl de zon schijnt) (Oosteekloos)
- t'is keirmes' in d' aale (=wanneer de zon schijnt terwijl het tegelijk regent) (Lokers)
- tis kerremus in dhel (=wanneer de zon schijnt terwijl het regent) (Bornems)
- ummekes (=op een sympathieke manier 'hij' zeggen terwijl de persoon erbij staat) (tervurens)
- wat vligten tijd tog snel, zaagte boer, en hae goejde zen zakherlauzje noë de kop van zen vroo (=bij oppensioenstelling krijg je een horloge van de collegas, terwijl de tijd nu helemaal niet meer van belang is) (Bilzers)
- Z'es wei een laat ont smiëre (=Ze is weeral aan't lameren (bv in de winkel terwijl je geen tijd hebt om te luisteren)) (leuvens)
- Zunne schient en t regent, d heksen binnen aan t pankouk bakken. (=Als de zon schijnt terwijl het regent, gek ogenblik) (Oldambsters)
- zwenstagerenekekt (=terwijl je er naar kijkt) (Antwerps)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
