4 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `hoef`
- als ik ze niet hoef te hoeden laat ik de ganzen ganzen zijn (=ik bemoei me niet met andermans zaken als het niet hoeft)
- buiten zijn hoefslag gaan (=hij heeft er geen invloed over)
- goede wijn behoeft geen krans (=iets wat goed is hoeft niet geprezen worden)
- lachen als een boer die een hoefijzer vindt (=tevreden lachen)
17 betekenissen bevatten `hoef`
- eén kwade dag maakt de winter niet. (=als iets verkeerd gaat, hoeft nog niet alles verkeerd te gaan.)
- het vlees doden (=de zinnelijke behoeften onderdrukken)
- de mens zal bij brood alleen niet leven. (=een mens heeft niet alleen lichamelijke maar ook geestelijke behoeftes.)
- donkere morgens mooie dagen. (=een slecht begin hoeft geen mislukking te zijn)
- eten en drinken houdt lijf en ziel bijeen. (=eten en drinken blijven levensbehoeften.)
- het is geen aangenomen werk (=het hoeft niet noodzakelijk zo snel te gaan)
- het eet geen brood (=het kost niets om het te bewaren, behoeft geen onderhoud)
- geen ezel en kan zijn eigen oren afbijten. (=het onmogelijke hoef je niet te doen.)
- een mens is geen aardappel (=iedereen heeft zo nu en dan behoefte aan ontspanning)
- goede wijn behoeft geen krans (=iets wat goed is hoeft niet geprezen worden)
- als ik ze niet hoef te hoeden laat ik de ganzen ganzen zijn (=ik bemoei me niet met andermans zaken als het niet hoeft)
- je mag wel alles eten, maar niet alles weten. (=ik hoef je niet alles te vertellen.)
- wat heb je aan een mooi bord als het leeg is? (=lichamelijke behoeften gaan voor zintuiglijke)
- krakende wagens lopen/rijden het langst (=nieuw hoeft niet altijd beter te zijn / mensen die vaak ziek zijn worden vaak toch heel oud)
- aan zijn gerief komen (=vinden wat men nodig heeft (inz. seksuele behoeften))
- aan dovemans deur kloppen (=vragen terwijl men geen gunstig antwoord hoeft te verwachten)
- wie een varken is moet in het schot (=wie voor het ongeluk geboren is, hoeft geen geluk te verwachten)
33 dialectgezegden bevatten `hoef`
- 'k zit nie op unne skupstoel (=ik hoef niet weg) (Brabants)
- 'ne naakse mins kujje neet in zien tes veule (=van iemand die niks heeft, hoef je niks te verwachten) (Weerts)
- aal waj in gaten heb n, oevie in de bult'n niey te zuuk'b (=als je het in de gaten hebt, hoef je het in de bulten niet te zoeken) (Klazienaveens)
- As er geen soos bij ès, hoehgste dich nie te bèèë. (=Als er geen saus bij is, hoef je niet te bidden.) (Genker)
- bau de brauwer kimp hoef de bekker nie te koëme (=iemand die veel drinkt heeft niet gauw honger) (Munsterbilzen - Minsters)
- bau de brouwer kump, hoef te bekker nie te koëme (=dronken mensen hebben geen lust en geen geld, om te eten) (Munsterbilzen - Minsters)
- beege ésnie braeke, wae geen slaeg kraajg hoef nie te kaeke (=zijn ongelijk bekennen is wijzer dan vechten voor zijn gelijk) (Bilzers)
- da kund'op oan buik schrèven / schrèeft da moar op oan buik (=daar hoef je niet meer op te rekenen) (Wichels)
- Da mok nie (=Dat hoef ik niet) (Hardinxvelds)
- daar hew ik gien ferlet fan (=dat hoef je voor mij echt niet te doen) (Leewarders)
- dae z'ne vaom hoêf nie gesniën (=die is rad van tong) (Bilzers)
- Dae z'ne vaom hoêf ooch ni gesnië (=Die kan praten als Brugman) (Bilzers)
- de moes nen aaën aop geen maule leire trèkke (=dat hoef je me niet diets te maken) (Munsterbilzen - Minsters)
- det weite mien klump ouch (=om dat te weten hoef je niet slim te zijn) (Heitsers)
- die? die vund z'n kaai (=over hem hoef je je geen zorgen te maken) (Westfries)
- doë hébste geen imkiekes noë (=daar hoef je niet naar om te zien) (Bilzers)
- Es te de waorheid vertèls hoofs te gein leuges te ónthaoje! (=Wanneer je de waarheid vertelt hoef je geen leugens te onthouden!) (Kinroois)
- gae zultj van mien cente gein koêle pisse (=van mij hoef je niks te verwachten) (Weerts)
- goejë mërgë, dae nie opsteet hoef nie te zërgë (=de dag is begonnen, aan 't werk (beleefde groet)) (Munsterbilzen - Minsters)
- goeje mërge, dae nie opsteet hoef niet te zërge (=goede morgen, wie in bed blijft moet niet werken) (Munsterbilzen - Minsters)
- ich bèn den hoëf aof (=ik ben weg) (Munsterbilzen - Minsters)
- ich hoef geen honned te wiëne, niëge-en-niëgetëg ès genoeg (=steenoud hoef ik niet te worden!) (Munsterbilzen - Minsters)
- Ich hoof gein horlozje es ich tied höb!
(=Ik hoef geen uurwerk als ik tijd heb!) (Kinroois)
- Ik zen geboren in de Zelm, de de vo en moe van os pa, die van os ma die weunde op de hoef (=Ik ben geboren in de Zelm, bij de moeder en de vader van mijn vader.Mij moeder haar ouders woonde in Achterbos) (Mols)
- meer wullik nie wete (=meer hoef ik niet te weten) (Oudenbosch)
- ne noaten hond ès rap berèngert (=wie altijd goesting heeft, hoef je niet te overtuigen..) (Munsterbilzen - Minsters)
- neent, je hoef voor mijn nie op te rijze (=nee, je hoeft voor mij niet op te staan) (Alblasserdams)
- nou dannedde ge-te en gedronke (=nou dan hoef je niet meer) (Oudenbosch)
- Op dae miensj kèns te geine sjtaot make (=Op hem hoef je niet te rekenen) (Gelaens (Geleens))
- ten es gieën riesse (van)! (=daar hoef je niet eens aan te denken) (Waregems)
- wat lengs boëve traut kump, hoef nie lengs aatër (=teveel gegeten of gedronken....liefst overgeven) (Munsterbilzen - Minsters)
- Wie kent mien gat in een aandre stad (=In de vreemde hoef jij je niet aan anderen te storen !) (Giethoorns)
- zwijg stil; zwijg stillekes-e-stil (=dat hoef je mij niet te vertellen) (Bilzers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen