17 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `in je`
- een kronkel in je hersens hebben (=vreemde gedachtes hebben)
- een stuk in je kraag drinken (=dronken worden)
- een vreemdeling in jeruzalem zijn (=ergens niet bekend zijn met de gang van zaken of zich ergens niet thuis voelen)
- gooi het maar in je pet (=er komt niks van in)
- iemands hete adem in je nek voelen (=merken dat een ander je bijna inhaalt; opgejut of opgejaagd worden)
- iets in je vaandel schrijven. (=een principe waar je je per se aan vast wilt houden)
- ik geloof er in als een jood in jezus Christus (=ik geloof er maar weinig in)
- je in je graf omkeren (=zelfs na zijn dood er nog door geschokt zijn)
- je ogen in je zak hebben (=zelfs het meest opzichtige niet zien)
- kleur in je leven krijgen (=het leven wordt leuker)
- met je hoed in je hand kom je door het ganse land (maar met je pet op je test kom je er ook best) (=met beleefdheid kun je veel bereiken)
- ogen in je achterhoofd hebben (=zeer alert en waakzaam zijn.)
- peper in je achterwerk hebben (=een hoog tempo hebben)
- stevig in je schoenen staan (=erg zeker zijn)
- thuis is in je schuur (=dit wordt gezegd als je weinig thuis bent)
- vast in je schoenen staan (=erg zeker zijn)
- water in je kelder hebben (staan) (=een te korte broek aanhebben)
8 betekenissen bevatten `in je`
- een vliegende kraai/vogel vangt/vindt altijd wat (=als je er maar op uit gaat, vind je altijd wel wat in je voordeel)
- jong te paard, oud te voet (=als je in je jeugd erg wordt verwend, krijg je het later erg moeilijk)
- iemand onder de duim houden (=iemand in je macht hebben, iemand de baas zijn)
- aan de bedelstaf raken (=in een situatie terechtkomen waarin je geen geld of bezittingen meer hebt)
- in zijn vuistje lachen (=in jezelf ergens plezier hebben / Op ietwat stiekeme wijze ergens voordeel van hebben)
- wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje (=je kunt nooit boven de stand komen waarin je geboren bent. Arm geboren, zal wel arm blijven)
- je in de kaart laten kijken (=meestal onopzettelijk een ander inzicht geven in je bedoelingen)
- uit je doen zijn (=niet in je normale toestand zijn)
50 dialectgezegden bevatten `in je`
- 'n bloemeke geeft wa fleur in a kaumer (=een bloemetje brengt wat kleur in je kamer) (Meers)
- 'tIs mar dagget wit (=Je bent gewaarschuwd! / Knoop het goed in je oren!) (Ossendrechts)
- 'Tsà nog wès in jen oahen druupe (=Het zal nog wel eens in je ogen druipen) (Zeeuws)
- a patatte kommen oit (=je hebt een gat in je sok) (Opwijks)
- aet nog e bufke (=bijt nog eens in je boterham) (Munsterbilzen - Minsters)
- aj gek word, komt joe in de kop an (=als je gek wordt, gebeurt het in je hoofd) (Klazienaveens)
- as je auwe luijen, as je voar in je moer et wisten (=als je vader en moeder...) (Urkers)
- as je boven ben stuur mij een brieffie/karetje (=in je neus peuteren) (Rotterdams)
- assët èn zëne kop zit, zittët nie èn zën k.... (=wat in je hoofd zit, gaat niet weg voordat het uitgevoerd is) (Munsterbilzen - Minsters)
- assët smok dan èssët bedforve (=als je sterke smaak proeft in je eten, kan het wel eens bedorven zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste moes barste van de liëgës, loepste allang mètte dérm èn zën haan (=als je zou barsten van de leugens, liep je reeds lang rond met je darmen in je armen) (Munsterbilzen - Minsters)
