4 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `alles op`
- alles op alles zetten (=zich tot het uiterste inspannen om iets te bereiken)
- alles op één kaart zetten (=een groot risico nemen door op slechts één kans te gokken)
- alles op haren en snaren zetten (=alle middelen aanwenden / alles in het werk stellen)
- alles op het spel zetten (=alles inzetten en mogelijk alles verliezen)
6 betekenissen bevatten `alles op`
- je ziel en zaligheid verkopen (=absoluut alles opofferen)
- de bramzeilen bijzetten (=alles op alles zetten)
- eet geen paaseieren op goede vrijdag (=alles op zijn tijd, het feest niet te vroeg vieren)
- long en lever verteren (=alles opmaken)
- alles door het halsgat jagen (=alles opmaken aan eten en drinken)
- met het mes tussen de tanden (=wanneer alles op het spel staat)
50 dialectgezegden bevatten `alles op`
- 'T is e blièvege (=Ze eet niet alles op) (Poperings)
- 't veirken sloebert alles op (=het varken slobbert alles op) (Sint-Niklaas)
- a moe krochen om 't binnen te krijgen (=hij moet zijn best doem om alles op te eten) (Meers)
- alles op 't spel zett'n (=alle risico's nemen) (Westerkwartiers)
- alles op aore en snaore zette (=alles doen om te bewerkstelligen) (Oudenbosch)
- alles op één koart zett'n (=alles op één ding inzetten) (Westerkwartiers)
- alles op hoar'n en snoar'n zett'n (=al het mogelijke doen) (Westerkwartiers)
- alles op z'n effen leigen (=alles op orde leggen) (Bevers)
- alles op zieëne tieëd en bokeskook in de herfst (=weerspreuk) (Weerts)
- alles op zienen tied en boekende koe.k ien d' n herfst (=alles op zijn tijd) (Genneps)
- alles over één kam scheer'n (=alles op dezelfde manier uitvoeren) (Westerkwartiers)
- bij hem komt alles op 'e weegschoal (=het steekt bij hem heel nauw) (Westerkwartiers)
- dae fraetzak slig (hoot) zich alles èn zene gielës (=de gulzigaard eet alles op) (Munsterbilzen - Minsters)
- dan heltj d'n ezel ziene stert op (=dan houdt alles op) (Weerts)
- de buitenboel afsluiten (=alles op slot doen) (Westlands)
- de hëbs ne mond zoe graut as nen ingëlse sliëtël, doë pas ook alles op ! (=jij gooit er alles zomaar uit, of het past of niet !) (Munsterbilzen - Minsters)
- de moes nie alles op dezelfde hoop goeje (=niet alles is wat het schijnt) (Munsterbilzen - Minsters)
- de moes nie alles op één heepkë goejë (=je moet nog altijd onderscheid maken) (Munsterbilzen - Minsters)
- de moes nie eider wille lope dan daste kons goên (=alles op zijn tijd !) (Munsterbilzen - Minsters)
- de moes nie wille loope ierste kons goeën (=alles op zijn tijd) (Genker)
- de moes nie wille lope vûrdaste kons gon (=alles op zijn tijd) (Bilzers)
- erte make de gank, boeëne de klank en oonje de stank (=erwten zetten alles op gang; bonen veroorzaken harde winden en de uien zorgen voor de onaangename reuk) (Heitsers)
- gat: Zijn oeëgen stoin ni op zij gat (=Hij merkt alles op) (Lebbeeks)
- hest alles op ' n riegje? (=heb je alles voorelkaar?) (Westerkwartiers)
- Hij doet alles op z'n elf en dertigst (=Hij doet alles met een slakkengangetje) (Brabants )
- hij kocht alles op 'e lat (=hij koopt alles op de pof) (Westerkwartiers)
- hij zet alles op hoar'n en snoar'n (=hij doet zijn uiterste best) (Westerkwartiers)
- ich staek alles onder mën naos (=ik eet alles op !) (Munsterbilzen - Minsters)
- Ieëlken heilige hèt zënen daog ! (=alles op zijn tijd !) (Munsterbilzen - Minsters)
- iemëd op zëne kap zitte (=alles op iemand uitwerken) (Munsterbilzen - Minsters)
- ij stao ge-re mee z ne snuffert voraon (=hij is graag van alles op de hoogte) (Oudenbosch)
- ijeet dun eule mikmak bij mekaore gegooid (=hij heeft alles op een hoop gegooid) (Oudenbosch)
- j'eet ogen up zin gat (=hij merkt alles op) (Brugs)
- je sloeg olles ien sien dorre (=hij at alles op) (Roeselaars)
- Kakke geet vér bakke (=alles op zijn tijd) (Bilzers)
- kraeë pikke mekaander geen oog aut (=gelijkgezinden zitten in alles op één lijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- loeët de poes mèr pisse (=laat alles op zijn beloop) (Munsterbilzen - Minsters)
- Me it gein paoseier op Gooje-vriedig. (=alles op zijn tijd.) (Roermonds)
- nije bezzems veeg'n schoon (=nieuwe bazen brengen alles op orde) (Westerkwartiers)
- olles up tyd en stoend (=alles op zijn tijd) (Kortemarks)
- Op de pof leven / op de lat / ze kopen alles op de lat. ( vroeger werd je rekening met krijt op een lat geschreven met je naam erbij (bij de winkeliers) (=Alles kopen op afbetaling / schulden maken voor je dagelijks bestaan) (Utrechts)
- op hoar' n en snoar' n zett' n (=alles op alles zetten) (Westerkwartiers)
- op zijn effen zijn (=alles op orde hebben) (Kaprijks)
- op zijn pleuë zijn (=alles op orde hebben) (Kaprijks)
- pastop vur 't achterste van 'n peird en 't vuurste van 'n vroumens (=wees voor alles op uw hoede) (Knesselaars)
- sajele (=alles op je gemak doen) (Aelsers)
- spaor dich mér goed, de kraajgs ët laotër ammël mèt (=leef alles op want je pakt niets mee in je graf) (Munsterbilzen - Minsters)
- ut appeltje valt wel at rijp is (=alles op zijn tijd) (Oudenbosch)
- wel tied genog het, komt te loat (=regel alles op het goede moment) (Westerkwartiers)
- zèn uëgen stoen ni op zè gat (=hij merkt alles op) (Meers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
