Eén spreekwoord bevat `kosten`
- de kraag kosten (=ergens bij om het leven komen)
18 betekenissen bevatten `kosten`
- met de vork schrijven (=afzetten, meer kosten rekenen dan werkelijk gemaakt)
- het gelag betalen (=alle kosten moeten betalen terwijl ook anderen er schuld aan hebben)
- de groten rijden te paard en de kleinen hangen tussen hemel en aarde. (=de machtige lui leven op kosten van de gewone man)
- sijmen betaalt (=diegene die het minste verdient draagt de kosten)
- in de papieren lopen (=duur uitkomen, veel geld kosten)
- de kost gaat voor de baat uit (=eerst moeten er kosten worden gemaakt alvorens men er iets aan verdienen kan)
- er behoort meer tot een huishouden dan het zoutvat. (=er zijn veel bijkomende kosten)
- aan de strijkstok blijven hangen (=geld dat aan een goed doel wordt besteed verdwijnt voor een groot deel bij mensen die oneerlijke onkosten maken)
- Keulen en Aken zijn niet op een dag gebouwd (=grote projecten kosten tijd (en vergen geduld))
- het is zondegeld (=het is jammer dat daar kosten voor gedaan zijn)
- iemand de rekening presenteren (=iemand de kosten ten laste brengen (ook figuurlijk))
- goedkoop is duurkoop (=iets goedkoops kan later kosten veroorzaken, bijvoorbeeld door slechte werking, reparaties of onderhoud)
- cum expensis (=met (on)kosten)
- een bliek (spiering) uitgooien om een snoek te vangen (=met zo min mogelijk kosten proberen maximale winst te behalen)
- de noppen van de kleren houden (=onkosten met zich meebrengen)
- witte paarden hebben veel stro nodig (=pronkzieke vrouwen kosten veel geld)
- voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten (=tegen minimale kosten maximaal voordeel verlangen)
- veel voeten in de aarde hebben (=veel moeite en tijd kosten)
50 dialectgezegden bevatten `kosten`
- 't zal em een eirt kosten (='t zal hem veel kosten) (Meers)
- ‘t most wa kostn (=er is niet op de kosten bespaard) (Kaprijks)
- ' t hoar zoudt deur joen klakke groeien (=heel veel kosten maken zodat je geld opraakt) (West-Vlaams)
- d'er an toesteekn (=extra kosten hebben) (Kaprijks)
- da geet bloed koste (=dat gaat een zware inspanning kosten) (Munsterbilzen - Minsters)
- da zé kosten op ' t steirf uis (=nutteloze, overbodige uitgaven doen) (Sint-Niklaas)
- da zen kosten oept staarfhois (=dat zijn nutteloze uitgaven) (Antwerps)
- da zen kosten opt steirefhuis (=nutteloze kosten) (Moes)
- dae geet nog vieël moete blieje (=dat gaat hem nog veel geld kosten) (Munsterbilzen - Minsters)
- dat geet kneep koste (=dat gaat veel geld kosten) (Munsterbilzen - Minsters)
- dat geet poenke-poenke koste (=dat gaat veel geld kosten) (Munsterbilzen - Minsters)
- dëë geeste noch vër blieë (=dat gaat nog (geld) kosten) (Bilzers)
- doar hangt 'n duur prieskoardje aan (=dat gaat een hoop geld kosten) (Westerkwartiers)
- doë geeste nog vür blieje (=dat gaat u veel kosten) (Bilzers)
- doë zoste nog nen heile dikke pit vör konne auttrèkke (=dat kan nog heel wat geld gaan kosten) (Munsterbilzen - Minsters)
- doeë zin vieël kosten aon (=dat is een lelijke) (Munsterbilzen - Minsters)
- duuvn en wuuvn doen tgeld stuuvn (=duiven en vrouwen kosten veel geld) (Lichtervelds)
- duuvn en wuuvn doent geld stuuvn (=duiven en vrouwen kosten veel geld) (Kortemarks)
- e goed piëd és zen haover wol wiëd (=een goede werkkracht mag wel wat kosten) (Bilzers)
- e koet èn mën raekëning (mëne portemënei) (=dat gaat me geld kosten) (Munsterbilzen - Minsters)
- Ei rosten, oeveel kosten au wosten? (=Om een roodharige uit te schelden) (Lokers)
- ge bent unne schaafloper (=op andermans kosten leven) (brabants)
- ge brènkt-er den diern têjd in (=je maakt veel kosten) (Kaprijks)
- ge gao me nog plat rinneweern (=je zult me nog veel geld kosten) (Kortemarks)
- Ge goat'r ni on uitgeraaken. (=Je zal er nooit in slagen je kan nooit uit de kosten komen.) (Bambrugs)
- hoeveul zo dè kòsse nou dè kos goed un tientje zèèn. (=hoeveel zou dat kosten nou dat zou best eens een tientje kunnen zijn.) (Tilburgs)
- iemes doen blieje (=iemand op kosten jagen) (Munsterbilzen - Minsters)
- iens wel is altoa gien ermoej (=Het mag iets kosten) (Kalforts)
- je zal de pot meugn uutlekkn (=hij zal de kosten zelf mogen betalen) (Kortemarks)
- jit uut mn andn (=hij leeft op mijn kosten) (Kortemarks)
- jit uut myn andn (=hij leeft op mijn kosten) (Lichtervelds)
- kap: Op zijn kap oëtgaun (=Op zijn kosten uitgaan) (Lebbeeks)
- kosten op 't steirfuis (=nutteloze kosten) (Meers)
- kosten op ' tsteirefuis (=verloren moeite) (Moes)
- léjeve van de èreme (=leven op kosten van het OCMW) (Tiens)
- lukse piëd fraete viël haovër (=pronkzuchtige vrouwen kosten veel geld) (Munsterbilzen - Minsters)
- met de gebroken potten zitten (=opdraaien voor de kosten) (Lovendegems)
- op ' e schop en ' e bonk leev' n (=op anderman's kosten leven) (Westerkwartiers)
- op andermans kap leven (=op andermans kosten leven) (Hulsters (NL))
- op d'n èiremen lèiven (=leven op de kosten van het armenbestuur / openbare onderstand) (Meers)
- op de kap van (=op de rekening van...op de kosten van) (Sint-Niklaas)
- op iemand zan kap drinken (=Op andermans kosten drinken) (Ninoofs)
- op kosten vant stèrfuis? (=Wie gaat dat betalen?) (Hulsters (NL))
- op nen aandre zen maol zaupe (=drinken op kosten van anderen) (Tongers)
- op nen aandre zëne kap (=op kosten van een ander) (Munsterbilzen - Minsters)
- op skuiffies laupe (=op andermans kosten in 't café hangen) (Westfries)
- op tën êrme laeve (=op kosten van het OCMW leven) (Munsterbilzen - Minsters)
- op zèn kap lèiven (=op iemands kosten leven) (Meers)
- oppe smacht laeve (=op kosten van anderen leven) (Weerts)
- opte koste van me grautmoeder (=op de kosten van vadertje staat) (Munsterbilzen - Minsters)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
