13 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `erve`
- de muizen sterven er voor de kast (=het is er armoe troef)
- duizend doden sterven (=enorme angsten uitstaan)
- iemand doodverven met iets (=iemand bestemd voor een post achten, iemand als de dader van iets afschilderen (doodverf is grondverf)[1])
- je eigen dood sterven. (=vanzelf voorbij gaan)
- kaart, keurs en kan, bederven menig man. (=ten onder gaan aan gokken, vrouwen en drank)
- kleine vossen bederven de wijngaard (=kleine fouten kunnen zorgen voor grote problemen in het geheel)
- kwade gezelschappen bederven goede zeden. (=slechte eigenschappen overnemen van slechte vrienden)
- scherven brengen geluk. (=dit zeg je om iemand zich minder schuldig te laten voelen)
- te groot voor een servet en te klein voor een tafellaken (=geen kind meer, maar nog te jong voor volwassen zaken)
- te weinig om te leven en te veel om te sterven (=een te kleine aalmoes)
- tussen servet en tafellaken zijn (=niet bij de kleintjes maar ook niet bij de groten horen)
- veel koks bederven/verzouten de brij (=te veel verschillende raad volgen kan schadelijk zijn)
- wie de pot breekt betaalt de scherven (=de veroorzaker van schade moet de situatie zelf rechtzetten.)
55 betekenissen bevatten `erve`
- op de vingers kijken (=(Op een vervelende manier) scherp toezien hoe iemand iets doet, zodat elke fout direct opgemerkt wordt)
- men noemt geen koe bont, of er is een vlekje aan (=als er allerlei vervelende dingen worden verteld is er vast wel iets van waar)
- een geplaveide weg is des duivels oorkussen (=als je niets doet en lui bent, doe je ook niks goeds / mensen die zich vervelen omdat ze niets te doen hebben, kunnen tot de slechts dingen komen daardoor)
- in zijn achterhoofd hebben (=als reserve klaar hebben)
- uitdrogen als een Harderwijker (=alsmaar vervelender worden)
- van leer trekken (=beginnen met vechten, duidelijk laten merken dat iets als vervelend ervaren wordt)
- het is muis als moer, een staart hebben ze allemaal. (=beide opties zijn vervelend)
- de jongste ezel moet het pak dragen (=de jongste moet de vervelende klusjes opknappen)
- roet in het eten gooien (=de pret bederven of een plan laten mislukken)
- tussen die twee was er geen chemie (=die twee mensen hadden te veel karakterverschillen om goed te kunnen samenwerken)
- moet is een bitter kruid. (=dingen die men moet doen kunnen onaangenaam of vervelend zijn.)
- moeten kiezen of delen (=een (vervelende) keus moeten maken)
- in de grond boren (=een idee op vervelende wijze sterk afkeuren)
- een appeltje voor de dorst (=een reserve voor moeilijke tijden die mogelijk nog gaan komen)
- dat is een kwal (=een uiterst vervelend persoon)
- het niet meer kunnen navertellen (=er aan sterven)
- een vaantje strijken (=flauw vallen, sterven, het opgeven)
- memento mori (=gedenk dat je zal sterven)
- geld verzoet de arbeid (=geld dat je krijgt maakt het harde vervelende werk weer goed)
- ter ziele zijn / ter ziele gaan (=gestorven zijn of sterven, ook figuurlijk: iets dat niet meer bestaat of actief is)
- goederen in de dode hand (=goederen die niet vererven)
- beter blode Jan dan dode Jan (=het is beter zich laf blood te gedragen, dan te sterven, dood te zijn)
- je zou er toveren leren (=het is er erg vervelend)
- je eigen glazen ingooien (=het voor zichzelf bederven)
- je eigen graf graven/delven (=het voor zichzelf bederven)
- de dood kent geen lieve kinderen (=ieder moet sterven)
- de hete aardappel doorspelen (=iemand anders de vervelende klus laten opknappen)
- die haalt de nieuwe aardappelen niet (=iemand die gauw zal gaan sterven)
- iemand wel achter het behang kunnen plakken (=iemand heel vervelend vinden, waardoor je het liefst even helemaal niets meer met hem of haar te maken zou willen hebben)
- de pret alleen hebben (=iemands plezier bederven)
- de schurft aan iets hebben (=iets erg vervelend vinden)
- van zijn mast een schoenpin maken (=iets goeds bederven om iets van weinig waarde te bekomen)
- de pil vergulden (=iets vervelends op zo vriendelijk mogelijke manier zeggen)
- in de aap gelogeerd zijn (=in een vervelende positie beland zijn)
- een kat komt altijd op z`n pootjes terecht (=ingewikkelde en vervelende dingen kunnen vanzelf weer voor elkaar komen)
- zo vader, zo zoon (of: Zo moeder, zo dochter) (=kinderen erven de eigenschappen van hun ouders)
- uitgaan als een nachtkaars (=langzaam doven, sterven)
- de kunst afkijken. (=leren door te observeren.)
- zelfkennis is het begin van alle wijsheid (=men moet eerst zichzelf kennen om verdere kennis te kunnen verwerven)
- je klompen wegbrengen/wegzetten (=naar huis gaan/sterven)
- een appeltje met iemand te schillen hebben (=nog een vervelend onderwerp met iemand te bepraten hebben)
- heden ik morgen gij (=oud grafschrift: gedenk, lezer, dat jij ook zal sterven)
- het eten niet meer op kunnen. (=spoedig moeten sterven.)
- met het leven afrekenen (=sterven)
- de weg van alle vlees gaan (=sterven)
- de pijp uitgaan (=sterven)
- de ogen luiken (=sterven)
- je laatste adem uitblazen (=sterven, doodgaan)
- de pijp aan maarten geven (=sterven, ermee ophouden)
- op het gijpen liggen (=stervend of totaal buiten adem zijn)
Eén dialectgezegde bevat `erve`
- wae den hiemel wilt verwerve moet zën fëmielë loeëtë erve (=de familie gaat overal voor) (Munsterbilzen - Minsters)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
