31 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `raad`
- aan een zijden draadje hangen (=de kansen zijn nog niet verkeken, maar het scheelt erg weinig)
- allemans raad is allemans zot. (=volg niet blindelings het advies van iedereen)
- angst is een slechte raadgever (=laat je niet leiden door angst. / Emoties zijn gevaarlijk)
- beter thuis rapen eten dan elders gebraad. (=thuis is het altijd nog het beste.)
- de draad kwijt zijn (=de loop van het verhaal niet meer kunnen volgen)
- de draad oppakken (=doorgaan van de plaats waar je was gestopt)
- de draad van Ariadne (=middel om klaarheid te scheppen in een ingewikkeld iets)
- de haring braadt hier niet (=het gaat niet zoals het zou moeten)
- de nacht brengt raad. (=ergens een nachtje over slapen leidt tot betere beslissingen of oplossingen)
- de nacht is een goede raadsman. (=een nachtje slapen is goed bij het nemen van beslissingen)
- de rode draad (in een verhaal of betoog) (=het centrale thema, hetgeen waar steeds weer op wordt teruggegrepen)
- die haring braadt niet (=dat (meestal geniepige) plannetje schijnt niet te lukken)
- een raadsheer met een p (=raadsheer met p is praatsheer, men heeft er niet veel aan)
- elke dag een draadje is een hemdsmouw in een jaar (=als je iedere dag een beetje doet komt het karwei uiteindelijk klaar)
- er mee voor de draad komen (=zeggen wat de precieze bedoeling is)
- geen droge draad aan het lijf hebben (=totaal nat geregend zijn (soms ook : door en door bezweet))
- geen haring zo mager of men braadt er vet uit. (=zelfs uit iets kleins of ogenschijnlijk onbelangrijks valt wel iets waardevols te halen.)
- goede raad is duur (=bijna te moeilijk om raad te kunnen geven)
- goede raad is goud waard (=met goede aanwijzingen kan je heel veel doen)
- het krieken van de dag/dageraad (=de vroege ochtend)
- iemands levensdraad afsnijden (=doden)
- komt tijd komt raad (=als er genoeg tijd overheen gaat, komt de oplossing vanzelf)
- tegen de draad ingaan (=het er niet er mee eens zijn en er tegen in gaan)
- tijd brengt raad. (=geduldig zijn leidt tot betere beslissingen of oplossingen)
- tot op de draad versleten (=helemaal versleten)
- van de naald tot de draad (=tot in het kleinste detail)
- van naald tot draad (=tot in het kleinste detail)
- voor de draad ermee (=kom tot de kern van het verhaal.)
- voor elke naald een draad hebben (=voor elk probleem een oplossing weten)
- wijze raad Is halve daad. (=met verstandig advies ben je al halverwege om succesvol te zijn)
- zijn haring braadt daar niet (=hij is daar niet welkom)
14 betekenissen bevatten `raad`
- bij de duivel te biecht gaan (=bij de vijand om raad gaan)
- goede raad is duur (=bijna te moeilijk om raad te kunnen geven)
- dat is een haspel in een fles (=dat is een raadsel)
- er de hand in gehad hebben (=eraan meegewerkt hebben, met raad of daad)
- een ei in het nest laten (=iets op voorraad hebben)
- doe wel naar mijn woorden, maar ziet niet naar mijn daden (=ik geef raad waar je je het beste aan kan houden, maar ik doe het zelf niet)
- de duivel op het kussen binden (=met iedereen raad weten)
- een roepende in de woestijn zijn (=niemand die naar je wil luisteren (bij raad/waarschuwingen))
- een raadsheer met een p (=raadsheer met p is praatsheer, men heeft er niet veel aan)
- van de bok op de ezel gaan (=snel van onderwerp wisselen zonder rode draad)
- van de hak op de tak springen (=steeds weer van onderwerp wisselen en geen duidelijke rode draad in een verhaal hebben)
- veel koks bederven/verzouten de brij (=te veel verschillende raad volgen kan schadelijk zijn)
- wie niet horen wil, moet voelen (=wie niet luistert naar wijze raad, of wie ongehoorzaam is, zal de gevolgen wel aan den lijve ondervinden)
- als een kip zonder kop (=zonder beraad, onbesuisd)
36 dialectgezegden bevatten `raad`
- 't es verloorn ezeid (=niet vatbaar voor goede raad) (Waregems)
- 't Reegent d'r ip lik ip een oande: hij / zij is ongevoelig voor berisping, kritiek, vermaning of goede raad (='t Regent erop gelijk op een eend) (Klemskerks)
- (g)rad ne kieër (=raad eens) (Wichels)
- as ge me oe ermoei geen road wit, ben de nie werd de ge ze het (=als je met je armoede geen raad weet ben je niet waard dat je ze hebt) (Heezers)
- as ik oe raoje maag (=als ik je een goede raad mag geven) (Tilburgs)
- dae löptj mèt de zeel ónger de erm (=hij weet zich geen raad meer) (Heitsers)
- dae wètj zich gein geleid (=weet zich geen raad) (Heitsers)
- de maus twei kër roje wae ich onderwaege nog ès gezien höb (=raad eens wie ik daarstraks nog ben tegengekome) (Munsterbilzen - Minsters)
- dn tied zalt uutwyzn (=tijd brengt raad) (Kortemarks)
- geine muuw aan te passe (=geen raad weten) (Opglabbeeks)
- gieëne blijf weedn (=geen raad weten) (Kaprijks)
- gienen blijf weten (=geen raad weten met iets) (Gents)
- goeje raot waar dûur (=goede raad was duur) (Tilburgs)
- goeje roeëd èende wènd slon (=goede raad is weggegooid) (Munsterbilzen - Minsters)
- goejë rwojd ès duur (=goede raad is duur) (Millers)
- groa ne kieër (=raad eens) (Wichels)
- grotj ès (=raad eens) (Meers)
- hij zit met de hand'n ien 't hoar (=hij weet zich geen raad) (Westerkwartiers)
- ich heir dich al koeëme (=ik raad je ( bij)bedoelingen al) (Munsterbilzen - Minsters)
- ik ontroad dij dat (=ik raad jou dat niet aan) (Westerkwartiers)
- jis bezeetn van ool de gloejnde duuvels (=hij weet met zichzelf geen raad) (Kortemarks)
- jis van dn duuvle bezeetn (=hij weet met zichzelf geen raad) (Lichtervelds)
- komt tied komt road (=komt tijd komt raad) (Westerkwartiers)
- me zittn strop (=we weten geen raad meer) (Waregems)
- nen aan oap moete geen toten leren trekken (=ge moet een oudere, meer ervaren man geen raad geven) (Sint-Niklaas)
- nen aawen oap moette gin smoele liëre trekke (=je moet geen raad geven aan een ouder meer ervaren iemand) (Antwerps)
- on de mier oplope (=geen raad meer waten) (Munsterbilzen - Minsters)
- pakt ui poepe! (=ik sla je raad vierkant af) (Waregems)
- preakebone (=iemand die ongevraagd raad geeft) (Twents)
- Raod eens waet Een koe Schyt meer als un ka(a)t (a wordt vaak langer aangehouden in het Utrechts) (=raad eens wat) (Utrechts)
- tende ze Latien zien (=ten einde raad zijn) (Veurns)
- van waat hout piele make (=geen raad meer weten) (Heels)
- wat noe gezónge? (=als men geen raad meer weet) (Steins)
- we goan etwie moetn tgat uplichtn (=we zullen iemand raad vragen) (Lichtervelds)
- zën eege nie konne laaje (=met zichzelf geen raad weten) (Munsterbilzen - Minsters)
- zis bezeetn van ool de gloejnde duuvels (=zij weet met zichzelf geen raad) (Lichtervelds)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
