57 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `aar de`
- als bijen naar de honing komen (=met velen komen en sterk gemotiveerd zijn)
- bij Neck om naar den Haag (=een onnodige omweg maken)
- de bijl naar de steel werpen (=iets geheel opgeven)
- de drager kan het beste zeggen waar de schoen wringt (=degene die een probleem heeft, kan de kern van dit probleem vaak het scherpste benoemen)
- de Hebreeërs bouwden het, maar de Egyptenaren hebben het. (Exodus 1:11-14) (=het vuile werk door anderen opknappen en het resultaat zelf pakken)
- de huik naar de wind hangen (=meeheulen - altijd andermans standpunt volgen)
- de klok hebben horen luiden maar niet weten waar de klepel hangt (=ergens over gehoord hebben, zonder er echt iets van af te weten)
- de kolf naar de bal werpen (=het opgeven)
- de leer veroordelen maar de leraar sparen (=de wortel van het probleem niet aanpakken)
- de mantel naar de wind hangen (=steeds de opinie van de anderen volgen)
- de tering naar de nering zetten (=leven met de middelen die men heeft)
- de vis aardt naar de zee (=je kunt wel zien waar hij vandaan komt)
- de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens (=veel goede voornemens hebben zonder ze daadwerkelijk uit te voeren)
- elkaar de bal toespelen (=elkaar voordeeltjes bezorgen)
- geef een ezel haver en hij loopt naar de distels. (=mensen zijn soms koppig en willen geen hulp of advies)
- geef een ezel klaver hij loopt naar de distels/biezen. (=sommige mensen zijn nooit tevreden met wat ze hebben)
- het is kwaad stelen waar de waard een dief is. (=het is moeilijk om een bedrieger te bedriegen)
- het is naar de maan (=het is kapot)
- het is niet overal zomer waar de zon schijnt. (=schijn bedriegt)
- het water loopt altijd naar de zee (=zij die al het meest hebben, krijgen ook het meeste)
- iemand naar de barbiesjes wensen (=iemand verwensen)
- iemand naar de keel vliegen (=op iemand erg kwaad worden, aanvallen, ermee vechten)
- iemand naar de kroon steken (=z`n best doen anderen te overtreffen)
- iemand naar de maan wensen (=iemand verwensen)
- iemand naar de Mokerhei wensen (=iemand verwensen)
- iemand naar de mond praten (=vleien en vriendelijk zijn om iets gedaan te krijgen)
- iemand naar de ogen zien (=proberen iemands` wensen te raden)
- iemand van het kastje naar de muur sturen (=iemand voor niets heen en weer laten lopen)
- in het hoekje zitten waar de slagen vallen (=zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt)
- in Rome geweest zijn, maar de Paus gemist hebben (=het belangrijkste laten schieten)
- je eieren goed naar de markt brengen (=met een rijke vrouw getrouwd zijn)
- je huik naar de wind hangen (=zijn mening aanpassen naargelang de situatie)
- je kan beter naar de bakker dan naar de apotheker gaan. (=eten is gezond, de apotheker bezoek je als je ziek bent.)
- je zult ze maar de kost moeten geven (=het zijn er veel (mensen))
- komen waar de duivel zijn staart keert (=op een zeer onherbergzame plaats aankomen.)
- liefde is waar de geldbuidel hangt (=liefde is te koop)
- loop naar de duivel/maan/pomp (=ga weg!)
- met iemands woorden naar de markt gaan (=overal rondvertellen wat men elders horen zeggen heeft)
- naar de bar(re)biesjes gaan (=totaal verloren gaan zonder dat er iets van overblijft (bijv. een schip dat vergaat))
- naar de bekende weg vragen (=vragen naar hetgeen men al weet / Overbodig handelen)
- naar de Filistijnen (=reddeloos verloren / kapot)
- naar de haaien gaan (=ten onder gaan, zinken, zeer grote problemen krijgen en wellicht ophouden te bestaan)
- naar de heilige graal streven (=iets willen bereiken wat niet te bereiken is)
- naar de kabeljauwskelder (=schip wat gezonken is)
- naar de kelder gaan (=verongelukken (en met een schip: zinken))
- naar de maan lopen (=het wel mogen vergeten / weg moeten gaan)
- naar de maan reiken (=het onmogelijke willen doen)
- naar de mutsaard rieken (=iets klopt zeer niet (mutsaard = brandstapel) / verdacht worden van ketterij)
- naar de pen grijpen (=een brief schrijven)
- naar de pomp lopen (=ga weg!)
22 betekenissen bevatten `aar de`
- aan de voeten van Gamaliël zitten (=aandachtig luisteren naar de les die een wijs persoon meegeeft)
- draaien als een molen (=altijd meegaan met de heersende mening - naar de mond van de toehoorder praten)
- om kaneelwater lopen (=beuzelwerk doen - van het kastje naar de muur gestuurd worden)
- buurmans gras is altijd groener (=bij anderen lijkt het altijd beter (omdat men daar de interne problemen niet van kent))
- een zondagse steek houdt geen week (=de zondag is geen werkdag maar de dag des Heeren)
- eerlijk duurt het langst (=een leugen komt op den duur altijd uit, maar de waarheid blijft altijd waar)
- een ongeluk komt te paard en gaat te voet (=een ongeluk is snel gebeurd, maar de gevolgen slepen lang aan)
- in zijn knollentuin zijn (=het naar de zin hebben)
- zo de wind waait, waait zijn jasje (=iemand zonder principes, die zonder eigen mening anderen naar de mond praat)
- het is beter de bakkers te paard, als de dokters. (=je kunt beter voldoende en gezond eten, dan straks naar de dokter te moeten)
- er is nog nooit een kok gevonden die koken kan voor alle monden (=je kunt het niet iedereen naar de zin maken)
- omstaan leren (=leren schikken naar de wensen en bevelen van een ander)
- ga patatten planten (=loop naar de maan)
- waar het paard aangebonden is moet het vreten (=men moet zich naar de omstandigheden schikken)
- terugverlangen naar de vleespotten van Egypte (=naar de goede tijden terugverlangen)
- hoge nood hebben (=naar de wc moeten)
- de mis aan de muur plakken (=niet naar de mis gaan (verzuimen))
- iets door een gekleurde bril zien (=op een bevooroordeelde manier naar de zaak kijken)
- van stuurboord naar bakboord zenden (=van het kastje naar de muur sturen)
- wat Jantje is zal Jan worden. (=wel ouder worden maar dezelfde streken houden)
- van de nood een deugd maken (=zich naar de omstandigheden schikken)
- voor de drang der omstandigheden zwichten (=zich naar de omstandigheden schikken)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
