457 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `vo`
- zo lustig zijn als een vogeltje dat koe heet (=buitengewoon loom zijn)
- zo slim als een vos zijn (=heel erg slim zijn)
- zo vol als mut (=eivol)
- zo vrij als een vogeltje in de lucht (=alles kunnen doen en laten wat iemand wil)
- zo zit de vork in de steel (=zo zit de zaak in elkaar.)
- zoals de vos steelt, steelt ook het vosje. (=valse ouders hebben valse kinderen.)
- zuivel op zuivel is voer voor de duivel (=werd gezegd als je te veel zuivel at terwijl het schaars was)
798 betekenissen bevatten `vo`
- gebraden duiven vliegen niemand in de mond (=je krijgt niets zomaar (zonder er enige moeite voor te doen))
- het is beter de bakkers te paard, als de dokters. (=je kunt beter voldoende en gezond eten, dan straks naar de dokter te moeten)
- het zijn niet al ridders die sporen dragen (=je kunt niet alleen aan iemands uiterlijk afleiden of hij ergens geschikt voor is)
- je mening niet onder stoelen of banken steken (=je mening niet verbergen, openlijk voor je standpunten uit durven komen, bij voorbeeld van afkeuring van iets)
- hooi als de zon schijnt (=je moet de gelegenheid gebruiken als die zich voordoet)
- wie maaien wil moet zaaien (=je moet er iets voor doen om iets te verkrijgen)
- wat de mens zaait zal hij maaien (=je moet er iets voor doen, als je wat wil krijgen)
- krom jezelf als je door de wereld wilt komen (=je moet er wat voor over hebben om iets te bereiken)
- bederf geen struif om een ei (=je moet het geheel niet afkeuren voor één gebrek)
- verkoop de huid niet voordat de beer geschoten is (=je moet niet geld uitgeven voordat je het hebt verdiend)
- waar geen vis is, is haring ook vis (=je moet voor alles moeite doen)
- wie zichzelf bewaart, bewaart geen rotte appel (=je moet voorzichtig omgaan met jezelf, want het is niet vervangbaar)
- wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd (=je moet waardering hebben voor het geringe)
- grote pracht, weinig macht. (=je voordoen als een rijk man terwijl je arm bent)
- grote pronker, kale jonker. (=je voordoen als een rijk man terwijl je arm bent)
- wat je van ver haalt is lekker. (=je waardeert dingen extra als je er veel werk voor moet doen)
- het zal je kind maar wezen (=je zal er maar voor op moeten draaien)
- wie kwaad doet, kwaad ontmoet. (=je zult gestraft worden voor slechte daden)
- je op je pik getrapt voelen (=je zwaar vernederd voelen)
- beter één ezel voor de ploeg dan twee paarden op stal. (=kiezen voor zekerheid.)
- strelende katjes halen het vlees uit de pot. (=kijk uit voor overdreven vleierij)
- tel uit je winst (=kijken en doen waar je het meeste voordeel bij hebt, `zie je wel!`)
- de balans opmaken (=kijken hoe iets verlopen is; nagaan of je ergens voordeel of nadeel van hebt gehad)
- gepakt en gezakt (=klaar voor vertrek (met alle koffers ingepakt))
- varen waar de grote mast vaart (=klakkeloos de baas volgen)
- kleine oorzaken, grote gevolgen (=kleine dingen kunnen grote gevolgen hebben)
- kleine vossen bederven de wijngaard (=kleine fouten kunnen zorgen voor grote problemen in het geheel)
- vooruit met de geit (=komaan, we doen voort.)
- een plaat voor je hoofd hebben (=kortzichtig zijn, niet open staan voor de omgeving)
- vissenbloed hebben (=koudbloedig zijn, weinig gevoel hebben, niet gauw koud hebben)
- een koude mei een gouden mei. (=koude in mei is goed voor het land)
- met de witte perdekies naar Velzeke rijden (=krankzinnig worden. In Velzeke bevindt zich een sanatorium; de `witte perdekies` (witte paardjes) verwijzen naar een ziekenwagen, waarmee de geestesgestoorde afgevoerd wordt. Uitdrukking uit het zuiden van Oost-Vlaanderen)
- snotterige veulens worden de gladste paarden. (=kwajongens die nergens voor lijken te deugen, worden vaak flinke mannen)
- lachen is het beste medicijn (=lachen is goed voor je gezondheid.)
- er zijn altijd meer zwijgers dan sprekers (=lang niet iedereen komt altijd voor zijn mening uit)
- ten voeten uit (=letterlijk: de volledige gestalte is afgebeeld; figuurlijk: een getrouwe persoonsbeschrijving)
- wat heb je aan een mooi bord als het leeg is? (=lichamelijke behoeften gaan voor zintuiglijke)
- het gras in de knieën hebben (=lijden aan voorjaarsmoeheid)
- de lijn trekken (=luieren, niet voort werken)
- denkt aleer gij doende zijt en doende denkt dan nog. (Guido Gezelle) (=maak een plan alvorens ergens aan te beginnen, en stel tijdens de activiteit het plan bij indien nodig)
- wat de vrouw graag mag, eet de man elke dag. (=mannen eten wat hun vrouw kookt, ook als het niet hun favoriete gerecht is)
- iets door het oog van de schaar halen (=materiaal van op het werk voor jezelf houden / Jezelf oneerlijk zaken toe-eigenen)
- de huik naar de wind hangen (=meeheulen - altijd andermans standpunt volgen)
- voor het opscheppen hebben (=meer dan genoeg hebben, zonder er iets voor te moeten doen)
- de haring hangt aan zijn eigen kieuwen (=men dient verantwoording te nemen voor de eigen daden)
- de ene bedelaar ziet de andere niet graag voor de deur staan (=men is bang voor concurrentie)
- wie tapt die moet boren (=men moet de gevolgen van zijn handelen dragen)
- je kunt wel alleen eten, maar niet alleen werken. (=men moet goed voor het personeel zijn.)
- de natuur gaat boven de leer (=men volgt eerder zijn karakter dan hetgeen men leert)
- ondank is `s werelds loon (=men wordt zelden bedankt voor een goede daad)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
