765 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `is`
- het is onbestaanbaar. (=het zou niet mogen bestaan, het is een schande)
- het is op een oor na gevild (=het is bijna klaar. Het is bijna achter de rug)
- het is sop en gekookt eten. (=het is hetzelfde.)
- het is trekken aan een dood paard (=het is een onbegonnen zaak)
- het is van de gekke (=het zou niet mogen)
- het is volle bak (=het is helemaal uitverkocht; er zijn heel veel mensen)
- het is water en melk (=het is een futloze zaak)
- het is weer aan (=ze hebben weer verkering)
- het is wit (=ze komen goed overeen)
- het is zo lang als het breed is (=het blijft hetzelfde, hoe je het ook bekijkt)
- het is zondegeld (=het is jammer dat daar kosten voor gedaan zijn)
- het is zusje en broertje (=het is zo ongeveer hetzelfde)
- het juiste midden vinden (=een goed evenwicht vinden tussen twee tegengestelde aanpakken. Bijvoorbeeld, als het er om gaat hoeveel bevoegdheden de politie moet hebben om de rechtsstaat te handhaven)
- het kruis nageven (=hopen dat hij vooral nooit meer weerkomt)
- het krullen van de staart is het fatsoen van de hond. (=iedereen heeft wel een positieve eigenschap)
- het kwartje is gevallen (=hij heeft het begrepen)
- het laat mij Siberisch koud (=het interesseert me totaal niet)
- het leven is geen zoete krentenbol (=het is niet altijd zo mooi, iedereen heeft wel eens tegenvallers)
- het leven is meer dan eten en drinken. (=alleen eten en drinken vult geen leven.)
- het leven is net een krentenbol, met af en toe een hard stukje (=het leven is niet een en al geluk maar kent soms ook tegenslag)
- het liedje is uitgezongen (=het is afgelopen)
- het middel is erger dan de kwaal (=de oplossing veroorzaakt nog meer schade)
- het muist al wat van katten komt (=ieder volgt zijn karakter)
- het onweer is niet van de lucht (=iets dat steeds blijft doorgaan of iemand die telkens weer kwaad tekeer gaat)
- het oog is groter dan de maag (=meer op het bord scheppen dan er opgegeten kan worden)
- het pleit beslechten/beslissen/verliezen (=de zaak definitief verliezen)
- het puntje van een scherpe pen is `t felste wapen dat ik ken (=met een kritisch woord kan het meest worden bereikt)
- het sop is de kool niet waard (=een onderwerp is te onbelangrijk om er aandacht aan te geven)
- het takje buigen als het nog jong is (=goede gewoonten leert men het beste op jonge leeftijd aan)
- het varken is door de buik gestoken (=de zaak is vooraf bedisseld)
- het varken is op een oor na gevild/gewassen (=het is bijna klaar)
- het vet is van de ketel. (=het meeste voordeel is al verdwenen.)
- het water is veel te diep (=hij durft het niet aan)
- het zonnetje in huis (=iemand die zorgt voor een goede, opgeruimde sfeer)
- hij droomt van schol maar eet graag platvis (=hij verwacht te veel)
- hij geeft niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmen (=overal voordeel uit halen, ongeacht gevolgen voor anderen)
- hoe meer vis, hoe droever water (=als er meer mensen komen valt er minder te verdelen (erfenissen))
- honger is de beste kok/saus (=wanneer men honger heeft, smaakt alles goed)
- honoris causa (=eershalve) (Latijn)
- horen zeggen is half gelogen. (=wat je via via hoort is niet altijd waar)
- huishouden van Kea (=een rommelig huishouden)
- huisjes melken (=kleine huizen duur verhuren)
- ieder huisje heeft een deurtje. (=er is altijd een manier om iets te bereiken)
- ieder huisje heeft zijn kruisje (=er mankeert overal wel iets)
- ieder is zichzelf het naast (=iedereen kiest in het slechtste geval voor zichzelf)
- ieder meent dat zijn eigen pak het zwaarst is. (=mensen overdrijven hun eigen moeilijkheden in vergelijking met die van anderen)
- ieder moet zijn eigen kruis dragen (=ieder moet zijn eigen tegenslagen verwerken)
- ieder vist op zijn getij (=iedereen maakt gebruik van het geschikte ogenblik)
- iedereen wat van de stokvis (=eerlijk delen)
- iemand een luis in de pels zetten (=iemand last bezorgen)
951 betekenissen bevatten `is`
- wat de vos niet weet, weet de haas ook niet (=het is moeilijk iets te weten als het je nooit verteld is)
- het is kwaad stelen waar de waard een dief is. (=het is moeilijk om een bedrieger te bedriegen)
- met onwillige honden is het slecht hazen vangen (=het is moeilijk om samen te werken met mensen die niet willen)
- zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens (=het is nergens zo goed als thuis)
- eigen haard is goud waard (=het is nergens zo mooi als thuis / men hecht veel waarde aan het eigen bezit)
- het leven gaat niet altijd over rozen (=het is niet altijd zo mooi, iedereen heeft wel eens tegenvallers)
- het leven is geen zoete krentenbol (=het is niet altijd zo mooi, iedereen heeft wel eens tegenvallers)
- vis noch vlees (=het is niet bruikbaar, omdat het niet duidelijk is)
- vlees noch vis (=het is niet bruikbaar, omdat het niet duidelijk is)
- het is niet je dat (=het is niet geweldig)
- kraak nog smaak hebben (=het is niet heel smakelijk)
- er zit een luchtje aan (=het is niet juist, het klopt niet helemaal)
- late haver komt ook op (=het is niet omdat iets laat komt, dat het niet goed zou zijn)
- er is geen chocola van te maken (=het is niet te begrijpen)
- het is niet om de knikkers maar om het recht van het spel (=het is niet voor persoonlijk voordeel, maar omwille van de rechtvaardigheid)
- er is niets van aan (=het is niet waar)
- daar hangt de po uit (=het is niet zoals het zou moeten zijn)
- het is een dubbeltje op zijn kant (=het is nipt, erg onzeker)
- het is nog ver van zingen (=het is nog lang niet in orde)
- de vruchten zullen de beloften der bloemen overtreffen (=het is nu al goed, maar het eindresultaat wordt nog veel beter)
- het mag geen naam hebben (=het is onbetekenend (bijvoorbeeld een verwonding))
- de een scheert schapen, de ander varkens (=het is ongelijk verdeeld in de wereld)
- slot nog zin hebben (=het is onlogisch)
- iets staat op losse schroeven (=het is onzeker, er valt niet op te bouwen)
- het kainsmerk aan zijn voorhoofd dragen (=het is op zijn gezicht te lezen dat hij een schurk is)
- de kou is uit de lucht. (=het is opgelost)
- niet meer van vandaag (=het is ouderwets of niet meer acceptabel)
- er geen tekeningetje bij moeten maken (=het is overduidelijk)
- het ligt er duimdik bovenop (=het is overduidelijk)
- de mussen vallen (dood) van de daken (=het is snikheet)
- het loopt de spuigaten uit. (=het is te veel geworden)
- hora est (=het is tijd)
- het is knudde met de pet op (=het is triestig / het lijkt nergens op)
- het is knudde met een rietje (=het is triestig / het lijkt nergens op)
- er zit muziek in (=het is veelbelovend)
- het is bij de (wilde) beesten af (=het is verschrikkelijk; het is schandalig)
- vrij buurmans` kind, dan weet je wat je vindt. (=het is verstandig om vast te houden aan wat bekend en vertrouwd is)
- daar lusten de honden geen brood van. (=het is volstrekt onacceptabel)
- wat baten kaars en bril als de uil niet zien en lezen wil (=het is vruchteloos iemand te willen voorlichten als hij dat niet wil)
- er is reuk noch smaak aan (=het is weinig waard, het is niet interessant)
- het is dun gezaaid (=het is zeldzaam)
- het is boter aan de galg gesmeerd (=het is zinloos, het kan niet helpen)
- het is een hopje in een brouwketel (=het is zo goed als niets)
- het is zusje en broertje (=het is zo ongeveer hetzelfde)
- er is maar een f in het abc (=het juiste midden vinden, is moeilijk)
- dat komt als eb en vloed. (=het komt en gaat, het wisselt)
- de kerk midden in het dorp laten. (=het laten zoals het is)
- het is altijd rouwen en trouwen (=het leven is een afwisseling van goede en slechte tijden)
- het leven is net een krentenbol, met af en toe een hard stukje (=het leven is niet een en al geluk maar kent soms ook tegenslag)
- niets nieuws onder de zon (=het lijkt nieuwe informatie, maar is al eerder gezegd)
50 dialectgezegden bevatten `is`
- 't is knoddig (=het staat je goed) (Veurns)
- 't is koek en aai (=Alles loopt goed) (turnhouts)
- 't is koek en ei tuss'n die beid'nt (=die passen exact bij elkaar) (Westerkwartiers)
- 't is kort kjieërn (=het gaat snel) (Kaprijks)
- 't is kort kjieërn (=er is weinig tijd) (Kaprijks)
- 't is kort van den enen (=het is kwart voor 1) (Sint-Niklaas)
- 't is kut met pere (ijs en slagroom ) etc. (='t is tien keer niets.) (Utrechts)
- 't is kwart veur struus, as 't haard lopst bist gauw tuus (=ik kan je niet zeggen hoe laat het is) (Westerkwartiers)
- 't is kweste van ... (=het is de bedoeling om ...) (Kaprijks)
- 't is laf weer (=het is zwoel weer) (Sint-Niklaas)
- 'T is leek regenen op in eende (=Geen enkel effect sorteren) (Maldegems)
- 't is leg en kriegweer (=Het is boter aan de galg, het geeft niks) (Giethoorns)
- 't is maar een schorte griuët (=het is nogal klein) (Kaprijks)
- 't is maar viuër de leude (=het is niet serieus bedoeld) (Kaprijks)
- 't is malzoet (=overdreven zoet, veeels te zoet) (Westfries)
- 't is mangs klook om oe dom te hoaln (=Het is soms slim om je dom voor te doen) (Twents)
- 't is mê al iëndere (=het maakt mij niet uit) (Kaprijks)
- 't is meines (=het is serieus gemeend) (Steins)
- 't is meleur (=ik ben doodziek) (Gronings)
- 't is mer 'n ertje op e plenkske (=een vrouw met kleine borsten) (Weerts)
- 't is mèr 'nnen treej (=het is maar een klein stukje) (Luyksgestels)
- 't is meroakels goed oafloop'n (=het is wonderbaarlijk goed afgelopen) (Westerkwartiers)
- 't is met gien pen te beschriev'm (=dit is gewoon niet te begrijpen!) (Westerkwartiers)
- 't is mich egaal (=Het maakt me niet uit) (Neerbeeks)
- 't is mich egaal (=Het maakt niet uit) (Gelaens (Geleens))
- 't is mich get!! (=Het is niet altijd even gemakkelijk) (Steins)
- 't is mich sjiet egaal (=het is mij om het eender) (Steins)
- 't is mie netgliek (=het maakt mij niet uit) (Gronings)
- 't is mij aw iengdere (=Dat maakt mij niet uit) (Eekloos)
- 't is mo de rook die deur de kave got en 't ligt nog e zak op (=gierig huishouden) (Veurns)
- 't is moa voe d' oardiegied! (='t is maar voor de leuke kant ervan!) (Veurns)
- 't is moar 'n spultje (=het is maar spel) (Westerkwartiers)
- 't is moar e schorte grooët (='t is helemaal niet groot) (Veurns)
- 't is moar eev'm bijgoan (='t is zo gepiept hoor) (Westerkwartiers)
- 't is moar krekt hou'st bekiekst (='t is maar net hoe je het bekijkt) (Westerkwartiers)
- 't is moar ne veusschuut gruuet (=iets heel klein) (Bambrugs)
- 't is moar net wat 'n gek d'r veur geft (=daar kun je geen prijs aan verbinden) (Westerkwartiers)
- 't is mondje bai. (=Het kopje / glas zit overvol.) (Zaans)
- 't is mooi west (='t is mooi geweest) (Westerkwartiers)
- 't is mooi west veur vandoag (='t is genoeg voor vandaag) (Westerkwartiers)
- 't is mor een vloûg (=het is maar een kleine regen) (Sint-Niklaas)
- 't is na nie te moment (=het past nu niet) (Kaprijks)
- 't is naarg'ns beder as thuus (='t is nergens beter dan thuis) (Westerkwartiers)
- 't is naarg'ns beder as tuus (=het is nergens beter dan thuis) (Westerkwartiers)
- 't is nait aal doage kovvie mit kouke (='t is niet altijd feest) (Gronings)
- 't is ne goeie speet ontoen (=het is hard aan het regenen) (Sint-Niklaas)
- 't is ne kakker. (=Hij is een supporter KV Mechelen) (Mechels (BE))
- 't is ne keirkuil, ne piljeirenbijter (=iemand die veel naar de kerk gaat) (Sint-Niklaas)
- 't is ne mérteko (=het is een deugniet) (Oudenhoofs)
- 't is ne moeial (=hij bemoeit zich met alles) (Sint-Niklaas)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen