10 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `hek`
- als het hek van de dam is lopen de varkens in het koren (=als er geen toezicht is springen kinderen of ondergeschikten uit de band)
- dat is ook geen heksen (=dat is wel heel gemakkelijk)
- de één mag een paard stelen, de ander mag niet over het hek kijken. (=sommigen mogen alles, anderen mogen niets)
- de wind niet door de hekken laten waaien (=elke gelegenheid te baat nemen)
- dwazen en gekken schrijven hun namen op deuren en hekken (=dwazen doen gekke dingen)
- er staat een beer aan het hek te rammelen. (=naar het toilet moeten)
- het hek is van de dam (=iedereen doet maar wat die wil zonder grenzen)
- iemand over de hekel halen (=allerlei slechte dingen vertellen over iemand)
- je kan beter naar de bakker dan naar de apotheker gaan. (=eten is gezond, de apotheker bezoek je als je ziek bent.)
- niet kunnen heksen (=het niet zo snel afkunnen - er meer tijd voor nodig hebben)
13 betekenissen bevatten `hek`
- het land aan iets hebben (=aan iets een hekel hebben)
- de mier aan iets/iemand hebben (=een erge hekel hebben)
- iemand niet kunnen luchten of zien (=een hekel aan iemand hebben)
- een tang van een wijf. / Een oude tang (=een heks, feeks. / Een oude lastige vrouw)
- de smoor in hebben (=er een geweldige hekel aan hebben)
- balen als een stier (=er een gloeiende hekel aan hebben)
- de pest aan iets (gezien) hebben (=er een hekel aan hebben)
- er een broertje aan dood hebben (=er een hekel aan hebben)
- er het land aan hebben (=er een hekel aan hebben)
- het zuur hebben (=er een hekel aan hebben)
- iemand wel kunnen villen (=erg kwaad zijn op iemand / Een erge hekel hebben aan iemand)
- je kan beter naar de bakker dan naar de apotheker gaan. (=eten is gezond, de apotheker bezoek je als je ziek bent.)
- schoon genoeg hebben van (=meer dan genoeg hebben van, een hekel hebben aan)
30 dialectgezegden bevatten `hek`
- 't hek is van 'e dam (=nu is alle controle verdwenen) (Westerkwartiers)
- as 't hek oop'm stijt, loop'm de schoap'n overaal (=zonder toezicht wordt het een janboel) (Westerkwartiers)
- As ' n schoap owwer ' n dam is dan steet het hek los (=als een schaap over de dam is dan staat het hek los) (Twents)
- Da bis e a gen hek (=Dan ben je in de aap gelogeerd) (Eys)
- Da hèk nie gère (=Ik wil liever niet dat ik dergelijke gebeurtenissen meemaak in mijn leven) (Bredaas)
- Daar hek ook nog een blauwe maondag mee gelopen (=Daar heb ik ook nog even verkering mee gehad) (Lopiks)
- Dah hek nie duk gedoan (=Dat heb ik zo vaak gedaan.) (Groesbeeks)
- daor hek niks meej te schafte (=daar heb ik niets mee te maken) (Tilburgs)
- Daor hek ok nog mee gestoan! (=Ik heb met hem / haar gezoend) (Lopiks)
- Dat hek eerluk gerole! (=Dat heb ik eerlijk geruild!) (Bollenstreeks)
- De hek al (=Dat heb ik al) (Eindhovense straattaal)
- de hèk sjaere (=De haag snoeien) (Steins)
- De ien mag de koe strelen en de ander mag nie over 't hek kijken. (=Mensen worden verschillend behandeld.) (brabants)
- Die hek al (=Die heb ik al) (Hoogeveens)
- Doch, t breer mer toew angesch kumet peard oe, et. (=Doe het hek dicht voor het paard.) (Nuths)
- Hae geit door ein däöre hèk (=Hij gaat tot het uiterste) (Sittards)
- hek e don (=Heb ik gedaan) (Hierdens)
- hek eigus gemaok. (=Heb ik zelf gemaakt.) (Nijmeegs)
- hek iets van oe aon? (=Wilt u me niet zo aan kijken?) (Bosch)
- hek nie (=Heb ik niet) (Hierdens)
- hek niks mee te stellen (=daar heb ik niks mee te maken) (brabants)
- hek veule don (=Heb ik veel gedaan) (Hierdens)
- hoe komde gij doar nou bij, dè hek hillemoal nie gezeed! (=Hoe kom je daar nu bij, dat heb ik helemaal niet gezegd!) (Kaatsheuvels)
- huije ze dich mar in eng hek jesjpritst dan woar ut vieleich nog enge sjune sjpatseersjtek woede (=was jij maar niet verwekt) (Kerkraads)
- huije ze dich mar in eng hek jesprietst dan woasjte nog ee schun pisputje woeede (=waardeloos iemand) (Kerkraads)
- ich bön aanne hek (=ik ben doodmoe; ik ben op) (Heels)
- keî aan de hêk (=heel erg moe) (Weerts)
- wè hek oe gezeet (=wat heb ik je gezegd) (Ossies)
- ziede wèl, dè hèk aatij al gezeej gehad (=zie je wel, dat heb ik altijd al gezegd.) (Tilburgs)
- Zo gek hek het nog nooit mitemaokt (=Zo gek heb ik het nog nooit meegemaakt) (Hoogeveens)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
