11 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `amen`
- door de kajuitsramen aan boord komen (=onmiddellijk bevelhebber worden, zonder eerste ondergeschikte te zijn geweest)
- dwazen en gekken schrijven hun namen op deuren en hekken (=dwazen doen gekke dingen)
- een vette keuken een mager testament (=wie veel uitgeeft tijdens het leven, laat weinig na)
- gekken en dwazen schrijven hun namen op deuren en glazen (=dwazen doen gekke dingen)
- het in de ramen hebben (=het in de gaten hebben)
- het is een wijze man, die maat ramen kan. (=wijsheid komt van het vermogen om situaties te begrijpen en hoe daar op te reageren)
- ja en amen zeggen (=kritiekloos instemmen)
- je de ogen uit het hoofd schamen (=erg beschaamd zijn)
- platvis eet je met de ramen open en rondvis met de ramen dicht (=m.a.w. platvis is een zomervis en rondvis is in de winter op z`n best)
- samen onder een deken liggen (=een gezamenlijk standpunt innemen)
- van eeuwigheid tot amen duren (=iets duurt heel erg lang, er komt maar geen einde aan)
38 betekenissen bevatten `amen`
- vele handen maken licht werk (=als een karwei samen wordt opgepakt is het snel en gemakkelijk gedaan)
- de liefde kan niet van één kant komen (=als je samen iets doet zal ieder moeten bijdragen)
- dat is de druppel die de emmer doet overlopen (=dat is maar een kleine ergernis, maar samen met wat er al gebeurd is, wordt het niet meer geaccepteerd)
- tussen die twee was er geen chemie (=die twee mensen hadden te veel karakterverschillen om goed te kunnen samenwerken)
- niet kunnen rijmen (=dingen die niet met elkaar kloppen of het samen niet kunnen begrijpen)
- voor paal/schut staan (=een blunder begaan voor de ogen van anderen (en schamen))
- een verborgen agenda hebben (=een doel hebben dat voor de anderen verborgen gehouden wordt, bijvoorbeeld in een samenwerkingsverband)
- onder het mes zitten (=een examen hebben, in angstige omstandigheden zitten)
- samen onder een deken liggen (=een gezamenlijk standpunt innemen)
- aan elkaar hangen als droog zand (=geen enkele samenhang vertonen)
- aan elkaar knopen (=gegevens samenvoegen)
- met onwillige honden is het slecht hazen vangen (=het is moeilijk om samen te werken met mensen die niet willen)
- niemand genoemd, niemand gelasterd. (=het vermijden van het noemen van namen voorkomt onnodige ruzie)
- zoveel hoofden, zoveel zinnen (=iedereen heeft een eigen mening waarbij men moeilijk samen tot een oplossing kan komen)
- iemand op zijn nummer zetten (=iemand zeer nadrukkelijk op zijn fouten wijzen, op een wijze die voor die persoon beschamend is)
- rozen op het pad strooien. (=iets veraangenamen.)
- schaamte de kop afbijten (=je niet meer schamen)
- aan een klein vogeltje past geen grote bek. (=kinderen moeten gehoorzamen)
- een knuppel in het honderd gooien (=kritiek geven zonder namen te noemen)
- ongelijke paarden trekken kwalijk. (=mensen die teveel verschillen in kwaliteiten, werken vaak niet goed samen)
- met hem kan men geen spies draaien (=met hem valt niet samen te werken)
- met iemand in zee gaan (=met iemand een samenwerking beginnen)
- een bril op de neus krijgen (=moeten gehoorzamen aan iemand)
- niet met iemand door één deur kunnen (=niet met iemand kunnen samenwerken (door verschillen in persoonlijkheid.))
- onder de bezem getrouwd zijn (=ongetrouwd samenwonen)
- getrouwd zijn over de puthaak (=onwettig samenwonen)
- over de puthaak getrouwd (=onwettig samenwonend)
- botje bij botje leggen (=samen geld bijeen leggen om te betalen)
- onder één hoedje spelen (=samen iets oneerlijks doen)
- het kind met het badwater weggooien (=samen met het slechte ook het goede wegdoen)
- gepaard gaan met (=samengaan met)
- bij elkaar flansen (=samenrapen)
- schoon schip maken (=schulden betalen, de boel opruimen, na ruzie/problemen samen er uit komen en het verleden laten rusten)
- eendracht maakt macht (=wanneer mensen samenwerken kan men veel bereiken)
- als de ene blinde de ander leidt vallen ze beiden in de gracht (=wanneer onbekwamen andere onbekwamen adviseren gaat het fout)
- twee handen op een buik (=ze werken samen, ze denken er hetzelfde over)
- twee hoofden onder een kaproen (=ze werken samen, ze denken er hetzelfde over)
- als los zand aan elkaar hangen (=zonder enige samenhang)
4 dialectgezegden bevatten `amen`
- punt-komma aoën de laajn ( aandrë regel) (=amen en uit ( opnieuw beginnen)) (Munsterbilzen - Minsters)
- tès amen en aut (='t is definitief voorbij, afgelopen) (Munsterbilzen - Minsters)
- tes amen en uit (=en nu is het genoeg) (Wichels)
- uut en tende zien (=amen en uit zijn) (Veurns)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