- baeter misgesjoëte dan nie gesjoëte (=beter een gat in je schoen dan een schoen in je gat) (Munsterbilzen - Minsters)
- bezeek tich mèr nie (=doe maar niet in je broek !) (Munsterbilzen - Minsters)
- blijf èn zën koej (=blijf in je kot) (Munsterbilzen - Minsters)
- bringste men sloeffe mèt aste boëve bès (=stop toch eens met in je neus te peuteren) (Munsterbilzen - Minsters)
- brinkste mën sloefe mèt aof aste boeëve bès (=zit niet in je neus te peuteren) (Munsterbilzen - Minsters)
- cinemates (=Een gat in je broekzak) (Heist-op-den-Berg)
- da legd'in au grepe (=dat ligt in je bereik) (Wetters)
- dae ès ziëker bij de brandwaer (=als hij praat vliegt zijn speeksel in je gezicht) (Munsterbilzen - Minsters)
- das tich ook mér geroje (=steek dat maar goed in je hoofd) (Munsterbilzen - Minsters)
- dat kins't ien dien buus steek'n (=dat kun je in je zak steken) (Westerkwartiers)
- de baedelnap en de gêldjbuul hânge gein hôngerd jaor aan dezelfdje duuër (=eens zal het anders gaan in je leven) (Weerts)
- de bès nie goed, mëne man (=je bent niet goed in je hoofd, beste kerel) (Munsterbilzen - Minsters)
- de boter zal gon opsloagen (=als het kietelt in je handpalm.... zegt men...) (Sint-Niklaas)
- de gebakken kiekens gon nie in je moend vliegen (=je moet werken voor de kost) (Veurns)
- de hëbs zën iërappële nog nie autgëaete (=je hebt gaten in je sokken (kousen)) (Munsterbilzen - Minsters)
- de hëbs zën slip nog authange (=je hemd steekt nog niet in je broek) (Munsterbilzen - Minsters)
- de hëbsët vandaog wir nie èn zën krolle (=vandaag ben je toch weer niet in je sas) (Munsterbilzen - Minsters)
- de hël begint bau den hiemel ophült (=als je het mooie niet meer ziet in je leven, dan wordt het een hel) (Munsterbilzen - Minsters)
- de höbs zen ieërappel nog nie aut (geaete) (=jij hebt een gat in je sokken) (Munsterbilzen - Minsters)
- de moestech mür niks én zen taet staeke (=haal je maar niets in je hoofd) (Bilzers)
- de naach beheirt sjelme en lichte vrolaaj (='s nachts behoor je in je bed te zijn) (Bilzers)
- die kinst ien 'e buus steek'n (=die kun je in je zak steken) (Westerkwartiers)
- Doe bis krank in diene kop! (=je bent ziek in je hoofd!) (Limburgs)
- dout in je melis (=stop in je mond) (Rotterdams)
- dow bis zeek in de kop / of dow hes un rij panne los (=Jij bent ziek in je hoofd!) (Sevenums)
- Du has de eapel an 't bleune (=Je hebt gaten in je sokken) (Mechels (NL))
- e vliege in je noge en (=dronken zijn) (Poperings)
- een bloesj in annen otto (=een bluts in je auto) (Meers)
- Een dorre op oe totte (=Een slag in je gezicht) (Maldegems)
- een heis voor je tote (=een klap in je gezicht) (Flakkees)
- Een mot/toek oep a bakkes (=Een slag in je gezicht) (Mechels (BE))
- Een nat zeikie. (=Water in je schoenen.) (Helders)
- een plak op a bakkes (=een slag in je gezicht) (Meers)
- een stuk in je reet hebben (=dronken) (Helders)
- èèrepel in oew sòkke (=gaten in je sokken) (Tilburgs)
- ei un puut in je kele (=schorre stem) (Zeeuws)
- ei zeker in je vinger e snee-en., wan kruuke bloed (=windje) (Zeeuws)
- èste gank mekan zievër (=blijf je nu in je neus peuteren !) (Munsterbilzen - Minsters)
- Estrein waatsj iech diech ein (=Seffens krijg je een klap in je gezicht) (Neerharens)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen