68 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ster`
- alle registers opentrekken (=z`n uiterste best doen)
- als de armoede binnenkomt vliegt de liefde het venster uit (=armoede betekent vaak het einde van vriendschappen en relaties)
- als Pasen en Pinksteren op één dag vallen (=iets wat nooit zal gebeuren)
- andermans boeken zijn duister te lezen (=de toestand of bedoelingen van een ander zijn moeilijk in te schatten)
- beter een blind paard dan een leeg halster. (=beter iets dan niets)
- beter kleine meester dan grote knecht (=liever een bescheiden zelfstandige dan een grote knecht bij een baas)
- dat is andere tabak dan kanaster (=dat is wat anders!)
- dat komt als mosterd na de maaltijd (=dat komt op een moment dat het geen nut meer heeft)
- de muizen sterven er voor de kast (=het is er armoe troef)
- de natuur is sterker dan de leer (=datgene wat aangeleerd is wordt gauw vergeten)
- de paternosters aandoen (=boeien aandoen)
- de sterke arm der wet (=met gepast geweld optredende overheidsorganisatie, bijvoorbeeld politie of justitie)
- de sterkte van de ketting wordt bepaald door de zwakste schakel (=het geheel is niet sterker dan het zwakste onderdeel)
- door het hennepen venster kijken (=opgehangen worden)
- duizend doden sterven (=enorme angsten uitstaan)
- een adder aan zijn borst/boezem koesteren (=iets doen voor een ondankbaar iemand)
- een Egyptische duisternis (=een inktzwarte duisternis)
- een hennentaster (=iemand die zich druk maakt om ongelegde eieren)
- een ketting is niet sterker dan de zwakste schakel (=het geheel is maar zo sterk als het zwakste onderdeel)
- een pleister op de wonde leggen (=iets troostends aanbieden)
- een pleister op een houten been (=een nutteloos voorstel)
- een vrouwenhaar trekt sterker dan tien paarden. (=de invloed van een vrouw is zeer sterk)
- ervaring is de beste leermeester (=van datgene dat je zelf hebt meegemaakt leer je het meeste)
- gapen als een oester (=met de mond wijd open geeuwen)
- gapen als een oester die in de warmte komt (=met de wond wijd open geeuwen)
- had je me gisteren gehuurd dan was ik vandaag je knecht geweest (=je moet zo niet commanderen - dat doe ik gewoon niet!)
- het beste brood ligt voor het venster. (=wat je ziet is niet per se wat je krijgt)
- het is een pleister op een zere wonde (=het is bedoeld om het leed wat te verzachten)
- het is galgen of burgemeesteren. (=het is goed of fout, er is geen tussenweg)
- het kwaad loont zijn meester (=wie kwaad doet, kwaad ontmoet)
- het oog van de meester maakt het paard vet (=het werk gebeurt beter als de baas toezicht houdt)
- het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen (=wie in weelde leeft moet oppassen om niet op het slechte pad te raken)
- iemand door de mosterd halen (=op duidelijke wijze kenbaar maken wat iemand fout gedaan heeft)
- iemand iets in het oor fluisteren (=iemand iets zachtjes zeggen, heimelijk laten weten)
- in het duister tasten (=er niets over weten, geen aanknopingspunten vinden)
- in het oor fluisteren (=zachtjes (heimelijk) zeggen)
- je eigen dood sterven. (=vanzelf voorbij gaan)
- je meester gevonden hebben (=iemand gevonden hebben die beter is, het beter doet)
- je moet de snaren niet te sterk spannen (=je moet niet al te streng zijn, niet al te veel eisen)
- je oor te luisteren leggen (=informeren)
- leven als een oester (=geheel van de wereld afgezonderd leven)
- luisteren als een vink (=erg gehoorzaam zijn)
- luisteren naar groeien van het gras (=erg lui zijn)
- mosterd na de maaltijd (=een oplossing die te laat komt)
- naar het lek luisteren (=niets doen)
- niemand genoemd, niemand gelasterd. (=het vermijden van het noemen van namen voorkomt onnodige ruzie)
- niet van gisteren zijn (=veel weten, veel begrijpen en snel doorhebben)
- niet van vandaag of gisteren (=niet dom)
- nu komt er licht in de duisternis (=nu komt er een oplossing)
- onder een gelukkig gesternte geboren zijn (=altijd voorspoed hebben en gelukkig zijn)
88 betekenissen bevatten `ster`
- aan iemands lippen hangen (=aandachtig luisteren)
- het oor scherpen/spitsen (=aandachtig luisteren)
- aan de voeten van Gamaliël zitten (=aandachtig luisteren naar de les die een wijs persoon meegeeft)
- je uitkleden voor men naar bed gaat (=alles weggeven voor men sterft)
- als oude honden blaffen, is het tijd om uit te zien (=als ervaren mensen waarschuwen moet je luisteren)
- men heeft daar latten op het dak (=daar wordt afgeluisterd)
- de kraan dichtdraaien (=de (financiële) hulp sterk verminderen of stopzetten)
- eén onderrok trekt meer dan twee paarden. (=de invloed van een vrouw is heel sterk)
- een vrouwenhaar trekt sterker dan tien paarden. (=de invloed van een vrouw is zeer sterk)
- mindere goden (=de wat minder sterke of slimme)
- een Babylonische spraakverwarring (=door elkaar spreken zonder naar elkaar te luisteren en elkaar niet verstaan)
- in de grond boren (=een idee op vervelende wijze sterk afkeuren)
- een Egyptische duisternis (=een inktzwarte duisternis)
- een vaatje zuur bier (=een oude vrijster)
- vaatje zuur bier (=een oude vrijster)
- een geloof dat bergen kan verzetten (=een sterk geloof)
- een man als David (=een sterke kerel (David doodde de reus Goliath))
- het niet meer kunnen navertellen (=er aan sterven)
- de muren hebben oren (=er kan ongewenst worden meegeluisterd door anderen)
- er zouden geen achterklappers zijn waren er geen aanhoorders (=er wordt alleen geroddeld als er ook naar geluisterd wordt)
- geen oren hebben naar iets (=ergens niet naar willen luisteren)
- een vaantje strijken (=flauw vallen, sterven, het opgeven)
- memento mori (=gedenk dat je zal sterven)
- arbeider in de wijngaard des heren (=geestelijk beroep (priester,dominee) uitoefenend)
- ter ziele zijn / ter ziele gaan (=gestorven zijn of sterven, ook figuurlijk: iets dat niet meer bestaat of actief is)
- de oren scherpen (=goed luisteren)
- de oren spitsen (=goed luisteren)
- geheel oor zijn (=heel goed opletten - goed luisteren)
- zo sterk als een paard. (=heel sterk zijn)
- een ketting is niet sterker dan de zwakste schakel (=het geheel is maar zo sterk als het zwakste onderdeel)
- de sterkte van de ketting wordt bepaald door de zwakste schakel (=het geheel is niet sterker dan het zwakste onderdeel)
- beter blode Jan dan dode Jan (=het is beter zich laf blood te gedragen, dan te sterven, dood te zijn)
- de tramontane kwijt zijn (=het spoor bijster zijn)
- klein is de rouwe, valt de oude koe dood. (=hoe ouder iemand sterft hoe minder het verdriet)
- de dood kent geen lieve kinderen (=ieder moet sterven)
- die haalt de nieuwe aardappelen niet (=iemand die gauw zal gaan sterven)
- iemand iets in het oor bijten (=iemand iets op bitsige wijze influisteren)
- iemand of iets de baas zijn (=iemand of iets kunnen overmeesteren)
- de kap/sluier/habijt aannemen (=in een klooster gaan)
- semper crescendo (=in sterkte toenemend)
- geen profeet is in zijn (eigen) land geëerd (=in tegenstelling tot vreemden, zijn mensen uit je woonplaats minder bereid te luisteren)
- in het ootje (=influisteren)
- iemand de hielen laten zien (=inhalen of beter presteren dan de ander)
- uitgaan als een nachtkaars (=langzaam doven, sterven)
- het oor lenen (=luisteren)
- te woord staan (=luisteren naar en bereid zijn te spreken met)
- met een half oor (=maar half luisterend)
- voor stoelen en banken praten (=maar weinigen die naar iemands verhaal luisteren)
- op je tenen lopen (=meer willen presteren dan je aan kunt)
- als bijen naar de honing komen (=met velen komen en sterk gemotiveerd zijn)
5 dialectgezegden bevatten `ster`
- de kraai (g) ster gee gebenedijd woëd aut (=er klomt niets (goed) uit zijn mond) (Bilzers)
- Het huug in zi-jn ster hebbe (=Het hoog in zijn bol hebben) (Brees)
- kiek nie so ster (=strak aan kijken) (Zeeuws)
- op zain stèr vallen (=op zijn gezicht vallen) (Hulsters (NL))
- Ouwehoer/ster / Natte krant / Het Utrechts nieuwsblad (=roddelaar / ster / Iemand die roddelt) (Utrechts)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
