8 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `de ene`
- aan de ene voet een schoen, de ander blootvoets (=evenwicht is voornaamst)
- als de ene blinde de ander leidt vallen ze beiden in de gracht (=wanneer onbekwamen andere onbekwamen adviseren gaat het fout)
- als de ene hand de andere wast worden ze beide schoon (=de taak wordt gemakkelijk als je elkaar helpt)
- de ene bedelaar ziet de andere niet graag voor de deur staan (=men is bang voor concurrentie)
- de ene dienst is de andere waard (=wanneer iemand helpt, doet men graag iets terug)
- de ene kraai pikt de andere de ogen niet uit (=ze benadelen elkaar niet)
- de ene pijl de andere nazenden (=een dwaze of nutteloze daad herhalen)
- geloof nooit iemand die in de ene hand water en de andere hand vuur draagt (=wees niet lichtgelovig, niet iedereen is het vertrouwen waard)
5 betekenissen bevatten `de ene`
- het ene woord haalt het andere uit (=als de ene persoon een grote mond opzet, krijgt die dat van de ander terug)
- een aflossing van de wacht (=een vervanging van de ene persoon door een andere)
- het ene gat met het andere stoppen (=het slecht beheren van geld door met de ene schuld de andere af te lossen)
- een put maken om een andere te vullen (=met de ene lening de vorige afbetalen)
- van de wal in de sloot raken (=van de ene slechte situatie in een andere terechtkomen.)
11 dialectgezegden bevatten `de ene`
- aaulen en draaugen (=de ene bui na de andere) (Klings)
- as de ene haand de aaner wast word'n beid'nt schoon (=iets samen aanpakken levert beiden winst op) (Westerkwartiers)
- As dienen aand de aandre waast worden beide skone (=de ene helpt de ander zonder geld hiervoor te vragen) (Giethoorns)
- de ene helft v.h Westland heet Zwinkels, de ander helft heeft er last van. (=Zwinkels is een fam. naam die veel voorkomt in het WL. ze zijn soms berucht om hun handelswijze.) (Westlands)
- de ene vrijt met de moeke, de aaner met de dochter (=de ene houdt van dit, de ander van dat) (Westerkwartiers)
- de iene boer vroagt an den nare boer, wei giet het be oer pjerd me pjerd da giet nie da lupt, en wei lupt oer pjerd oh het giet (=de ene boer vraagt aan de andere boer hoe gaat met Uw paard de boer antwoord mijn paard gaat niet, dat loopt, en hoe loopt Uw paard oh het gaat) (Heusdens)
- Eune keer dit, Anderu keer dat, ik weet ut mut jou ook niet hoar... (=de ene keer zeg je dit, de andere keer dat. je bent niet te volgen) (Utrechts)
- ij luept van riefken noar roafken (=Hij loopt van de ene plaats naar de andere, hij loopt van het kastje naar de muur) (Lokers)
- over smoak ken je niet twist'n (=wat de ene lust, vindt de ander niet lekker) (Westerkwartiers)
- van den eine kantj...van den angere kantj (=van de ene kant... van de andere kant) (Sittards)
- van den enen no de gunten (=van de ene naar de andere) (Veurns)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen