32 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `zonder`
- als een kip zonder kop (=zonder beraad, onbesuisd)
- de uitzondering bevestigt de regel (=overal zijn er uitzonderingen)
- de zee is altijd zonder water. (=hebberige mensen willen altijd meer)
- een hark zonder steel (=iets waardeloos)
- een hartje zonder zorg (=een zorgeloos iemand)
- een man zonder vrouw is als een paard zonder teugels. (=in het huwelijk hebben man en vrouw elkaar nodig)
- een ridder zonder vrees of blaam (=een moedig mens)
- een straatje zonder eind (=een eindeloos proces, iets wat nooit ophoudt)
- een vrouw zonder man is als een vis zonder fiets (=feministische uitspraak)
- er zijn geen rozen zonder doornen (=bij elk geluk is er ook verdriet)
- er zonder kleerscheuren afkomen (=helemaal niets mankeren na een ongeluk)
- eten uit de korf zonder zorg (=geen zorgen meer hebben over zijn levensonderhoud)
- geen dag zonder zorgen (=er is altijd wel iets om je zorgen over te maken.)
- geen geluk zonder druk. (=gelukkig wordt je niet zonder er moeite voor te doen)
- geen katje om zonder handschoenen aan te pakken (=geen gemakkelijk persoon)
- geen koren zonder kaf (=tussen al het goeie zit altijd ook wel iets minder goeds)
- geen krieken zonder stenen. (=niemand is er perfect.)
- geen licht zonder schaduw (=tussen al het goeie zit altijd ook wel iets minder goeds)
- geen rook zonder vuur (=er wordt niet over gepraat of er is wel iets van waar)
- geen vlees zonder been (=niets zonder gebreken)
- je kan geen omelet maken zonder eieren te breken (=soms moet men iets verliezen om een hoger doel te bereiken)
- kip zonder eieren (=politieman)
- leven uit de korf zonder zorg (=onbekommerd leven)
- meisjes die bloemen dragen, mag je kussen zonder te vragen (=een aanmoediging om meisjes met bloemen te kussen)
- redeneren als een kip zonder kop (=erg dom redeneren)
- wie gaat slapen zonder te hebben gegeten, staat op zonder te hebben geslapen. (=voor de gezondheid zijn eten en slapen van belang.)
- zonder aanzien des persoons (=zonder iemand voor te trekken; zonder er rekening mee te houden om wie het gaat)
- zonder blikken of blozen (=onbeschaamd, zonder zich iets van anderen aan te trekken)
- zonder geluk vaart niemand wel (=alleen met hard werken komt men er niet, ook een beetje geluk is nodig om ergens te komen)
- zonder mijn en dijn zou de wereld hemels zijn (=jaloezie en hebzucht maken de wereld een stuk minder fraai)
- zonder slag of stoot (=zonder het minste probleem)
- zonder strijd, geen overwinning (=na grote inspanning wordt succes pas bereikt)
151 betekenissen bevatten `zonder`
- het achter de ellebogen hebben (=achterbaks; zonder zijn zelfzuchtige bedoelingen te laten zien)
- geen klaviertje over slaan (=alle bijzonderheden in acht nemen)
- botertje aan de boom zijn / het is botertje tot de boom (=alles gaat goed zonder problemen)
- wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten (=als je iets doms doet, moet je de gevolgen dragen (liefst zonder klagen))
- de koning te rijk zijn. (=bijzonder gelukkig zijn)
- in een goed blaadje staan (=bijzonder gewaardeerd worden)
- nijdig als een spin (=bijzonder nijdig)
- de lakense bril erbij opzetten (=bijzonder scherp toekijken)
- zo stijf als een bonenstaak (=bijzonder stijf)
- zo stil dat je een speld kunt horen vallen (=bijzonder stil)
- van luie Kees (=bijzonder traag)
- van een leien dakje gaan (=bijzonder vlot en zonder problemen verlopen)
- zo gaan er dertien in een dozijn (=dat heeft weinig waarde, is niet zo bijzonder)
- dat is schering en inslag (=dat komt bijzonder vaak voor [onderdelen van een weefgetouw])
- de eigen boontjes doppen (=de eigen zaken regelen zonder hulp van anderen)
- met de helm (op) geboren zijn (=de toekomst kunnen voorspellen / bijzonder voorzichtig zijn)
- op stel en sprong (=direct en zonder uitstel.)
