45 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `de Vo`
- aan de veren kent men de Vogel (=aan het uiterlijk (verzorging/kleding) kun je zien met wat voor iemand je te maken hebt)
- aan de Voeten van Gamaliël zitten (=aandachtig luisteren naar de les die een wijs persoon meegeeft)
- aan de Voorhand zijn/zitten (=voorrang hebben)
- achter de Vodden zitten (=opjagen)
- als de Vos de passie preekt boer pas op je ganzen (=een huichelaar is niet te vertrouwen)
- de druiven zijn zuur (zei de Vos maar hij kon er niet bij) (=van iets dat men niet krijgen kan, zeggen dat men het niet wil)
- de haan en de Vos hebben elkaar te gast (=twee bedriegers zijn steeds op hun eigen voordeel uit)
- de Voet dwars zetten (=iets verhinderen of bemoeilijken)
- de Vogel is gevlogen (=de dader is al weg (of gevlucht))
- de Vogel over het net laten vliegen (=goede kansen niet aangrijpen)
- de Vogel over het touw laten gaan. (=een kans niet benutten)
- de Volle laag krijgen (=alles over zich heen krijgen)
- de Voorsten doen wat de achtersten niet mogen (=wie eerst komt is in het voordeel)
- de weg naar de hel is geplaveid met goede Voornemens (=veel goede voornemens hebben zonder ze daadwerkelijk uit te voeren)
- een gladde Vogel (=iemand die zich overal weet uit te redden op slinkse wijze)
- een oude Vogel is niet licht te vangen. (=ervaren mensen laten zich niet makkelijk foppen.)
- genade Voor recht laten gelden (=de straf kwijtschelden)
- haantje de Voorste (=voortrekker - wie altijd op het voorplan wil staan)
- het gras voor de Voeten wegmaaien (=de woorden uit de mond nemen - alle kansen ontnemen)
- iemand de Voet dwars zetten (=tegenwerken)
- iemand de Voet kussen (=erg onderdanig naar iemand doen)
- iemand de Voet lichten (=iemand op gemene manier de baan afnemen)
- iemand de Voeten spoelen (=iemand doen verdrinken / in zee verdrinken)
- iemand het gras voor de Voeten wegmaaien (=iemand alle kansen ontnemen)
- iemand iets voor de Voeten gooien (=iemand met iets confronteren)
- iemand iets voor de Voeten werpen (=iemand beschuldigen van iets)
- iemand van het hoofd tot de Voeten meten (=iemand heel nauwkeurig onderzoeken)
- je uit de Voeten maken (=maken dat men wegkomt)
- met de Vork schrijven (=afzetten, meer kosten rekenen dan werkelijk gemaakt)
- met de Vossenstaart geselen (=zacht straffen)
- met mist gaat de Vorst in de kist (=na mist gaat het vaak dooien)
- onder de Voet geraken (=uitgeput raken, ziek worden)
- onder de Voet raken (=vallen)
- op de Voet volgen (=stap voor stap volgen)
- op de Voorgrond staan (=onder de aandacht staan)
- op de Voorgrond treden (=onder de aandacht treden)
- op dezelfde Voet voortzetten (=op dezelfde manier)
- op goede Voet staan met iemand (=goed kunnen opschieten)
- op staande Voet (=met onmiddellijke ingang)
- reageren met de Voeten (=door ergens weg te gaan, weg te blijven of niet meer terug te keren, aangeven dat men niet tevreden is)
- vaste grond onder de Voeten hebben (=weten waar men op steunt - in een goede positie verkeren)
- wat de Vos niet weet, weet de haas ook niet (=het is moeilijk iets te weten als het je nooit verteld is)
- weten hoe de Vork in de steel zit (=precies weten wat er gebeurd is)
- zo zit de Vork in de steel (=zo zit de zaak in elkaar.)
- zoals de Vos steelt, steelt ook het vosje. (=valse ouders hebben valse kinderen.)
21 betekenissen bevatten `de Vo`
- het is altijd koekoek éénzang (=altijd hetzelfde verhaal vertellen of zelfde Voorbeeld geven)
- regen in mei, dan is april voorbij (=de natuur kiest vanzelf de goede Volgorde)
- op het eind van de fuik vangt men de vis. (=de Volhouder wint)
- de kaas niet van het brood laten eten (=de Voordelen niet zomaar laten afpakken)
- achterom is kermis (=gezegd als voorlangs niet de Voorkeur heeft)
- een ondergeschoven kindje zijn (=iets of iemand is miskend. Zie bedstede Voor de letterlijke betekenis)
- een tien met een griffel en een zoen van de juffrouw (=in de Volksmond: De beste beloning voor een 19e eeuws schoolkind)
- aan het langste eind trekken (=in de Voordeligste positie zijn)
- in goede doen (=in goede Vorm)
- leringen wekken maar voorbeelden trekken (=je kan mensen iets willen leren , maar geef vooral het goede Voorbeeld)
- ten voeten uit (=letterlijk: de Volledige gestalte is afgebeeld; figuurlijk: een getrouwe persoonsbeschrijving)
- een put maken om een andere te vullen (=met de ene lening de Vorige afbetalen)
- hard tegen hard gaan (=niemand die wil toevoegen en er beide Voor gaan om te winnen)
- volgens het boekje (=overeenkomstig de theorie of overeenkomstig de Voorschriften)
- de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens (=veel goede Voornemens hebben zonder ze daadwerkelijk uit te voeren)
- pro forma (=voor de Vorm)
- wie `s nachts gaat vissen moet overdag zijn netten drogen (=wie te veel heeft gedronken is de Volgende dag niets waard)
- een Pyrrhusoverwinning behalen (=winnen wat zoveel heeft gekost dat je de Volgende ronde niet meer aan kan)
- het is Joris en Trijn (=ze wisselen ruzie en grote liefde Voortdurend af)
- schampavie spelen (=zich heimelijk uit de Voeten maken)
- de hakken laten zien (=zich uit de Voeten maken)
Eén dialectgezegde bevat `de Vo`
- Ik zen geboren in de Zelm, de de Vo en moe van os pa, die van os ma die weunde op de Hoef (=Ik ben geboren in de Zelm, bij de moeder en de vader van mijn vader.Mij moeder haar ouders woonde in Achterbos) (Mols)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
