17 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `rei`
- de hand reiken (=vergiffenis schenken)
- de reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkent (=geef niet op voor het doel geheel is bereikt)
- een Augiasstal reinigen (=het opruimen van een vreselijk vuile boel)
- een Keulse reis doen (=heel lang wegblijven)
- een tafeltje welbereid. (=een plek met veel en goed eten)
- één uur van onbedachtzaamheid, kan maken dat men jaren schreit (=één moment van onvoorzichtigheid kan verschrikkelijke gevolgen hebben)
- er een eind/punt aan breien (=snel tot een afsluiting komen (bijvoorbeeld van een toespraak))
- je bedje is gespreid (=je komt in een situatie terecht waarin alles al voor je geregeld is)
- naar de maan reiken (=het onmogelijke willen doen)
- op de kloosters reizen (=altijd bij vrienden of kennissen logeren)
- ten hemel schreiend (=een toestand die zo erg is dat er eigenlijk direct iets aan gedaan zou moeten worden)
- tranen met tuiten huilen/schreien (=heel erg huilen zonder dat het echt erg is)
- voor geen geld of goede woorden (tot iets bereid zijn) (=niet bereid zijn tot iets, wat iemand ook ervoor biedt, en welke argumenten iemand ook naar voren brengt)
- zelfs de beste breister laat wel eens een steekje vallen (=ook al kan iemand iets heel goed, hij of zij zal ook wel eens een fout maken; dat is vergeeflijk)
- zo dom als het achtereind van een koe/varken (=erg dom)
- zo dronken als een reiger (=stomdronken)
- zoals het reilt en zeilt (=zoals het zijn gangetje gaat)
80 betekenissen bevatten `rei`
- de wijde wereld ingaan/intrekken (=(onbezorgd) op reis vertrekken)
- op jaren komen (=al een zekere leeftijd bereiken)
- het doel heiligt de middelen (=alle middelen zijn toegelaten, zolang het doel maar bereikt wordt)
- geen middel onbeproefd laten (=alles proberen om een doel te bereiken.)
- als het huis volbouwd is breekt men de steigers af (=als het doel bereikt is, vergeet men de helpers)
- een pakje wordt een zakje. (=als je een probleem niet aanpakt kan het zich uitbreiden en erger worden.)
- maak je borst maar nat (=bereid je voor op een zware klus (of op veel tegenstand))
- op een kratje zitten als dat nodig is (=bereid zijn om je aan te passen aan minder luxe)
- ik wil hogerop, zei de jongen en hij kwam aan de galg. (=bereik je doel op een eerlijke manier)
- dan zwaait er wat (=dan dreigen zware repercussies)
- dat is kaviaar voor hen (=dat is onbereikbaar voor hen)
- alle zeilen bijzetten (=de uiterste best doen om iets toch te bereiken)
- de kop in het zand steken (=doen alsof er geen gevaar dreigt en er niets aan doen)
- de gestage drup holt de steen (uit) (=door vol te houden wordt uiteindelijk wel het doel bereikt)
- men vangt meer vliegen met honing/stroop dan met azijn (=door vriendelijk te zijn bereik je meer bij iemand dan met lelijke woorden)
- zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen (=door zuinig en ijverig te zijn, kan men veel bereiken)
- doorgaan tot het gaatje (=doorzetten tot het einde is bereikt)
- in de lucht hangen (=dreigen te gebeuren - onzeker zijn)
- een stok achter de deur (=een dreigement om iets gedaan te krijgen)
- op stoom komen (=een goed tempo bereiken)
- doekje voor het bloeden (=een schrale troost, of een ontoereikende, slechts symbolische maatregel)
- een broodje aap (=een verzonnen verhaal dat als waarheid wordt verspreid.)
- een vriendelijk gezicht brengt overal licht (=een vrolijk persoon weet vaak meer te bereiken dan een nors persoon)
- door de molen halen (=een zeer uitgebreide procedure doen ondergaan)
- ieder huisje heeft een deurtje. (=er is altijd een manier om iets te bereiken)
- alle wegen leiden naar Rome (=er zijn veel manieren om je doel te bereiken / de uitkomst is altijd hetzelfde)
- het anker lichten (=ergens vertrekken, weggaan en verder reizen)
- iets aan banden leggen (=ervoor zorgen dat iets zich niet verder kan uitbreiden)
- de reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkent (=geef niet op voor het doel geheel is bereikt)
- geen hart in het lijf hebben (=geen greintje medelijden kennen)
- stad en land aflopen. (=geen moeite sparen om iets te bereiken)
- een nieuwe voordeur krijgen (=gezegd bij het bereiken van een tiende levensjaar, dus 10, 20, 30 etc.)
- beslagen ten ijs komen (=goed voorbereid zijn)
- met beslagen paarden op het ijs komen. (=goed voorbereid zijn voor zijn taak)
- een goede beurt geven (=grondig reinigen, grondig aanpakken)
- de koek is op (=het maximaal haalbare is bereikt, meer zit er niet in)
- op is de koek, en weg zijn de dubbeltjes (=het maximaal haalbare is bereikt, meer zit er niet in)
- een gewaarschuwd mens telt voor twee (=iemand die vooraf weet wat er fout kan gaan moet zich er maar op voorbereiden)
- ik maak een platvis van je (=iemand dreigen in elkaar te slaan)
- iemand een pen op de neus zetten (=iemand dreigend vermanen)
- iemand het bloed onder de nagels vandaan halen (=iemand vreselijk treiteren of irriteren)
- tegen de maan blaffen (=iets doen wat totaal niet helpt / nodeloze bedreigingen uiten)
- iets in het getouw zetten (=iets voorbereiden)
- naar de heilige graal streven (=iets willen bereiken wat niet te bereiken is)
- geen profeet is in zijn (eigen) land geëerd (=in tegenstelling tot vreemden, zijn mensen uit je woonplaats minder bereid te luisteren)
- wie een paard uit de wei wil halen, moet het beest niet eerst met het halster tegen de kop slaan. (=je bereikt meer met vriendelijkheid, dan met strengheid)
- krom jezelf als je door de wereld wilt komen (=je moet er wat voor over hebben om iets te bereiken)
- te woord staan (=luisteren naar en bereid zijn te spreken met)
- met bed en bult (=met alles wat men bijeen kan pakken op reis gaan)
- met je hoed in je hand kom je door het ganse land (maar met je pet op je test kom je er ook best) (=met beleefdheid kun je veel bereiken)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
