14 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `en door`
- de toets kunnen doorstaan (=alle antwoorden op vragen/problemen weten)
- door en door kennen (=precies weten hoe iemand is)
- een doorn in het oog zijn (=ergens aan ergeren)
- er is geen doorkomen aan (=je geraakt er niet door)
- halfjes en motregen dringen door. (=ook van kleine beetjes wordt je dronken)
- het laken door het oog van de schaar halen. (=een deel voor jezelf houden.)
- het tafellaken doorsnijden (=alle bindingen met iemand verbreken)
- iemand spreken door het oor van een turfmand (=iemand heimelijk spreken, zodat niemand anders het hoort)
- met de konijnen door de tralies kunnen eten (=zeer mager zijn)
- onder het Caudijnse juk moeten doorgaan (=vernederd worden)
- onder het juk moeten doorgaan (=zich aan andermans macht moeten onderwerpen)
- schitteren door afwezigheid (=ergens niet aanwezig zijn, terwijl je komst wel verwacht werd)
- tussen de bedrijven door (=tussen andere bezigheden in; tussendoor)
- tussen de klippen doorzeilen (=op handige manier alle moeilijkheden vermijden)
27 betekenissen bevatten `en door`
- wanneer twee honden vechten om een been, loopt de derde ermee heen (=als twee strijdende personen of partijen zich richten op elkaar, kan een ander daarvan profiteren door zich datgene toe te eigenen waar om gestreden wordt)
- keur baart angst. (=bang zijn om niet de goede keuze te maken door een teveel aan opties)
- wie hoog klimt kan laag vallen (=belangrijke zaken snel kwijt raken door kleine dingen)
- door het kluisgat aan boord komen (=de lagere rangen doorlopen alvorens bevelhebber te worden)
- alles op één kaart zetten (=een groot risico nemen door op slechts één kans te gokken)
- de aardappelen afgieten (=een plasje doen door heren)
- het vuur uit de sloffen lopen (=een uiterste inspanning leveren door hard te lopen)
- dun snijden is het behoud van de worst. (=goed kunnen rondkomen door zuinig te zijn)
- vurige kolen op iemands hoofd stapelen (=iemand een groot schuldgevoel geven door hem onverdiende lof of vriendelijkheid te geven.)
- iemand de ogen uitsteken (=iemand jaloers maken door de aandacht te vestigen op iets wat men heeft, en wat de ander ontbreekt)
- iemand op de kast jagen (=iemand zijn goede humeur doen verliezen door plagen)
- je met hand en tand verzetten (=je heftig verzetten en er alles aan doen om het niet te laten doorgaan)
- vang vossen met vossen (=je moet een slimme persoon vangen door slim te zijn)
- een zwarte kat krabt niet (=je moet je niet laten leiden door je angsten)
- angst is een slechte raadgever (=laat je niet leiden door angst. / Emoties zijn gevaarlijk)
- het roer in handen hebben (=leiding geven en door moeilijke tijden heen komen)
- de kunst afkijken. (=leren door te observeren.)
- de gelegenheid maakt de dief (=men laat zich gemakkelijk verleiden door een goede gelegenheid)
- geld dat stom is, maakt recht wat krom is (=mensen kunnen door financiële bevoordeling ertoe gebracht worden om onrecht toe te laten)
- harde noten kraken (=moeilijke tijden moeten doormaken)
- niet in tel zijn (=niet belangrijk genoeg zijn of genegeerd worden door anderen)
- de bal terugkaatsen (=op een vraag die gesteld wordt geen antwoord geven, maar een tegenvraag stellen; op een kritische opmerking van iemand reageren door zelf ook meteen een kritische opmerking te maken over de ander)
- je sporen verdienen (=respect krijgen door goed werk te verrichten)
- ellebogenwerk (=succes boeken door op slinkse wijze van anderen misbruik te maken)
- geen droge draad aan het lijf hebben (=totaal nat geregend zijn (soms ook : door en door bezweet))
- heel wat op zijn kerfstok hebben (=veel dingen misdaan hebben (afgeleid van het gebruik om schulden bij een café te registreren door kerfjes in een stok te snijden))
- zacht gaan en verre zien. (=voorichtig en doordacht te werk gaan)
5 dialectgezegden bevatten `en door`
- de doogs nie aut de loeëte van zën pens (=je bent door en door verdorven) (Munsterbilzen - Minsters)
- doë doog gee spier op zëne kop (=hij is door en door slecht) (Munsterbilzen - Minsters)
- hij haar gien dreuge droad meer aan 't lief (=hij was door en door nat) (Westerkwartiers)
- mesnat zin (=door en door nat zijn van de regen) (Sint-Niklaas)
- wij kenn'n 'n anner van hoaver tot gört (=wij kennen elkaar door en door) (Westerkwartiers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