- op de man af (=direct, zonder omwegen)
- een Babylonische spraakverwarring (=door elkaar spreken zonder naar elkaar te luisteren en elkaar niet verstaan)
- over lijken gaan (=doordouwen zonder oog voor ethiek of moraal)
- jezelf op de borst slaan (=duidelijk aan de omgeving laten weten dat men ergens bijzonder trots op is)
- een boterham met tevredenheid (=een (droge) boterham (zonder beleg))
- ambt geeft verstand. (=een baan gekregen hebben zonder er iets van af te weten)
- een eed met boter bezegeld. (=een belofte zonder echte intentie om de belofte na te komen)
- er met de pet naar gooien (=een taak bijzonder slordig uitvoeren)
- een mooi span voor een bokkenwagen (=een zonderling koppel)
- eruit zien als de dood van ieperen (=er bijzonder slecht uitzien)
- er is meer dan de molen in het woud omgegaan (=er is iets bijzonders gebeurd)
- de dood of de gladiolen (=er vol voor gaan, zonder compromissen.)
- om over naar huis te schrijven (=erg bijzonder)
- iets in de vingers hebben (=ergens ervaring en deskundigheid over hebben opgebouwd, waardoor men met grote kwaliteit en zonder fouten te maken, zich hiermee bezig kan houden)
- de klok hebben horen luiden maar niet weten waar de klepel hangt (=ergens over gehoord hebben, zonder er echt iets van af te weten)
- er over oordelen als een blinde over de kleuren (=erover oordelen zonder kennis van zaken)
- dweilen met de kraan open (=geen kans op succes hebben, omdat men de symptomen bestrijdt zonder de oorzaak aan te pakken)
- leven als een oester (=geheel van de wereld afgezonderd leven)
- geld over de balk gooien (of smijten) (=geld verspillen, zonder nadenken uitgeven)
- geen geluk zonder druk. (=gelukkig wordt je niet zonder er moeite voor te doen)
- in de kleinste potjes zit de beste pommade/zalf (=gezegd van uitzonderlijk kleine personen)
- tranen met tuiten huilen/schreien (=heel erg huilen zonder dat het echt erg is)
- op je dooie gemak (=heel rustig, zonder zich te haasten)
- geen vin verroeren (=heel stil zonder beweging zijn)
- het was uien (=het ging bijzonder slecht, het viel bijzonder tegen)
- het gaat zo zijn gangetje (=het verloopt rustig, zonder ups en downs)
- als hamerstuk behandelen (=het voorstel zonder discussie aannemen)
- het hek is van de dam (=iedereen doet maar wat die wil zonder grenzen)
- zo oud als Methusalem zijn (=iemand die bijzonder oud is)
- zo de wind waait, waait zijn jasje (=iemand zonder principes, die zonder eigen mening anderen naar de mond praat)
- pluimen in de wind waaien (=iets doen zonder na te denken)
- iets voor zoete koek aannemen (=iets geloven wat je hoort of ziet zonder kritisch te zijn.)
- iets voetstoots aannemen (=iets geloven zonder bewijs)
50 dialectgezegden bevatten `zonder`
- ' nen drogen botterram (=een boterham zonder beleg) (Sint-Niklaas)
- 'k sta kik ier (1.) voor pijpe toebak, (2.) zonder verwèr (=ik sta voor schut) (Waregems)
- 'k zit zonder gerau (=ik zit zonder vervoermiddel) (Meers)
- 'n kieken zonder kop (=een dwaas persoon) (Wevelgems)
- 'n ons geluk is meer as 'n pond verstand (=zonder geluk vaart niemand wel) (Westerkwartiers)
- 't hoan veel zehhers in ne zak, en noh mjir in e peirdemandn zonder hat (=pratn is gemakkelijk) (Izegems)
- 't sjaelde nie viël of ze hoenge wir èn de gordaajne (=iemand lappen geven zonder dat je stoffen bezit) (Munsterbilzen - Minsters)
- 't veegt zijn gat zonder papier (=Het spreek voor zich zelf) (Wetters)
- 't zal waal koelen zonder bloazen (=het zal wel vanzelf bedaren (overgaan) ) (Sint-Niklaas)
- 't zal wel koelen zonder bloazen (=het gaat vanzelf wel over) (Wichels)
- ‘t is schrieëmn zonder troaënn (=hij zit te janken) (Kaprijks)
- ’t Is amal da niet, ’t es da kind zonder huefd da langs zijn poepken pap moe eedn. (=Dat is niet erg, er zijn veel moeilijker op te lossen problemen.) (Evergems)
- A liep blék in z'n blokken (=Hij liep zonder kousen in zijn klompen.) (Booms)
