de tijd

zelfst.naamw. (m.)
Uitspraak:  [tɛit]
Verbuigingen:  tijden (meerv.)

1) opeenvolging van de momenten tussen vroeger en later
zeeën van tijd hebben  (helemaal geen haast hebben)
de tijd aan zich hebben  (geen haast hebben)
De tijd dringt.  (het moet snel gebeuren)
De tijd vliegt.  (de tijd gaat snel voorbij)
de tijd verdrijven  (iets doen waardoor het lijkt dat de tijd sneller gaat)
Dat heeft de tijd.  (dat kan wachten)
De tijd zal het leren.  (dat zullen we later weten)
De tijd heelt alle wonden.  (uiteindelijk gaat al het verdriet voorbij)
als ik tijd van leven heb  (als ik dan nog leef)
in minder dan geen tijd  (heel snel)
na verloop van tijd  (als er een periode voorbij is)

2) bepaald punt in een opeenvolging van momenten
Synoniemen:  tijdstip, moment
op tijd komen  (op het afgesproken moment komen)
hoogste tijd om te vertrekken  (het moment is echt daar om weg te gaan)
bij tijd en wijle  (soms)
van tijd tot tijd  (af en toe, soms)
over tijd zijn  ((van vrouwen) niet ongesteld worden op het uitgerekende moment (en dus misschien zwanger zijn))
Heeft u de juiste tijd?  (weet u hoe laat het is?)
te allen tijde  (altijd)
te zijner tijd  (op een later, nog niet bepaald moment)

3) deel van de opeenvolging van momenten
Voorbeeld:  `lange/geruime tijd`
Synoniem:  periode
vrije tijd  (de uren en dagen dat je niet werkt)
Je tijd is om.  (je tijd is voorbij)
ten tijde van Filips de Schone  (in de periode dat Filips de Schone aan de macht was)
uit de tijd zijn  (achterhaald, ouderwets zijn)
bij de tijd zijn  (modern zijn)

4) rijtje van werkwoordsvormen die het heden, verleden of toekomst aanduiden taalkunde
Voorbeelden:  `de verleden tijd`,
`de toekomende tijd`
de hulpwerkwoorden van tijd  (de werkwoorden 'hebben', 'zijn' en 'zullen')


Synoniemen
duur   eeuw   moment   oer   periode   rust   tijdperk   tijdsruimte   

Spreekwoorden en zegswijzen
• zeeën van tijd hebben (=ergens erg veel tijd voor hebben)
• van tijd noch uur weten (=hoegenaamd niet weten hoe laat het is - altijd te laat komen)
tijd slijt (=door het verloop van tijd worden herinneringen zwakker en de erge dingen minder erg)
tijd is geld (=zaken zo snel mogelijk voor elkaar krijgen is het goedkoopste)
tijd heelt alle wonden (=door het verloop van tijd worden herinneringen zwakker en de erge dingen minder erg)
Toon alle 33 spreekwoorden die tijd bevatten

Intensiveringen
Hoe kun je tijd krachtiger uitdrukken?
zee van tijd; zeeën van tijd;

19 definities op Encyclo
  • 1.wijzerplaat (GL) Voorbeeld: De klok stond vergroeid, paalrecht tegen de blauwendige muur geschoord (...). 't Scheen voor de grap slechts en zonder doel dat ze bleef tikken in de algemene stilte waarin ze alleen levend stond; en sarrend wezen haar stalen vingers de cijfertekens aan de tijd 2.uitdr.: V...
  • [Mil. Woordenboek, spelling van 1861 ``Tijd``] Voor elke militaire onderneming is tijd noodig en bij velen komt het er op aan zeer naauwkeurig den tijd te berekenen. Tusschen het besluit tot eenige onderneming en de werkelijke uitvoering daarvan, verloopt altoos T. en het is van het hoogste gewigt om dezen ju...
  • •de onstuitbare gang der dingen van toekomst door het heden naar het verleden.
  • reeks van momenten vb: dat is een tijd geleden de tijd vliegt [hij gaat snel voorbij] de tijd zal het leren [later weten we het wel] tijd is geld [tijd is kostbaar] ik heb daar geen tijd voor [ik kan er geen momenten voor vrijmaken] hij zit de hele tijd te gapen [voortdurend, steeds] de laatste tijd [de perio...
  • [Let op: Spelling en uitleg uit 1890] (Oordeel niet vóor den -) oordeel niet voorbarig. Aan 1 Kor. IV:5 ontleend, doch ten onrechte, omdat aldaar den Korinthischen christenen wordt aangezegd, dat zij zich geheel van oordeel hadden te onthouden, dat de Heer oordeelen zou.
Toon uitgebreidere definities

Deze woorden beginnen met tijd:
tijdbalktijdbanktijdbesparingtijdbestedingtijdbestektijdbloktijdbomtijdcontingenttijddomeintijdelijktijdelijkheidtijdeloostijdeloosheidtijdenstijdewerkingtijdgebondentijdgeesttijdgenoottijdgenotetijdgevoelig
Toon alle woorden die beginnen met tijd

Deze woorden eindigen op tijd:
aanvangstijdaltijdavondmaaltijdbedtijdblessuretijdbloeitijddeeltijddiensttijddiepvriesmaaltijdeindtijdetenstijdherfsttijdhoofdmaaltijdijstijdincubatietijdindertijdkindertijdkomkommertijdleeftijdmaaltijd
Toon alle woorden die eindigen op tijd

Herkomst volgens etymologiebank.nl
tijd (periode; moment)

Taaladvies
  1. Hoe lees je 8.17 uur: als acht uur zeventien, zeventien over acht of dertien voor halfnegen? Zie Acht uur zeventien / zeventien over acht / dertien voor halfnegen
  2. Wat is de correcte notatie in cijfers: 8h30, 8u.30, 8.30 u. of 8.30 uur? Zie 8h30 / 8u.30 / 8.30 u. / 8.30 uur
  3. Wat is correct: < i>De jongste tijd< /i> of < i>de laatste tijd< /i> zijn er veel ontslagen gevallen? Zie Jongste / laatste (de – tijd)


Vraag & Antwoord voor je slimme speaker
Is het 'de tijd' of 'het tijd'?
Het is 'de tijd', want tijd is mannelijk. Als je het aanwijst is het 'die tijd'.
Wat is het meervoud van tijd?
Het meervoud van tijd is 'tijden'. Eén tijd, twee tijden.
Wat betekent tijd?
'opeenvolging van de momenten tussen vroeger en later' en 'bepaald punt in een opeenvolging van momenten' en 'deel van de opeenvolging van momenten' en 'rijtje van werkwoordsvormen die het heden, verleden of toekomst aanduiden'
Hoe spel je tijd?
tijd spel je T I J D
Wat is een ander woord voor tijd?
Andere woorden voor tijd zijn duur, eeuw, moment, oer, periode, rust, tijdperk en tijdsruimte.

Op andere websites
Zoek tijd op Woordenlijst.org
Zoek tijd op Google
Zoek tijd op Wikipedia