570 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `IT`
- tel uIT je winst (=kijken en doen waar je het meeste voordeel bij hebt, `zie je wel!`)
- ten voeten uIT (=letterlijk: de volledige gestalte is afgebeeld; figuurlijk: een getrouwe persoonsbeschrijving)
- terra incognITa (=onbekend terrein) (Latijn)
- tITanenarbeid verrichten (=erg zwaar werk doen)
- tot op het bot uITzoeken (=zeer grondig uitzoeken)
- tot over je oren in het werk zITten (=heel veel werk hebben)
- tranen met tuITen huilen/schreien (=heel erg huilen zonder dat het echt erg is)
- tussen kop en staart zIT de beste vis. (=extremen zijn zelden wenselijk )
- tussen twee vuren zITten (=uit twee slechte dingen moeten kiezen)
- twee ruggen uIT een varken willen snijden (=uit één ding dubbel het voordeel willen halen)
- uIT alle hoeken en gaten (=van alle kanten)
- uIT de as herrijzen (=opnieuw opbouwen na een brand)
- uIT de band springen (=uitbundig plezier maken, zonder rekening te houden met de regels van orde en fatsoen)
- uIT de bol gaan (=uitbundig vieren)
- uIT de boot vallen (=een eigen gang gaan)
- uIT de brand zijn (=geholpen zijn, problemen opgelost)
- uIT de doppen kijken (=goed uitkijken)
- uIT de duim zuigen (=iets verzinnen)
- uIT de goot opgeraapt (=van erg lage afkomst)
- uIT de grond stampen (=erg snel iets opbouwen)
- uIT de hengstebron gedronken hebben (=erg veel gedichten schrijven)
- uIT de heup schieten (=een discussie ingaan met een ongenuanceerde argumentatie)
- uIT de hoek komen (=iets onverwachts of verrassends doen.)
- uIT de kast komen (=voor je [seksuele] geaardheid uitkomen)
- uIT de klei getrokken (=boers)
- uIT de kleine kinderen zijn (=geen kleine kinderen meer hoeven opvoeden)
- uIT de kluITen gewassen zijn (=erg stevig en groot zijn)
- uIT de koets stappen (=overlijden)
- uIT de koets vallen (=ontnuchterd worden)
- uIT de lijken geslagen (=totaal van zijn stuk gebracht)
- uIT de lucht gegrepen (=uit het niets gegrepen, zonder enige grond)
- uIT de lucht grijpen (=iets zonder enige grond vertellen)
- uIT de lucht komen vallen (=doen alsof men van niets weet / erg plotseling en onverwacht)
- uIT de luizen zijn (=uit een netelige situatie gered zijn)
- uIT de muur eten (=fastfood eten)
- uIT de nesten helpen (=uit de problemen helpen)
- uIT de oude doos (=al oud, nostalgisch)
- uIT de pot van Egypte eten (=nog thuis eten bij de ouders die voor je zorgen)
- uIT de school klappen (=iets vertellen wat men niet mag zeggen)
- uIT de toon vallen (=anders zijn dan de anderen)
- uIT de verf komen (=goed bij anderen overkomen / zich doen opmerken)
- uIT dezelfde klei gebakken zijn (=dezelfde afkomst hebben)
- uIT een ander vaatje tappen (=het anders aanpakken)
- uIT een goed nest komen (=van goede afkomst zijn)
- uIT een olievat zal men geen wijn tappen. (=verwacht geen goede dingen van slechte mensen)
- uIT het goede hout gesneden zijn (=van goede afkomst zijn / een goed karakter hebben)
- uIT het jaar nul (=volkomen ouderwets, achterhaald, uit de mode)
- uIT het lood (staan) (=niet recht of haaks staan)
- uIT het moeras helpen (=uit de problemen helpen)
- uIT het oog verliezen (=er niet meer aan denken)
691 betekenissen bevatten `IT`
- je hebt luxe paarden en werkpaarden (=niet iedereen heeft dezelfde posITie, de een moet harder of zwaarder werken dan de ander)
- de kriebel in zijn gat hebben (=niet kunnen stilzITten)
- geen handbreed wijken (=niet opzij gaan, nooIT bang is)
- de bui over laten drijven. (=niet reageren op een moeilijke sITuatie)
- in de muit zitten (=niet uITgaan)
- je woorden inslikken (=niet uITspreken)
- vijgenbladen zoeken (=nietige uITvluchten zoeken)
- geen heil verwachten (=niets posITiefs zien)
- op je krent zitten (=niets uITvoeren)
- nieuwe heren nieuwe wetten (=nieuwe bazen vaardigen ook nieuwe regels uIT)
- een veer van zijn mond kunnen blazen (=nog niet totaal uITgeput zijn)
- nog nat(/ niet droog) achter de oren zijn (=nog uITerst onervaren zijn, zodat men er niet over mee kan praten)
- als de kalveren op het ijs dansen (=nooIT)
- morgen als kaatje verjaart (=nooIT , dat stel ik liever uIT)
- met Sint Juttemis als de kalveren op het ijs dansen (=nooIT (Sint Juttemis valt op 17 augustus, en dan ligt er geen ijs))
- betalen als de paus geus wordt (=nooIT betalen)
- een ongelovige Thomas zijn (=nooIT iets geloven)
- een houten/stijve Klaas zijn (=nooIT iets leuks willen)
- het vat der Danaïden vullen (=nooIT klaar komen met het werk)
- in gebreke stellen (=officieel stellen dat de taak niet naar behoren is uITgevoerd)
- Parijs is wel een mis waard (=om een voordeel te behalen bij tegenstanders aansluITen)
- wie de pastoor niet eert, wie zijn absolutie riskeert (=om je ambITie te bereiken, moet je extra aardig zijn voor de hoge heren)
- een stok vinden om de hond te slaan (=om maar iemand te kunnen bekrITiseren een nadelig punt vinden)
- tegen de verdrukking in groeien (=ondanks zware omstandigheden toch vooruIT komen)
- de pantoffel kussen (=onder de slof zITten)
- elke bos stro waait voor de wind (=onder makkelijke omstandigheden kan iedereen welvaren of iets uITvoeren)
- er geen gras over laten groeien (=onmiddellijk profITeren, uITvoeren)
- nattevingerwerk zijn / Met de natte vinger doen (=onnauwkeurig, overhaast of zonder de geschikte methode of middelen uITgevoerd werk)
- over de balk gooien (=onnodig geld uITgeven voor zaken die niet nodig zijn)
- je tegoed doen aan de vleespotten (=onterecht mee profITeren)
- uit het zadel wippen. (=ontslaan of uIT een functie zetten)
- door de achterdeur weer binnenkomen (=onverwacht terugkomen op een afgeronde sITuatie)
- al moesten de kraaien het uitbrengen (=ooIT wordt de zaak bekend)
- al zouden de raven het uitbrengen (=ooIT wordt de zaak bekend)
- een dag is nooit zo nat of de zon schijnt altijd wat (=ook bij nare sITuaties zijn er lichtpuntjes)
- op de eerste april zendt men de gekken waar men wil (=op 1 april worden grappen uITgehaald)
- een liedje van verlangen zingen (=op allerlei manieren een wens uITspreken)
- op den boer (=op den buITen)
- de bal terugkaatsen (=op een vraag die gesteld wordt geen antwoord geven, maar een tegenvraag stellen; op een krITische opmerking van iemand reageren door zelf ook meteen een krITische opmerking te maken over de ander)
- een haar in de boter vinden/zoeken (=op het kleinste detail vITten)
- elkaar vliegen afvangen (=op onbeduidende details elkaar beconcurreren dan wel duidelijk willen laten uITkomen dat men zelf gelijk heeft en de ander niet)
- iets in de wacht slepen (=op oneerlijke manier verkrijgen, iets in bezIT krijgen voor weinig geld)
- de gebraden haan uithangen (=op onverantwoordelijke wijze erg veel geld uITgeven aan met name lekker eten en drinken)
- op een droogje zitten (=op visITe zijn en niks te eten of drinken krijgen)
- met een schone lei beginnen (=opnieuw mogen beginnen, zonder dat misstappen uIT het verleden nog zichtbaar zijn)
- in verzekerde bewaring nemen (=opsluITen (in gevangenis))
- men vindt veel grijzen, maar weinig wijzen. (=oude mensen zijn niet per definITie wijs)
- de vuile was buiten hangen (=over onaangename zaken spreken met buITenstaanders)
- veel in huis hebben (=over veel capacITeITen beschikken)
- hij geeft niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmen (=overal voordeel uIT halen, ongeacht gevolgen voor anderen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
