532 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `we`
- het beste paard struikelt ook wel eens. (=iedereen maakt wel eens een fout)
- het bier is niet voor de ganzen gebrouwen. (=niet iets verspillen aan degenen die het niet waarderen)
- het einde kroont het werk (=het werk is pas goed gedaan als het klaar is)
- het ene oor in en het andere weer uit. (=wel horen maar niet luisteren)
- het ene oor in, het andere weer uit (=het wel horen en meteen weer vergeten)
- het fijne ervan willen weten (=willen weten wat er precies aan de hand is)
- het geld regeert de wereld (=geld heeft grote invloed)
- het gras voor de voeten wegmaaien (=de woorden uit de mond nemen - alle kansen ontnemen)
- het hebben over blauwe aardappelen en blauwe sokken (=zonder het aanvankelijk beseft te hebben over verschillende zaken spreken)
- het heen en weer krijgen (=diarree krijgen - vooral gezegd van iets dat helemaal niet bevalt)
- het is altijd rouwen en trouwen (=het leven is een afwisseling van goede en slechte tijden)
- het is geen aangenomen werk (=het hoeft niet noodzakelijk zo snel te gaan)
- het is maar een weet (=als het eenmaal bekend is, is het niet moeilijk meer)
- het is monnikenwerk (=een saaie, harde, langdurige taak)
- het is weer aan (=ze hebben weer verkering)
- het juk afschudden/afwerpen (=zich vrijmaken)
- het kind met het badwater weggooien (=samen met het slechte ook het goede wegdoen)
- het klappen van de zweep kennen (=precies weten hoe het eraan toegaat, ervaren zijn)
- het klopt als een zwerende vinger (=het past goed; het is logisch; het is volkomen juist; er is niets tegen in te brengen. (Equivalent aan: het sluit als een bus.))
- het leeuwendeel van iets krijgen (=het grootste aandeel van iets krijgen)
- het levenslicht aanschouwen/zien (=geboren worden)
- het mes snijdt aan twee kanten (=het levert dubbel voordeel op (NL.) Er zijn niet alleen voordelen aan verbonden, je kan eender wat vanuit verschillende en zelfs tegengestelde standpunten bekijken (BE).)
- het naadje van de kous willen weten (=alle details willen weten)
- het onweer is niet van de lucht (=iets dat steeds blijft doorgaan of iemand die telkens weer kwaad tekeer gaat)
- het oog van de wereld (=de publieke opinie)
- het oog wil ook wel wat (=het uiterlijk van iets speelt ook een rol)
- het op de zenuwen hebben (=zenuwachtig zijn)
- het vet zit hem niet in de weg. (=hij is mager)
- het voor de deuren van de hel weghalen. (=ergens veel moeite voor doen)
- het wel kunnen schudden (=het wel kunnen vergeten)
- het werkt als haarlemmerolie (=iets dat overal voor te gebruiken is)
- het zal je kind maar wezen (=je zal er maar voor op moeten draaien)
- het zal me worstwezen (=het maakt voor mij geen enkel verschil)
- het zijn niet de slechtste vruchten waaraan de wespen knagen (=over goede mensen worden vaak onaardige dingen verteld)
- het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen (=wie in weelde leeft moet oppassen om niet op het slechte pad te raken)
- Hollands welvaren (=gezegd van een zeer gezond uitziend persoon)
- hondenweer (=zeer slecht weer)
- honger maakt rauwe bonen zoet (=als men honger heeft, smaakt alles)
- huizen op iemand kunnen bouwen (=sterk op iemand kunnen vertrouwen)
- iemand de handschoen toewerpen (=iemand ergens toe uitdagen of met iemand de strijd willen aangaan)
- iemand de wet stellen (=iemand iets opdragen te doen)
- iemand geen haarbreed in de weg leggen (=iemand op geen enkele manier ergens mee hinderen of tegenhouden)
- iemand geen strobreed in de weg leggen (=niets doen om iemand tegen te houden of te belemmeren)
- iemand geen vingerbreed in de weg leggen (=iemand niets in de weg leggen , absoluut niet hinderen)
- iemand het gras voor de voeten wegmaaien (=iemand alle kansen ontnemen)
- iemand iets voor de voeten werpen (=iemand beschuldigen van iets)
- iemand naar de barbiesjes wensen (=iemand verwensen)
- iemand naar de maan wensen (=iemand verwensen)
- iemand naar de Mokerhei wensen (=iemand verwensen)
- iemand op zijn vestje spuwen (=een standje geven en ongenoegen over iemand uiten)
891 betekenissen bevatten `we`
- een wigge drijven tussen (=een splitsing of misverstand bewerken)
- de vleespotten van Egypte (=een vroegere tijd van grote welvaart)
- een vriendelijk gezicht brengt overal licht (=een vrolijk persoon weet vaak meer te bereiken dan een nors persoon)
- het ei met de kip krijgen (=een vrouw getrouwd met een kind trouwen)
- vrouwenhanden en paardentanden staan nooit stil. (=een vrouw is altijd wel wat aan het doen)
- een lulletje rozenwater (=een weinig dynamisch persoon)
- een man in bonis (=een welgesteld man)
- een keer nemen (=een wending nemen, veranderen)
- gewicht in de schaal leggen (=een wezenlijk deel bijdragen)
- magnum opus (=een zeer groot werk)
- een bedrijvige Martha zijn (=een zeer ijverige vrouw zijn (Martha= bijbels symbool voor hardwerkende huisvrouw))
- water naar de zee dragen (=een zinloos karwei opknappen)
- het zeil in top zetten (=een zo goed mogelijke vertoning weggeven)
- willen weten welk vlees men in de kuip heeft (=eerst willen weten hoe iemand is)
- de smoor in hebben (=er een geweldige hekel aan hebben)
- er niet van terug hebben (=er geen antwoord op weten)
- er is altijd wel ergens een vogel die zingt (=er is altijd wel een lichtpuntje als je maar goed je oren en ogen open zet)
- een baas boven baas zijn (=er is altijd wel iemand die het beter kan of het beter denkt te kunnen)
- het is een kwade wind die niemand voordeel brengt (=er is altijd wel iemand die van de omstandigheden weet te profiteren)
- geen dag zonder zorgen (=er is altijd wel iets om je zorgen over te maken.)
- de room is er af. (=er is weinig meer aan te verdienen)
- de muizen dansen in het spek. (=er is welvaart)
- de muren hebben oren (=er kan ongewenst worden meegeluisterd door anderen)
- ieder huisje heeft zijn kruisje (=er mankeert overal wel iets)
- er op zitten zweten (=er moeizaam of langdurig aan werken)
- gezien worden als een rotte appel/kool bij een fruitvrouw/groenvrouw (=er niet erg welkom zijn)
- geen plaatje maken (=er niet geweldig uitzien)
- er niet van kunnen meespreken (=er niets over weten)
- in het duister tasten (=er niets over weten, geen aanknopingspunten vinden)
- er geen laars van weten (=er niets van afweten)
- er part noch deel aan hebben (=er niets van weten of niet aan deelgenomen hebben)
- een zondagssteek houdt geen week (=er rust geen zegen op het werk wat iemand op zondag doet)
- voor ogen (=er steeds weer aan denken)
- over het paard tillen (=er te veel goeds van zeggen / verwend en geprezen zijn)
- elke gek heeft zijn gebrek (=er valt op iedereen wel iets aan te merken)
- een zwaar hoofd in iets hebben (=er weinig kans in zien)
- er geen houvast aan hebben (=er weinig mee kunnen doen)
- er geen pap van gegeten hebben (=er weinig over weten)
- er oren naar hebben (=er wel iets in zien)
- er zijn maal wel mee kunnen doen (=er wel mee toekomen)
- mogen lijden (=er wel tegen kunnen - iemand wel kunnen verdragen)
- het zit in de pijplijn (=er wordt aan gewerkt)
- geen rook zonder vuur (=er wordt niet over gepraat of er is wel iets van waar)
- de schouders ophalen (=er zich niets van aantrekken - er niets over willen weten)
- voor elk wat wils (=er zit voor iedereen wel wat bij)
- er de hand in gehad hebben (=eraan meegewerkt hebben, met raad of daad)
- van pomp noch pompstang weten (=erg dom zijn, weinig weten)
- op een zuinigje (=erg goedkoop - weinig moeite doend)
- van zessen klaar (=erg handig zijn en van aanpakken weten)
- arbeiden als een galeislaaf (=erg hard werken)
50 dialectgezegden bevatten `we`
- kèk mar wè ge sjouwt (=kijk maar wat je doet) (Tilburgs)
- kekkus aon wieme daor emme (=wel wie hebben we nou) (Oudenbosch)
- Kep ut af, wat mommuh nou (=Ik heb het af, wat moeten we nu doen) (Nijmeegs)
- kgo mine puestje skarten (=we gaan vertrekken) (West-Vlaams)
- Kiek ik oe an en ie kiekt mi-j an, dan kieke wi-j naor mekare. (=Als ik jou aankijk en jij kijkt mij aan, dan kijken we elkaar aan.) (Sallands)
- Kiek wel (=we zullen wel zien) (venrays)
- kiekn wat't wöd (=we zijn wel wat er komt) (Vechtdals)
- koëm ich tër haajë nie, dan èssët vër mërgë (=we komen er wel, is het niet vandaag dan is het morgen) (Munsterbilzen - Minsters)
- Kom, wi’j gaot op huus an. (=Kom, we gaan naar huis.) (Aaltens)
- komm'm we d'r vandoag niet, dan komm'm we d'r mörg'n wel (=we doen kalm aan hoor) (Westerkwartiers)
- komm'n we d'r vandoag niet dan komm'n we d'r mörg'n wel (=we hebben vandaag geen haast) (Westerkwartiers)
- komter mèer èn, thaus vilt nie èn (=kom maar binnen, we doen hier niemand kwaad) (Munsterbilzen - Minsters)
- konstë de plaoët nie ëns umdraeë (=laten we het eens over wat anders hebben) (Munsterbilzen - Minsters)
- Krèk wè 'k wo en nou hèkkèt (=Dat is nou net wat ik wilde hebben, en nu heb ik het) (Kaatsheuvels)
- ksa we es zien zie de blindn me ie zag noeait (=kzal wel zien) (Zeeuws)
- kust nu m'n oaren! (=wat maken we nu mee!) (Brugs)
- kust nu men oaren (=wat krijgen we nu?) (Brugs)
- kuwwe effe kieke (=mogen we even kijken) (Arnhems)
- kzouwe we wihg wiln loopn a kme wisse ni wie-er (=beu) (Zeeuws)
- lammen / lommen da mor / moar doen (=laten we dat maar doen) (Wichels)
- lao'w mekare geen mietje neumen (=Laten we elkaar niets wijs maken) (Achterhoeks)
- laote we spierke trekke (=laten we er om loten) (Oudenbosch)
- lieverkoekskes bakke we ni (=tegen een kind dat zegt `ik wil liever dit of liever dat`) (Antwerps)
- Loatj mer koome wi-j ut keumptj (=we wachten rustig af) (Weerts)
- low mekaar gin zwienen um de keet jaogen (=laten we elkaar niet voor de gek houden) (drents)
- m en overkomste (=we hebben bezoek) (Waregems)
- m n snee juukt : we krijge rege (=mijn litteken jeukt : het gaat regenen) (Oudenbosch)
- m`n ge na t`oefje\doeve (=we gaan naar de boerderij) (Zeeuws)
- M'èn oes ferm (h) ejeun! (=we hebben ons echt goed geamuseerd!) (Zwevegems)
- m'oentzient (=we zien er tegenop) (Veurns)
- malardn, kloîtn van oede gardn (=wat zullen we eten) (Kortemarks)
- Maok n iet uit, uiteidelek ga je toch de pijp auit / UItedeluk ga je toch kapot / Uiteideluk gaan we allemaal toch de piep uut (=Het maakt niet uit hoe je leeft, uiteindelijk ga je toch dood en weet je niets meer.) (Utrechts)
- mar juu Peer, wè heej die koej unnen öör!! (=maar Piet, wat heeft die koe een flinke uier!!) (Tilburgs)
- Marie zet t'vainster oapen da ze rieken da we kiek éiten (=Wanneer men kip at op t'Vestje) (Dendermonds)
- me binne dur weze kieke (=we zijn er gaan kijken) (Flakkees)
- me doen de boek'n toe (=we sluiten af) (Harelbeeks)
- me drink'n ip ne goen oflöep (=we drinken op een goed resultaat) (Waregems)
- me gaen nog en aeventschoofje wieje (=we gaan vanavond nog een paar uur wieden) (Flakkees)
- Me gaon ons péérd kééren (=we gaan stoppen met werken, we gaan draaien) (Zeeuws)
- me gaume ons nen buik zetten (=we gaan eens veel eten) (Evergems)
- Me Gèn d'r e gat oèt (=we gaan vlug vooruit / we maken snelheid) (Rillaars)
- me geun een steuzze vèdder (=we zijn weg, we gaan door) (Willebroeks)
- me goan da ne kjeë bezien (=we zullen dat eens bekijken) (Waregems)
- me goan goan wandelen (=we gaan wandelen) (Gents)
- me goan oes gat ipeff'n (=we gaan opstaan (om te vertrekken) ) (Waregems)
- me gon do middel in schaffen (o van pot) (=we lossen het op) (Veurns)
- me gon kortresse en, me gon in't verkort komn (=we zullen tekort komen) (Veurns)
- Me gæne legge. (=we gaan naar bed.) (Schevenings)
- Me kieke de kat uut de boam (=we kijken de kat uit de boom) (Zeeuws)
- me kreeg' n doar oes vet (=we kregen daar een uitbrander) (Waregems)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
