13 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `op iemand`
- de pik op iemand hebben (=iemand voortdurend plagen of aanvallen)
- een oogje op iemand hebben (=tedere, mogelijk verliefde, gevoelens voor iemand koesteren)
- het niet op iemand hebben (=iemand niet goed kunnen verdragen)
- het op iemand begrepen hebben (=iemand goed kunnen verdragen / iemand is altijd de pineut)
- het op iemand gemunt hebben (=steeds dezelfde persoon die ergens last van heeft)
- het op iemand niet begrepen hebben (=iemand niet vertrouwen)
- huizen op iemand kunnen bouwen (=sterk op iemand kunnen vertrouwen)
- kolen op iemands hoofd stapelen (=iets goed doen voor een onvriendelijke persoon)
- op iemands schouders staan (=op andermans werk voortbouwen)
- op iemands tenen trappen (=iemand beledigen)
- vat op iemand krijgen (=iemand van iets kunnen overtuigen)
- vurige kolen op iemands hoofd stapelen (=iemand een groot schuldgevoel geven door hem onverdiende lof of vriendelijkheid te geven.)
- vurige kool op iemands hoofd stapelen (=iets goeds doen voor een vijandig persoon)
11 betekenissen bevatten `op iemand`
- wie een hond wil slaan, vindt altijd wel een stok (=als je kritiek wil hebben op iemand, vind je altijd wel een reden)
- verkikkerd zijn (=dol zijn op iemand/iets of verliefd zijn op iemand)
- iemand wel kunnen villen (=erg kwaad zijn op iemand / Een erge hekel hebben aan iemand)
- leer om leer zijn (=op gelijke manier straffen als de maner waarop iemand in de fout gegaan is)
- iemand doodpraten (=op iemand blijven inpraten tot hij versuft van raakt)
- iemand naar de keel vliegen (=op iemand erg kwaad worden, aanvallen, ermee vechten)
- huizen op iemand kunnen bouwen (=sterk op iemand kunnen vertrouwen)
- uit iemands aangezicht gesneden zijn (=sterk op iemand lijken)
- op de vingers zien (=streng op iemand opletten)
- een roze bril op hebben (=verliefd op iemand zijn en hierdoor zijn/haar mindere kanten niet zien)
- iemand mores leren (=wraak op iemand nemen en/of flink zeggen hoe het er voor staat)
41 dialectgezegden bevatten `op iemand`
- 'k stonne 'k ik doar te blink'n (=tevergeefs wachten op iemand) (Waregems)
- 'tès ammel get, zaag Bet, en ze hoch twei jing on één T. (=het is beter op iemand dan op niemand te moeten wachten) (Munsterbilzen - Minsters)
- a èèt er veel van wég (=hij gelijkt goed op iemand) (Meers)
- achtre eentwie ze vel wachtn (=wachten op iemand) (Kortemarks)
- As de maid een maid heb, het mevrouw 'r twee. (=Een opgedragen klusje afschuiven op iemand anders.) (Zaans)
- das aaltied de hepikte veuhel (=gevit op iemand) (Zeeuws)
- de pik op iemand ien hemm'm (=boos zijn op iemand) (Westerkwartiers)
- e boeinke veui iemand hemme (=een oogje op iemand hebben) (winksels)
- e piek en op etwieën (=Het op iemand gemunt hebben) (Veurns)
- e uigske op iemand hebben. (WT) (=Iemand leuk vinden) (Mechels (NL))
- emes de meister make (=de overhand op iemand krijgen) (Heitsers)
- en oogsj' en op etwieën (=zijn oog laten vallen hebben op iemand) (Veurns)
- ërgës gesjilderd stoeën (=eeuwig staan wachten op iemand / iets) (Munsterbilzen - Minsters)
- geef die koe no 'n bieëde (biet) (=reactie op iemand die boert) (Waregems)
- Gewisseld en gespogen (=op iemand gelijken) (Lauws)
- giftig wieënë op iemës (=kwaad worden op iemand) (Munsterbilzen - Minsters)
- Heb je bijdehandjies op of zo (=geërgerd reageren op iemand die adrem reageert) (Utrechts)
- Heertjuh Heertjie hoor / Hij is heulemaol ut heertjie (=Reactie op iemand die zich netjes heeft gekleed, maar normaal niet zo netjes is op zichzelf:) (Utrechts)
- het aaterste van zen toeng nie lotte zien (=geen vat op iemand krijgen) (Bilzers)
- Hij zit te geiloegen (=op iemand wachten die niet afkomt) (Bevers)
- iemëd get noeëgaeve (=een etiket op iemand plakken) (Munsterbilzen - Minsters)
- iemed goed èn de faar haage (=goed op iemand letten) (Munsterbilzen - Minsters)
- iemëd op zëne kap zitte (=alles op iemand uitwerken) (Munsterbilzen - Minsters)
- jeet er ne trek van weg, tis em gescheetn en gespoogn (=hij gelijkt op iemand) (Kortemarks)
- kiek noar dien minder'n ienploats van noar dien meerder'n (=word niet jaloers op iemand die meer heeft dan jij) (Westerkwartiers)
- Klootzak !! (antwoord ) Touwtjie erom hebbie eun broodzak! (=Antwoord op iemand die klootzak tegen je zegt.) (Utrechts)
- korrèir: Azzékken bieën'n en nog génne korrèir! (=Mooie benen (spottend gezegd op iemand die fietst)) (Lebbeeks)
- Laat um/der maar sjchuiven! (Antwoord op iemand die in negatief denigrerende zin spreekt over een ander alsof hij of zij ze niet op een rij heeft) (=Hij heeft t (financieel) beter voor elkaar dan jij (denkt)) (Utrechts)
- neerkijkend op iemand (=van aut de hoechte) (Munsterbilzen - Minsters)
- oep iemand kunne telle (=op iemand kunnen rekenen) (Winksels)
- Oep iemand trekke (=op iemand lijken) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- op iemand zan kap drinken (=Op andermans kosten drinken) (Ninoofs)
- op iemand zijn kap zitten (=kwaad zijn op, of kwaad spreken over iemand) (Sint-Niklaas)
- op iemëd zëne kap zitte (=het uitwerken op iemand) (Munsterbilzen - Minsters)
- op zèn kap zitt'n (=op iemand afgeven, achter de rug spreken) (Meers)
- op zenne metteko zitten (=op iemand zijn rug zitten) (Liedekerks)
- stiepel zin op iemëd (=gek zijn op iemand) (Munsterbilzen - Minsters)
- t'is goed met juh / moak dat je zuster wijs/ Je zuster op un houtvlot, bekijk het ff lekker zelf (=Reactie op iemand die je uitscheldt of iets wijsmaakt) (Utrechts)
- tes em gestampt en gescheet'n (=goed op iemand lijken) (Waarschoots)
- tis em gespoog' n (=op iemand gelijken als twee druppels water) (West-Vlaams)
- zich köppig make op iemand (=zich boos maken op iemand) (Barghs)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