- A'j de kont uutleent, mo'j deur de ribbe driete (=gezegd tegen iemand die iets uitgeleend heeft zonder het teruggekregen te hebben) (Barghs)
- Aa doeta oep de wilden boef (=Hij doet dat zonder nadenken) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- aan één boksem aan deur (=zonder pauze volbrengen) (Westerkwartiers)
- aater zen reet loope (=niet zonder iemand kunnen) (Munsterbilzen - Minsters)
- aave leste frak is er ene zonder zakken (=bij uw overlijden krijg je geen goederen mee) (Ransts)
- al vallend graut wiëne (=zonder tegenwind kan geen vlieger omhoog gaan) (Munsterbilzen - Minsters)
- altitoan, gedurig (=zonder ophouden) (Sint-Niklaas)
- as 't hek oop'm stijt, loop'm de schoap'n overaal (=zonder toezicht wordt het een janboel) (Westerkwartiers)
- As d-iene aand de aandre waast, worden ze beiden skone. (=De een helpt de ander zonder er geld voor te vragen) (Giethoorns)
- As d'iene haand de aandre waast, worden ze beide skone (=De een helpt de ander zonder er geld voor te vragen) (Giethoorns)
- as de kat van huus is, daanz'n de muuz'n (=zonder toezicht ontaard het nog wel eens) (Westerkwartiers)
- As dienen aand de aandre waast worden beide skone (=De ene helpt de ander zonder geld hiervoor te vragen) (Giethoorns)
- asse vri-jje esj strieële en lekke, mer laater houte en stekke (='t wordt koud zonder te blazen (wat de liefde betreft) ) (Weerts)
- asteret én zene kop hét, héttert nie én zen aaterste (=we moeten dat zonder pardon uitvoeren!) (Bilzers)
- at ze stilvilt ès ze zik (=vrouwen kauwen voortdurend zonder iets in hun mond te hebben) (Munsterbilzen - Minsters)
- aut tiëgeslaeg zin de grütste genies geboëre (=zonder dwarsliggers zouden er geen sporen meer zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- autte losse hand (=zonder veel voorbereiding) (Munsterbilzen - Minsters)
- beder 'n ons geluk dan 'n pond verstand (=zonder geluk vaart niemand wel) (Westerkwartiers)
- bènne zonder belle (=vrije toegang) (Munsterbilzen - Minsters)
- bes in heer schoene (=zonder kousen in de schoenen) (Heist-op-den-Berg)
- Bessem hebbe (=Alleen thuis zijn zonder ouders) (Liessents)
- Beus in zen schoene (=zonder kousen in de schoenen) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- bliuëtsiuëfts [bloothoofds] (=zonder hoofdbedekking) (Kaprijks)
- Crawlergie (=Een persoon zonder lede maten) (Steenwiekerwolds)
- da hèt nie vieël ummet lijf (=dat is bijna zonder waarde) (Munsterbilzen - Minsters)
- da kump van de lange berg (=dat is zonder veel overtuiging / goesting) (Munsterbilzen - Minsters)
- da voijgt zijn gat zonder papier (=dat spreekt vanzelf) (Brakels)
- da's gezwam ien 'e ruumte (=dat is praten als een kip zonder kop) (Westerkwartiers)
- daaj ès nie van gistere (=ze is geen kat om zonder handschoenen aan te pakken) (Munsterbilzen - Minsters)
- dae deej det zónger erg, prónt wie pater Manheim flaot (=iets onbewust doen; in de kerk mag je niet fluiten, maar toch schijnt pater Manheim dat wel eens in de kerk in Heitse gedaan te hebben, zonder dat hij daar erg in had.) (Heitsers)
- dae kan raajmen en dichte zonder zen aaterste op te lichte (=dat is een flutjesdichter (rijmelaar) ) (Bilzers)
- dae klaagtj mèt gezónj bein (=hij klaagt zonder reden) (Heitsers)
- Dae sónger leefdje laeftj heet veul kans óm sónger hoop te sterve! (=Die zonder liefde leeft heeft veel kans om zonder hoop te sterven!) (Kinroois)
- dae waertj nog neet vèt al zit se ‘m op eine weiteberm (=hij kan eten wat hij wil zonder aan te komen (weiteberm = een stapel tarwe)) (Heitsers)
- das ammël vër den hond zën kloete (=dat is totaal voor niets, zonder succes) (Munsterbilzen - Minsters)
- das e zwaur geval (=het is geen katje om zonder handschoenen aan te pakken) (Munsterbilzen - Minsters)
- das gee ketsje vêr zonder haase aon te pakke (=een kat in 't nauw maakt soms rare bokkesprongen) (Munsterbilzen - Minsters)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen