207 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ur`
- het is galgen of burgemeesteren. (=het is goed of fout, er is geen tussenweg)
- het is gezond om in het vuur te pissen (=het is goed om hevigheid te kalmeren)
- het is maar een strovuurtje (=het ziet er erg uit, maar het is snel voorbij)
- het kastje bij het muurtje laten blijven (=de dingen niet gaan overdrijven)
- het moeras insturen (=de verkeerde richting op sturen)
- het moet zo tussen neus en lippen gebeuren (=het moet bijna ongemerkt gebeuren)
- het ringetje van de deur kussen (=onderdanig / beleefd zijn voorbij geloofwaardigheid)
- het stuur kwijt zijn (=de controle verloren hebben)
- het voor de deuren van de hel weghalen. (=ergens veel moeite voor doen)
- het vuur aanblazen (=de ruzie erger maken)
- het vuur uit de sloffen lopen (=een uiterste inspanning leveren door hard te lopen)
- het zuur hebben (=er een hekel aan hebben)
- ieder huisje heeft een deurtje. (=er is altijd een manier om iets te bereiken)
- iemand bij de lurven pakken (=iemand stevig vastpakken)
- iemand de beurs lichten (=van iemand geld stelen/afhandig maken)
- iemand de deur wijzen (=iemand wegsturen)
- iemand de laan uitsturen (=iemand ontslaan)
- iemand het gat van de deur wijzen (=iemand zeggen dat die het pand moet verlaten of iemand wegsturen)
- iemand het vuur na aan de schenen leggen (=iemand onder druk zetten)
- iemand in de luren leggen (=iemand bedriegen of misbruiken)
- iemand om een boodschap sturen (=iemand een opdracht laten uitvoeren)
- iemand spreken door het oor van een turfmand (=iemand heimelijk spreken, zodat niemand anders het hoort)
- iemand uit kuieren sturen (=iemand wandelen sturen - niet geven wat hij verlangt)
- iemand van het kastje naar de muur sturen (=iemand voor niets heen en weer laten lopen)
- iets de deur uit doen (=iets wegdoen)
- iets door een gekleurde bril zien (=op een bevooroordeelde manier naar de zaak kijken)
- iets in geuren en kleuren vertellen (=iets zeer uitvoerig en gedetailleerd vertellen)
- iets onder de kurk hebben (=iets te drinken hebben)
- in de luren leggen (=beetnemen)
- in een geur van heiligheid (=uiterst godvruchtig)
- in geuren en kleuren (=tot in de fijnste details)
- in het honderd sturen/lopen (=de boel met opzet mis laten lopen, in de war laten lopen)
- in het veen kijkt/ziet men niet op een turfje (=wie rijk is let niet op een euro meer of minder)
- in vuur en vlam staan (=erg opgewonden zijn / hevig branden)
- je het apezuur zoeken (=eindeloos zoeken)
- je huid duur verkopen (=het niet gemakkelijk opgeven)
- je kan niet door een muur lopen, behalve als er een deur in zit (=dingen kunnen alleen gedaan worden als er een reële kans toe is)
- je kat sturen (=niet komen opdagen)
- je moet om de beurt ademhalen (=gezegd als het erg druk is)
- je tussen hangen en wurgen bevinden (=je in gevaarlijke en moeilijke omstandigheden bevinden)
- je vel duur verkopen (=het slechts onder de grootste druk opgeven)
- kaart, keurs en kan, bederven menig man. (=ten onder gaan aan gokken, vrouwen en drank)
- keur baart angst. (=bang zijn om niet de goede keuze te maken door een teveel aan opties)
- kleur bekennen (=voor zijn standpunt uit moeten komen)
- kleur in je leven krijgen (=het leven wordt leuker)
- leentjebuur spelen (=iets lenen)
- met de deur in huis vallen (=meteen ter zake komen / onmiddellijk over datgene beginnen waarvoor men kwam zonder)
- met de kop door de muur willen (=het onmogelijke willen)
- met de kop tegen de muur lopen (=nutteloos geweld gebruiken)
- met de rug tegen de muur staan (=geen kant op kunnen, hooguit een laatste uitweg)
190 betekenissen bevatten `ur`
- iemand van het hoofd tot de voeten meten (=iemand heel nauwkeurig onderzoeken)
- in iemands vaarwater zitten (=iemand hinderen of concurreren)
- kroes haar kroeze zinnen (=iemand met gekruld haar is wispelturig)
- iemand het land opjagen (=iemand uit zijn humeur brengen)
- iemand naar het peperland zenden (=iemand ver van huis sturen)
- als een luis in iemands pels zijn (=iemand voortdurend in de weg lopen. Iemand tegenwerken)
- de pik op iemand hebben (=iemand voortdurend plagen of aanvallen)
- iemand uit kuieren sturen (=iemand wandelen sturen - niet geven wat hij verlangt)
- iemand de deur wijzen (=iemand wegsturen)
- iemand het gat van de deur wijzen (=iemand zeggen dat die het pand moet verlaten of iemand wegsturen)
- iemand op de kast jagen (=iemand zijn goede humeur doen verliezen door plagen)
- je gal spuwen/uitbraken (=iets afkeuren en dat duidelijk laten merken)
- er de vingers voor durven opsteken (=iets durven aanvaarden - zijn verantwoordelijkheid durven opnemen)
- van eeuwigheid tot amen duren (=iets duurt heel erg lang, er komt maar geen einde aan)
- iets met lede ogen aanzien (=iets met tegenzin zien gebeuren)
- iets op de keper beschouwen (=iets nauwkeurig bekijken)
- iets onder de loep nemen (=iets nauwkeurig onderzoeken)
- uitstel van executie (=iets onaangenaams wordt tijdelijk uitgesteld Later gaat dit toch nog gebeuren)
- er op hameren (=iets voortdurend benadrukken)
- als Pasen en Pinksteren op één dag vallen (=iets wat nooit zal gebeuren)
- het zwaard van Damocles (=iets wat snel of ieder moment kan gebeuren)
- als de kat om de hete brij heen draaien (=iets wel willen, maar het niet durven)
- iets tegen de penning zestien verkopen (=iets zeer duur verkopen)
- in de patatten zitten (=in de puree zitten)
- het woord hebben (=in een gesprek aan beurt zijn)
- het in de gort jagen (=in het honderd sturen)
- vuil water blust ook vuur. (=in moeilijke situaties moet je creatief en niet te kieskeurig zijn)
- wie pleit om een paard, behoudt de staart. (=je kunt beter wat toegeven, dan het tot een duur en langslepende kwestie te laten komen)
- daar kan je gif op innemen (=je mag er zeker van zijn dat het gaat gebeuren)
- je mening niet onder stoelen of banken steken (=je mening niet verbergen, openlijk voor je standpunten uit durven komen, bij voorbeeld van afkeuring van iets)
- bederf geen struif om een ei (=je moet het geheel niet afkeuren voor één gebrek)
- om door een ringetje te halen (=keurig netjes)
- huisjes melken (=kleine huizen duur verhuren)
- aan een been knagen (=langdurig vergeefs bezig zijn)
- ten voeten uit (=letterlijk: de volledige gestalte is afgebeeld; figuurlijk: een getrouwe persoonsbeschrijving)
- iets niet met droge ogen kunnen aanzien (=letterlijk: gaan huilen/tranen bij het zien gebeuren van iets)
- daar hangt het mes uit (=men durft daar een grote uitdaging aan te gaan)
- de ene bedelaar ziet de andere niet graag voor de deur staan (=men is bang voor concurrentie)
- nakaarten heeft geen zin (=men moet niet doorgaan met zeuren over iets dat al geweest is)
- een ziekte komt te paard en gaat te voet (=men wordt snel ziek maar genezen duurt lang)
- pimpelpaars met een goud randje (=met ondefinieerbare kleur)
- gewogen en te licht bevonden (=na onderzoek afgekeurd zijn)
- op de kop af (=nauwkeurig / precies, exact)
- geen water te diep zijn (=nergens bang voor zijn, alles durven)
- van dik hout zaagt men planken (=niet al te nauwkeurig of zorgvuldig werken)
- als hadden geweest is, is hebben te laat. (=niet zeuren over gedane zaken)
- een ei op hebben (=niets durven te zeggen)
- onder de plak zitten (=niets durven tenzij de partner het goed vindt)
- eraan moeten geloven (=of iemand wil of niet, het moet toch gebeuren)
- geen zitvlees hebben (=ongedurig zijn - steeds weer opstaan en rondlopen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
