1486 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ij`
- een slap jantje zijn (=een sukkel zijn)
- een smulpaap zijn (=van lekker eten houden)
- een snijder heeft maar een darm. (=spotternij van boeren, die veel meer eten dan de kleermaker.)
- een speldje bij iets steken (=een onderwerp niet verder uitdiepen, van gespreksonderwerp veranderen)
- een stille in den lande zijn (=iemand die erg stil en ingetogen is of iemand die zich bijna nooit ergens mee bemoeit)
- een stofje aan een weegschaal zijn (=iets erg onbelangrijks zijn)
- een stuip krijgen van het lachen (=schaterlachen)
- een stuk in zijn kraag hebben (=dronken zijn)
- een tandje bijzetten (=extra inspanning leveren. (de gashendel een tand verschuiven))
- een tang van een wijf. / Een oude tang (=een heks, feeks. / Een oude lastige vrouw)
- een Tantaluskwelling zijn (=iets erg graag willen maar het (net) niet kunnen verkrijgen)
- een uil zijn (=een dwaas zijn, een stomkop zijn)
- een vaantje strijken (=flauw vallen, sterven, het opgeven)
- een van de vijf is uit kuieren (=hij is niet goed wijs)
- een varken heeft wel een krul in zijn staart. (=er is altijd iets om trots op te zijn)
- een veeg uit de pan krijgen (=een klap incasseren / op zijn donder krijgen / een standje krijgen)
- een veer op zijn muts steken (=een compliment geven/krijgen)
- een veer van zijn mond kunnen blazen (=nog niet totaal uitgeput zijn)
- een verdieping op zijn huis zetten (=hypotheek nemen)
- een vliegende kraai/vogel vangt/vindt altijd wat (=als je er maar op uit gaat, vind je altijd wel wat in je voordeel)
- een voet in de stijgbeugel hebben (=uitzicht hebben op bevordering)
- een voetveeg zijn (=iemand zijn die voor minderwaardige klusjes gebruikt wordt)
- een vogel in de auto rijden (=elk geval kan overal mee leven)
- een vogel kent men aan zijn veren (=het uitwendige zegt ook iets over de aard, het karakter)
- een vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken (=mensen veranderen zelden echt)
- een vreemde eend in de bijt (=een vreemd exemplaar in de groep. (Een bijt is een opening in het ijs))
- een vreemde schaats rijden (=zich raar aanstellen)
- een vreemdeling in Jeruzalem zijn (=ergens niet bekend zijn met de gang van zaken of zich ergens niet thuis voelen)
- een vreemdeling in Kanaän zijn (=weinig weten over het besproken onderwerp)
- een vriendelijk gezicht brengt overal licht (=een vrolijk persoon weet vaak meer te bereiken dan een nors persoon)
- een vrolijke frans zijn (=zeer opgewekt en blij zijn zonder zorgen)
- een wassen neus zijn (=niets te betekenen hebben)
- een wet van Meden en Perzen zijn (=een regel waarvan nooit mag worden afgeweken)
- een wig drijven tussen (=een splitsing of misverstand bewerken)
- een wig drijven tussen twee personen (=ervoor zorgen dat ze ruzie krijgen)
- een wigge drijven tussen (=een splitsing of misverstand bewerken)
- een woord op zijn pas is een daalder waard (=spreken op het juiste ogenblik is waardevol)
- een woord op zijn pas is zo goed als geld in de tas (=spreken op het juiste ogenblik is waardevol)
- een zoon van zijn vader zijn (=het karakter van zijn vader hebben)
- een zware pijp roken (=door eigen schuld in moeilijkheden komen)
- eens gezegd, blijft gezegd (=als iemand iets belooft moet die dat ook uitvoeren)
- eerlijk duurt het langst (=een leugen komt op den duur altijd uit, maar de waarheid blijft altijd waar)
- eet geen paaseieren op goede vrijdag (=alles op zijn tijd, het feest niet te vroeg vieren)
- elk hart heeft zijn smart. (=iedereen heeft zijn eigen zorgen om iets)
- elk is een dief in zijn nering (=ieder zoekt zijn voordeel)
- elk meent zijn uil een valk te zijn (=ieder denkt het beste over de eigen prestaties)
- elk waarom heeft zijn daarom (=elke gebeurtenis heeft een oorzaak)
- elk ziet door zijn eigen bril (=ieder ziet het op zijn eigen manier)
- elk zijn meug, zei de boer en hij at paardenkeutels in plaats van vijgen. (=boeren zijn koppige mensen die hun eigen zin doen)
- elkaar bij de neus nemen (=elkaar voor de gek houden)
2098 betekenissen bevatten `ij`
- in de pen klimmen (=een brief gaan schrijven)
- naar de pen grijpen (=een brief schrijven)
- een Uriasbrief (=een brief waarin een verschrikkelijk bericht staat)
- een doos van Pandora zijn (=een bron van problemen, ellende, ziekte en misère zijn)
- een veer op zijn muts steken (=een compliment geven/krijgen)
- een veer op de hoed steken (=een compliment geven/krijgen)
- een pluim krijgen of geven (=een compliment krijgen of geven)
- een Frans compliment. (=een compliment wat niet zo oprecht of positief is als het aanvankelijk leek)
- een verborgen agenda hebben (=een doel hebben dat voor de anderen verborgen gehouden wordt, bijvoorbeeld in een samenwerkingsverband)
- een stok achter de deur (=een dreigement om iets gedaan te krijgen)
- dat is opgelegd pandoer (=een duidelijke van te voren afgesproken zaak)
- een papieren zoldertje (=een dunne ijskorst)
- een uil zijn (=een dwaas zijn, een stomkop zijn)
- goed bloed kan niet liegen (=een edele afkomst wordt altijd opgemerkt)
- een paard dat eens op hol is geslagen, kan dat snel weer doen. (=een eens gemaakte fout, begaat men makkelijk weer)
- voor het inkoppen hebben (=een eenvoudige kans om in een discussie een punt te maken dankzij een voorzet van een ander)
- boontjes uit water eten. (=een eenvoudige maaltijd.)
- een keel als schuurpapier hebben (=een erg droge keel (keelpijn) hebben)
- een hoofd als een boei krijgen (=een erg rode kleur krijgen in het gezicht, erg blozen)
- zwemmen als een vis kunnen (=een expert zijn in zwemmen)
- op je Pegasus stijgen (=een gedicht schrijven)
- je mag wel ergens anders honger krijgen, als je thuis maar komt eten. (=een getrouwde man mag wel met knappe meisjes flirten, daar moet het bij blijven.)
- een wolf in de schaapskooi. (=een gevaarlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- een wolf in schaapskleren (=een gevaarlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- vechten tegen de bierkaai (=een gevecht aangaan dat al bij voorbaat verloren is)
- samen onder een deken liggen (=een gezamenlijk standpunt innemen)
- je hemel op aarde verdienen (=een goed en eerlijk leven leiden)
- het juiste midden vinden (=een goed evenwicht vinden tussen twee tegengestelde aanpakken. Bijvoorbeeld, als het er om gaat hoeveel bevoegdheden de politie moet hebben om de rechtsstaat te handhaven)
- een handwerk heeft een gouden bodem (=een goed vakman verdient altijd zijn brood)
- een wit voetje halen (=een goede indruk maken bij de leider(s))
- in een goed blaadje proberen te komen (=een goede reputatie proberen te verkrijgen)
- een koopman een loopman. (=een goede verkoper gaat bij zijn klanten langs)
- je in het hol van de leeuw wagen (=een groot risico nemen , rechtstreeks bij de vijand te rade gaan)
- een bok schieten (=een grote fout begaan of zich lelijk vergissen)
- aan zijn eerste leugen niet gebarsten en voor zijn tweede niet opgehangen zijn (=een grote leugenaar zijn)
- mijl op zeven zijn (=een grote omweg zijn)
- een hele jan zijn (=een grote vent zijn)
- eet vis, als er vis is. (=een gunstige gelegenheid moet men niet ongebruikt laten voorbijgaan.)
- een leventje als een luis op een zeer hoofd (=een heerlijk leventje)
- de hoofdvogel schieten (=een hoofdprijs winnen, maar vaak ironisch bedoeld. Letterlijk: de hoofdvogel is de hoofdprijs bij het vogelschieten)
- een gezicht van ouwe lappen (=een huilerig of lelijk gezicht)
- in de grond boren (=een idee op vervelende wijze sterk afkeuren)
- een veeg uit de pan krijgen (=een klap incasseren / op zijn donder krijgen / een standje krijgen)
- een loodje in het zakje doen (=een kleine bijdrage leveren)
- een duit in het zakje doen (=een kleine bijdrage leveren. (Historisch: de kleinst mogelijke gave in het collectezakje van de kerk).)
- een taling uitzenden om een eendvogel te vangen (=een kleinigheid opofferen om iets belangrijks terug te krijgen)
- een blok aan het been (=een last zijn voor iemand anders.)
- eerlijk duurt het langst (=een leugen komt op den duur altijd uit, maar de waarheid blijft altijd waar)
- de wind waait uit die hoek (=een mening van iemand uit een bepaalde groep/partij)
- de mens zal bij brood alleen niet leven. (=een mens heeft niet alleen lichamelijke maar ook geestelijke behoeftes.)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen